Tuần 27. Số phận con người

TRƯỜNG THPT AN NGHĨA
TIẾT: 79-80
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích)
GIÁO VIÊN THAO GiẢNG: NGUYỄN THỊ LINH
SÔ-LÔ-KHỐP
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
( Trích) SÔ LÔ KHÔP
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
3. Đoạn trích
II. Đọc hiểu văn bản
1. Số phận con người
1.1Nhân vật A.đrây Xô-cô-lốp
1.2. Bé Va ni a
2. Tính cách con người Nga
2.1. Kiên cường
2.2 Nhân hậu
3. Lời trữ tình ngoại đề
4. Nghệ thuật
III.Tổng kết:
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
Dựa vào tiểu dẫn sách giáo khoa,em hãy nêu những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp của Sô-lô-khốp ?
a.Cuộc đời:
-Sô-lô-khốp (1905-1984), sinh tại thị trấnVi-ô-sen-xcai-a thuộc tỉnh Rô-xtôp trên vùng thảo nguyên sông Đông .
- Là nhà văn Xô Viết lỗi lạc được liệt vào hàng những nhà văn lớn nhất của thế giới thế kỉ XX .
– Ông tham gia cách mạng khá sớm từng làm nhiều nghề để kiếm sống và luôn tự học.
- Ông tham gia cuộc chiến tranh vệ quốc với tư cách là phóng viên báo Sự thật
- 1939 ông được bầu làm Viện sĩ viện hàn lâm khoa học Liên xô
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
b. Sự nghiệp:
1925 Ông trở về quê và bắt tay viết tác phẩm tâm huyết nhất của đời mình: tiểu thuyết “Sông đông êm đềm“ đoạt giải Nô ben văn học ( 1965)
Nội dung:
+Ông tham gia trong cuộc chiến tranh nên ông có điều kiện hiểu biết tường tận về cuộc sống và con người trong và sau chiến tranh cùng với những phẩm chất kiên cường và nhân hậu của họ.
+ Ông am hiểu và đồng cảm sâu sắc với con người trên mảnh đất quê hương.Vì vậy ông viết rất nhiều và rất hay về Sông Đông
- Phong cách nghệ thuật: Viết đúng sự thật về cuộc sống và chiến tranh. Các sáng tác của ông kết hợp chất bi và chất hùng, chất sử thi và chất tâm lí một cách nhuần nhuyễn.
TÁC GIẢ Mi khai in A lếch xan đ rô vích Sô lô khốp
Đài tưởng niệm Sô Lô Khốp
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
-Tác phẩm tiêu biểu:“Sông Đông êm đềm”,“Số phận con người “( 1957), “Truyện sông Đông”’ Thảo Nguyên xanh ‘.”Đất vỡ hoang .”
Những yếu tố nào ảnh hưởng đến sự nghiệp sáng tác của Sô lô khốp?
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:


Em biết gì về chiến tranh Xô-Đức
Năm 1945 ?


Chiến tranh Xô–Đức 1941–1945 là cuộc chiến giữa Liên Xô và Đức Quốc Xã thời Thế chiến thứ hai, trải dài khắp Bắc, Nam và Đông Âu từ ngày 22 tháng 6 năm 1941 khi Quân đội Đức Quốc Xã (Wehrmacht) theo lệnh Adolf Hitler xoá bỏ hiệp ước không xâm phạm lẫn nhau Liên Xô-Đức và bất ngờ tấn công Liên bang Xô Viết tới ngày 9 tháng 5 năm 1945 khi đại diện Đức Quốc Xã ký kết biên bản đầu hàng không điều kiện Quân đội Xô Viết và các lực lượng của Liên minh chống Phát xít sau khi Quân đội Xô Viết đánh chiếm thủ đô Đức Berlin.
Nó đã được biết đến bởi rất nhiều cái tên khác nhau tùy thuộc vào các quốc gia, phía Liên Xô gọi nó là Chiến tranh Vệ quốc Vĩ đại  hoặc cuộc Chiến tranh thần thánh ,trong khi người Đức (và các nước phương Tây) thường gọi nó đơn giản là Mặt trận phía đông , Chiến dịch phía đông hoặc Chiến dịch nước Nga vì thực chất đây là giai đoạn quan trọng nhất của cuộc chiến ở mặt trận phía đông châu Âu trong Thế chiến thứ hai.
- Phía Đức có các đồng minh phe Trục ở châu Âu là Romania, Hungary, Phát xít Ý, Slovakia, Croatia, Phần Lan.

