Tuần 27. Số phận con người

Câu hỏi:
Theo em nhan đề truyện ngắn “Thuốc”
của nhà văn Lỗ Tấn có những ý nghĩa gì?
KIỂM TRA BÀI CŨ
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
- SÔ-LÔ-KHỐP.
Tiết 71 + 72
Nội dung chính

I. Tìm hiểu chung.

II. Đọc – hiểu văn bản.

1. Hoàn cảnh của Xô-cô-lốp và của bé Va-ni-a sau chiến tranh.

2. Diễn biến tâm trạng, tình cảm của Xô-cô-lốp và bé Va-ni-a.

3. Những suy nghĩ của tác giả.


V. Luyện tập

IV. Tổng kết.
I. Tìm hiểu chung.
1. Tác giả:
- Tên đầy đủ là Mi-kha-in A-lếch-xan-đrô-vích Sô-lô-khốp (1905 – 1984).
- Là 1 trong những nhà văn lớn nhất của nước Nga và thế giới thế kỉ XX.
- Từng được nhận giải Nô-ben văn học với bộ tiểu thuyết: “Sông Đông êm đềm”.
2. Tác phẩm:
- “Số phận con người” là truyện ngắn được viết năm 1957.
- Tác phẩm phản ánh 1 cách toàn diện cuộc sống và chiến tranh. Đồng thời phản ánh tích cách Nga: anh hùng – nhân hậu.
Sô lô khốp
II. Đọc – hiểu văn bản
1. Hoàn cảnh của Xô-cô-lốp và của bé Va-ni-a sau chiến tranh.

a. Hoàn cảnh của Xô-cô-lốp.
- Vợ và hai con gái bị bom giết hại từ giữa năm 1942.
- A-na-tô-ni – người con trai tài giỏi và là niềm hi vọng cuối cùng của Xô-cô-lốp hi sinh đúng vào ngày chiến thắng 9/5/1945.
- Không nhà cửa, không người thân, Xô-cô-lốp sống nhờ nhà người bạn…
 Đây là hoàn cảnh rất éo le và bất hạnh.


Sau chiến tranh, hoàn cảnh của Xô-cô-lốp trở nên
như thế nào?
b. Hoàn cảnh của bé Va-ni-a.
- Bố chết ở mặt trận.
- Mẹ bị bom, chết trên tàu hỏa.
- Không còn người thân thích, đêm đến thì bạ đâu ngủ đó.
- Rách bươm xơ mướp, mặt mũi lấm lem bẩn thỉu…
 Va-ni-a cũng ở trong hoàn cảnh cô độc,
tội nghiệp và đáng thương.