- Về phía Liên Xô, về sau họ đã cho thành lập quân đội các nước Ba Lan, Tiệp Khắc bên phía mình để chiến đấu trên lãnh thổ các quốc gia này và làm nòng cốt xây dựng quân đội các quốc gia này sau chiến thắng.
Vào cuối năm 1944 và đầu năm 1945, khi quân đội Xô Viết tiến vào Romania, Hungary, các nước này đã quay sang chống lại Đức Quốc Xã và gia nhập Liên minh chống Phát xít.
-Mặt trận này đã được đặc trưng bởi sự tàn khốc chưa từng thấy, sự hủy diệt quy mô lớn và những tổn thất nhân mạng to lớn do chiến tranh, nạn đói, bệnh tật và cả những cuộc thảm sát. Đây cũng là nơi tập trung phần lớn các trại tập trung, các cuộc hành quân chết, các khu Do Thái và những cuộc tàn sát, là trung tâm của cuộc Đại đồ sát người Do Thái. Trong tổng số người chết ước tính khoảng 70 triệu, Thế chiến thứ hai thì trên 30 triệu người,trong đó có nhiều dân thường, đã chết tại mặt trận này. - Cuộc chiến này có ý nghĩa quyết định đối với kết quả của Thế chiến thứ hai và là nguyên nhân chính cho sự thất bại của Đức và việc tiêu diệt nước Đức quốc xã. Sau chiến tranh, Liên bang Xô viết trỗi dậy trở thành một siêu cường quân sự và công nghiệp, còn toàn bộ cùng Đông Âu rơi vào khu vực kiểm soát của nước này và nước Đức bị phân đôi thành Cộng hoà Dân chủ Đức và Cộng hoà Liên bang Đức.
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
(SGK)/ 126
2. Tác phẩm:
a. Hoàn cảnh sáng tác:
Sau chiến tranh Sô-lô-khốp đã ấp ủ và suy nghĩ về con người trước, trong và sau chiến tranh. Năm 1956 Đại hội lần thứ XX của Đảng Cộng sản Liên Xô đã đem đến cho bầu không khí xã hội tràn đầy tinh thần dân chủ.Trong hoàn cảnh ấy Sô-lô-khốp đã viết tác phẩm “Số phận con người”.
b. Tóm tắt:
Tác phẩm in lần đầu trên hai số báo Sự Thật ra ngày 31/12/1956 và ngày 1/1/1957. Tác giả ấp ủ ý đồ sáng tác trong 10 năm và chỉ trong một tuần lễ ông đã viết xong. Tác phẩm này là cột mốc quan trọng mở ra chân trời mới cho văn học Nga.
Đệ nhị thế chiến bùng nổ…
Anđrây Xôcôlốp chia tay vợ con để lên đường nhập ngũ…
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
TÓM TẮT TÁC PHẨM:
Mùa xuân 1946, trên đường đi công tác, tác giả gặp anh lái xe An đ rây Xô cô lốp, 46 tuổi và bé Va ni a chừng 5-6 tuổi trên bến đò. Nhân dịp này, An đ rây Xô cô lốp đã kể cho tác giả nghe về cuộc đời đau khổ của mình
Bị thương và bị bắt làm tù binh…
Bị đày đoạ khổ cực trong trại tập trung của phát xít…
Phát xít Đức bắt cả tù binh lái xe. Cơ hội để Xô- cô -lốp trốn thoát, trở về phía Hồng quân…
Sau khi trở về với hồng quân, anh được tin vợ và con gái bị chết vì bom, nhà cửa tan nát
Vui mừng khi đọc được thư của con trai, giờ là đại uý pháo binh, cũng đang tiến công Berlin, anh hi vọng gặp con trai trên đất Đức…