Bé Va-ni-a thì ở trong hoàn cảnh như thế nào?
Chiến tranh tuy đã đi qua nhưng số phận của những con người Nga đang sống vẫn chứa đựng nhiều nỗi bất hạnh: mất người thân, mất nhà cửa, mất niềm hi vọng…Khó có thể so sánh nỗi bất hạnh của những người trong chiến tranh với nỗi bất hạnh của những người sau chiến tranh.
Qua hoàn cảnh của Xô-cô-lốp và bé Va-ni-a
em có nhận xét gì về số phận
của con người Nga sau thế chiến II?
2. Diễn biến tâm trạng, tình cảm của
Xô-cô-lốp và bé Va-ni-a.
* Khi gặp chú Xô-cô-lốp.
- Đang hoạt bát bỗng trở nên lặng thinh,tư lự.
- Thỉnh thoảng lại liếc nhìn chú Xô-cô-lốp,rồi thở dài.
* Khi được chú Xô-cô-lốp nhận là cha.
- Chú bé nhảy chồm lên, hôn vào má, vào môi, vào trán chú Xô-cô-lốp.
- Ríu rít, líu lo vang rộn cả buồng lái.
Khi gặp chú Xô-cô-lốp và
chú nhận là cha của mình
thì bé Va-ni-a có những
tâm trạng gì?
a. Bé Va-ni-a.
 Sự bất ngờ, ngạc nhiên, mừng rỡ ấy cho thấy bé Va-ni-a đã khao khát đến cháy bỏng
một tình yêu gia đình.
Em lí giải như thế nào về tâm trạng đó của bé Va-ni-a?
* Khi sống cùng bố Xô-cô-lốp
- Hai tay bé bỏng ôm chặt lấy cổ bố, áp má vào cái má lởm chởm chưa cạo của bố.
- Ôm lấy cổ bố và cứ thế ngủ thiếp đi, rúc vào nách bố ngủ như con chim sẻ dưới mái rạ…
 Hạnh phúc đã trở lại với bé Va-ni-a. Chú bé được trở về với sự hồn nhiên, đáng yêu vốn có.
Khi sống cùng
bố Xô-cô-lốp
bé Va-ni-a có
những hành động
như thế nào?
Cho thấy tâm trạng gì
của chú bé ?
b. Xô-cô-lốp.
* Trước khi gặp bé Va-ni-a.
- Kết thúc ngày làm việc lại tới hiệu giải khát uống
1 li rượu lử người.
- Say mê uống rượu lúc nào cũng không hay.
Tâm lí buồn chán, thất vọng đã dẫn Xô-cô-lốp đến với lỗi sống bất cần, không phương hướng.
Trước khi gặp bé Va-ni-a,
Xô-cô-lốp đã có lối sống
như thế nào?
* Khi gặp và nhận bé Va-ni-a làm con
- Xô-cô-lốp cảm thấy thích chú bé từ cái nhìn đầu tiên.
- Biết hoàn cảnh của bé Va-ni-a, những giọt nước mắt nóng hổi sôi lên trên mặt anh. Không do dự, anh nhận làm cha chú bé.
- Ngay lúc đó tâm hồn Xô-cô-lốp bỗng nhẹ nhõm và bừng sáng.
 Xô-cô-lốp cũng rất khao khát có lại được hơi ấm gia đình. Có bé Va-ni-a tâm hồn của người chiến sĩ bất hạnh bắt đầu được hồi sinh.
Khi gặp bé Va-ni-a,
Xô-cô-lốp có tình cảm gì đặc biệt?
* Khi chăm sóc nuôi dưỡng bé Va-ni-a.
- Xô-cô-lốp chăm sóc cho bé Va-ni-a 1 cách chu đáo và vụng về: cắt tóc, tắm rửa, mua quần áo,mũ, dép…cho bé.
- Âu yếm ngắm nhìn bé Va-ni-a ngủ, trái tim chai sạn, suy kiệt vì đau khổ của Xô-cô-lốp đã trở nên êm dịu hơn.
- Xô-cô-lốp cũng có nhiều điều phải lo lắng: mất việc, “quả tim đã rệu rã lắm”, làm sao có thể thay thế hình ảnh người cha mặc áo bành tô của Va-ni-a ?...
Xô-cô-lốp đã chăm sóc
cho bé Va-ni-a
như thế nào?
3. Những suy nghĩ của tác giả.

- Lo lắng cho tương lai của 2 cha con Xô-cô-lốp và Va-ni-a.
- Nhưng tin tưởng: “con người Nga đó, con người có ý chí kiên cường, sẽ đứng vững” và “sống bên cạnh bố, chú bé kia lớn lên có thể đương đầu với mọi thử thách”.
- Nhiều thế hệ Nga đã khóc, nhưng cần phải giấu nước mắt để “tránh làm tổn thương trái tim em bé”
 Thế hệ trẻ cần được sống bằng tình yêu thương, niềm hạnh phúc chứ không phải bằng nước mắt. Đây chính là giá trị nhân văn của tác phẩm.
Trước cuộc đời & số phận
của 2 cha con Xô-cô-lốp
- Va-ni-a, tác giả đã có
những suy nghĩ gì
về số phận con người?
III. Tổng kết
1. Nội dung:
- Truyện phản ánh sự đồng cảm, xót thương của tác giả với số phận con người thời hậu chiến.
- Đồng thời ca ngợi bản lĩnh kiên cường và nhân hậu của con người Xô viết.
2. Nghệ thuật
- Cách kể chuyện mới mẻ: truyện lồng trong truyện.
- Kết thúc mở gợi nhiều liên tưởng.
IV. Luyện tập

- Tưởng tượng và viết thêm
đoạn kết về cuộc sống tương lai
của hai bố con Xô-cô-lốp.
Bài học đã kết thúc
Hẹn gặp lại thầy cô và các em !