Tiến quân vào giải phóng Berlin
Nhưng đúng ngày 9 tháng 5 năm 1945, ngày chiến thắng Berlin thì…
Đứa con trai duy nhất, niềm hy vọng cuối cùng của anh đã bị một tên thiện xạ Đức bắn chết…
Anh chôn niềm vui sướng và niềm hi vọng cuối cùng trên đất Đức, trở về đơn vị như người mất hồn…
Giải ngũ, đến sống nhờ nhà người bạn và làm nghề lái xe…
Đau buồn, anh hay vào quán uống rượu…
Tình cờ nhìn thấy bé Vania và anh bắt đầu thấy thích nó…
Bé Vania và mảnh dưa hấu vừa nhặt được…
Bố yêu của con ơi !...
Vania ôm cổ, hôn vào má, vào môi, vào trán của Xô cô lốp…
Đây, tôi tìm được cháu Vaniuska của tôi rồi...
Tôi thấy lòng vui không lời nào tả xiết…
Đêm nào tôi cũng chiêm bao thấy những người thân quá cố…
Ban ngày anh trấn tĩnh, không than vãn nhưng ban đêm thức giấc thì gối ướt đẫm nước mắt…
Chia tay với tác giả :
- Tạm biệt anh bạn, chúc anh may mắn
Hai con người côi cút, hai hạt cát đã bị sức mạnh phũ phàng của bão tố chiến tranh thổi bạt tới những miền xa lạ ...
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
2. Tác phẩm:
3. Đoạn trích:
a. Vị trí đoạn trích:
b. Tóm tắt:
Thuộc chương 3 phần kết của tác phẩm
Câu hỏi thảo luận
HS đã chuẩn bị ở nhà,
các nhóm tổng hợp ý kiến
Nhóm 1: Trình bày hoàn cảnh và tâm trạng của Xô cô lốp trong chiến tranh. Tác hại của chiến tranh đối với con người.
Nhóm 2: Hoàn cảnh và tâm trạng của Xô-cô-lốp sau khi kết thúc chiến tranh và trước khi gặp bé Va-ni-a được miêu tả như thế nào ?Qua đó em có nhận xét gì về nhân vật Xô Cô Lốp và tác giả ca ngợi điều gì ở nhân vật này?
Nhóm 3: Em hãy cho biết về hoàn cảnh của bé Va ni a? Tâm trạng của Va ni a khi được Xô cô Lốp nhận làm con như thế nào
Nhóm 4: Qua cuộc đời của Xô-cô-lốp và bé Va-ni-a, em có nhận xét gì về số phận của những con người Nga trong và sau chiến tranh ? Qua đó, tác giả muốn phản ánh điều gì?
-Con trai A-na-tô-li, học sinh giỏi toán, đại uý pháo binh, hi sinh trong ngày chiến thắng tại Berlin.
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
I. TÌM HIỂU CHUNG:
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN:
1. Số phận con người:
1.1 An đ rây Xô Cô Lôp:
*Trong chiến tranh:
Hoàn cảnh:
- Chiến đấu, bị thương hai lần vào tay và chân.
- Hai năm bị đọa đày trong trại tập trung của bọn phát xít
- Khi thoát được về với Hồng quân, anh nhận được tin vợ và hai con gái đã bị bom giặc sát hại .
Tôi đã chôn trên đất người, đất Đức, niềm vui sướng và niềm hi vọng cuối cùng của tôi;
Tâm trạng:
Cô đơn, đau khổ,tuyệt vọng
Nhóm 1: Trình bày hoàn cảnh và tâm trạng của Xô cô lốp trong chiến tranh.Tác hại của chiến tranh đối với con người.
=>Chiến tranh đã tước đoạt tất cả những gì quí giá nhất: Quê hương, gia đình, tình yêu thương, niềm hi vọng.

Nhóm 2:Hoàn cảnh và tâm trạng của Xô-cô-lốp sau khi kết thúc chiến tranh và trước khi gặp bé Va-ni-a được miêu tả như thế nào ?Qua đó em có nhận xét gì về nhân vật Xô Cô Lốp và tác giả ca ngợi điều gì ở nhân vật này?


SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
I. TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN
Số phận con người:
1.1 An đ rây Xô cô lôp
*Trong chiến tranh
*Sau chiến tranh, trước
khi gặp bé Va ni a

*Sau chiến tranh, trước khi
gặp bé Va ni a
- Đối diện với những mất mát
- Ám ảnh bởi quá khứ đau thương
- Sức khỏe, tinh thần suy sụp tìm rượu để giải sầu.“Tôi đã quá say mê cái món nguy hại ấy...”(sgk/119)
=>Lên án chiến tranh phát xít tàn bạo gây ra những vết thương lòng không thể nào lành được
- Không gia đình, không nhà cửa, không niềm hi vọng, không trở về quê hương
Hoàn cảnh:
Tâm trạng:
“ ban ngày bao giờ tôi cũng trấn tĩnh được, không hở ra một tiếng thở dài, một lời than vãn, nhưng ban đêm thức giấc thì gối ước đẫm nước mắt…”(sgk/123)
- Là một người lao động bình thường.
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
I. TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN
Số phận con người:
1.1An đ rây Xô cô lôp
*Trong chiến tranh
*Sau chiến tranh, trước
khi gặp bé Va ni a
1.2 Bé Va ni a

1.2 Bé Va ni a
- Mồ côi, sống đơn độc không nơi nương tựa, không người thân, đói khát, rách rưới, nỗi ám ảnh bám riết em.
-Khao khát tìm cha, hi vọng gặp lại cha
=> Nạn nhân của chiến tranh, trẻ thơ bất hạnh, khao khát mái ấm gia đình, cần được chở che
“thằng bé rách bươm xơ mướp. Mặt mũi thì bê bết nước dưa hấu, lem luốc, bụi bặm, bẩn như ma lem, đầu tóc rối bù, nhưng cặp mắt – cứ như những ngôi sao sáng ngời sau trận mưa đêm !“(sgk/120)
Nhóm 3: Em hãy cho biết về hoàn cảnh của bé Va ni a? Tâm trạng của Va ni a khi được Xô cô Lốp nhân làm con như thế nào?
“Bố yêu của con ơi! Con biết mà! Con biết thế nào bố cũng tìm thấy con mà! Thế nào cũng tìm thấy mà! Con chờ mãi mong được gặp bố!”(sgk/120)
Nhóm 4:Qua cuộc đời của Xô-cô-lốp và bé Va-ni-a, em có nhận xét gì về số phận của những con người Nga trong và sau chiến tranh ? Qua đó, tác giả muốn phản ánh điều gì?


-Xô-cô-lốp, Va-ni-a điển hình cho số phận
bất hạnh nhưng cũng đầy kiên cường,
nghị lực của con người Nga trong và sau
chiến tranh.
-Qua đó thể hiện cách nhìn cuộc sống và
chiến tranh của tác giả một cách toàn diện,
chân thực .

SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
II. TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN
Số phận con người:
1.1An đ rây Xô cô lôp
*Trong chiến tranh
*Sau chiến tranh, trước
khi gặp bé Va ni a
1.2 Bé Va ni a

SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
Em sẽ làm gì đối với những người đã hi sinh cho đất nước ? Sống trong thời bình em phải làm gì để đóng góp cho đất nước giàu đẹp hơn?
Em hãy cho biết chiến tranh đã đem đến những điều gì cho con người?
CỦNG CỐ:
Mất mát, đau thường từ vật chất đến tinh thần, từ thể xác đến tâm hồn
Nhớ ơn, kính trọng, phát huy tinh thần yêu nước, cống hiến cho dân tộc
Học tập, rèn luyện, trau đồi kiến thức, kỹ năng
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
I. TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN
Số phận con người:
1.1 An đ rây Xô cô lôp
*Trong chiến tranh
*Sau chiến tranh, trước
khi gặp bé Va ni a
1.2 Bé Va ni a

2. Tính cách con người Nga
2.1. Kiên cường
2.2 Nhân hậu
3. Lời trữ tình ngoại đề
4. Nghệ thuật
III.Tổng kết:
An đ rây Xô cô lốp
Trong chiến tranh
Sau chiến tranh
Mất mát
Bản thân
Gia đình
Cô đơn, đau khổ
Nghị lực
Không nhà cửa,
không gia đình
Cô đơn, tuyệt vọng
Ám ảnh bởi quá khứ, tinh thần suy sụp
- Lên án chiến tranh và hậu quả của nó.
- Ca ngợi sự kiên cường của con người Nga
Bé Va ni a: là nạn nhân của chiến tranh, cô đơn không người thân
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
*DẶN DÒ:
I.TÌM HIỂU CHUNG
-Những nét tiêu biểu về cuộc đời, sự nghiệp của Sô lô khốp.
-Tóm tắt tác phẩm
II. ĐỌC, HIỂU VĂN BẢN
Số phận con người:
1.1 An đ rây Xô cô lôp
*Trong chiến tranh
*Sau chiến tranh, trước khi gặp bé Va ni a
1.2 Bé Va ni a
=> Sô lô khốp không ngần ngại nói lên cái giá rất đắc của chiến tranh gây nên cho con người-> Sức tố cáo chiến tranh phát xít mạnh mẽ của tác phẩm.
Chuẩn bị cho phần tiết sau của bài “ số phận con người”
CHÂN THÀNH CÁM ƠN
QUÝ THẦY CÔ !
CHÀO CÁC EM HỌC SINH
THÂN MẾN !
b. Xô-cô-lốp từ khi gặp bé Va-ni-a
- Va-ni-a:
+ Mồ côi, không người thân, đói khát, nỗi ám ảnh bám riết em
+ Khao khát tìm cha, hi vọng gặp lại cha
Nạn nhân của chiến tranh, trẻ thơ bất hạnh, khao khát mái ấm gia đình, cần được chở che.
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
Tâm trạng Xô-cô-lôp:
Quyết định nhận Va-ni-a làm con.
+ Tình yêu trẻ thơ, lòng trắc ẩn
+ Đồng cảm
+ Va-ni-a gợi trong anh tình cha con
+ Trách nhiệm với trẻ thơ (sau chiến tranh)
Một quyết định từ tình yêu thương, không chút tính toán, do dự.
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
c. Cuộc sống của hai cha con
- Với bé Vania.
Hạnh phúc đón nhận cuộc sống mới từ sự chăm sóc và tình yêu thương của cha.
- Với Xô-cô-lôp.
Cảm động, yêu thương chăm sóc con bằng tất cả tình thương và sự vụng về, bộc trực của người đàn ông.
Va-ni-a đã xoa dịu nỗi đau, xoa dịu trái tim đã rệu rã của anh.
Hai trái tim cô đơn lạnh giá chợt ấm lên vì được chụm lại bên nhau.
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
- Khó khăn trong cuộc sống của hai cha con
+ Rủi ro trong công việc
+ Thay đổi chỗ ở
+ Sức khỏe suy sụp
+ Đối diện với những câu hỏi của con
Nghị lực và niềm tin hai cha con sẽ vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.

Tiểu kết: Xô-cô-lôp tiêu biểu cho những vẻ đẹp của tính cách Nga:
+ Đạo đức nhân hậu
+ Ý chí nghị lực phi thường, vượt lên hoàn cảnh số phận
+ Có đời sống tâm linh đẹp đẽ
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP
Đoạn 1:
- Niềm tin vào ý chí, nghị lực của con người Nga.
- Sự tiếp nối trách nhiệm đối với đất nước, nhân dân.
Đoạn 2
- Vượt qua quá khứ để sống cho hiện tại và tương lai.
- Kêu gọi trách nhiệm toàn xã hội đối với thế hệ mai sau (bảo bọc tâm hồn trẻ thơ)
SỐ PHẬN CON NGƯỜI
(Trích) SÔ-LÔ-KHỐP