Tuần 27. Người trong bao

An- tôn Páp- lô- vích Sê- khốp là:
 Nhà văn Nga kiệt xuất
 Nhà cách tân thiên tài trong lĩnh vực truyện ngắn
“người đại biểu kiệt xuất cuối cùng của chủ nghĩa hiện thực phê phán Nga”

I- TÌM HIỂU
1- Tác giả
Đặc điểm truyện ngắn Sê- khốp
 Thể hiện tinh thần chống đối mãnh liệt chế độ nông nô chuyên chế

 Viết về những con người có cuộc sống bình lặng gần như tẻ nhạt, nhưng đặt ra nhiều vấn đề có ý nghĩa xã hội và nhân bản sâu xa
“Sê- khốp chỉ miêu tả cuộc đời như nó vốn vậy, không thêm một thứ hào quang nào khác, nhưng cũng đã đủ gợi ra sự bí mật, do đó là sự quyến rũ riêng. Đời chỉ là thế, chỉ có thế mà chưa bao giờ ta biết hết về nó và hết yêu nó”
(Vương Trí Nhàn)
“Chủ nghĩa nhân đạo với Sê- khốp trước tiên chưa phải là yêu con người, mà là hiểu con người, giúp con người vượt lên cái tầm thường của đời sống hằng ngày, tránh được sự ăn mòn của thói quen dung tục, và nói chung là sống một cuộc sống xứng đáng hơn nữa”
(Vương Trí Nhàn)
Sê- khốp và M.Gorki Sê- khốp và L. Tolstoy
Sê- khốp và vợ Bìa sách Người trong bao
Mộ của Sê- khốp tại nghĩa trang Nôvôđêvise, nước Nga
2- Tác phẩm
Hoàn cảnh ra đời

Xã hội Nga đang ngạt thở trong bầu không khí chuyên chế bảo thủ nặng nề cuối thế kỉ XIX
Để duy trì chế độ nông nô chuyên chế, Nga hoàng đã ban hành nhiều chính sách cực kì phản động “Vào cái thời gay go này, đối với chính phủ cần nhất là phải làm dịu đi các đầu óc, phải đè nén tư tưởng xã hội. Cần phải làm những việc đó với bàn tay cứng rắn”
 Báo chí tiến bộ bị cấm đoán
 Những tư tưởng mới bị bóp nghẹt
 Nhà tù, cảnh sát, mật thám, chỉ điểm được tăng cường
 Giáo dục đại học bị hạn chế
 “Những năm xám xịt, ủ rũ”, “buổi hoàng hôn ảm đạm của nước Nga”
Đại ý

Câu chuyện về một con người mắc chứng bệnh sợ hãi,bạc nhược, sống và chết một cách thảm hại
II- ĐỌC HIỂU
1- HÌNH TƯỢNG
BÊ- LI- CỐP

a- Nhân vật
Bê- li- cốp


Cái chết là tất yếu
Bê- li- cốp đã tìm cho mình được cái bao tốt nhất, bền vững nhất
Đó là cái bao độc nhất vô nhị khiến hắn yên tâm, hài lòng: “Nằm trong quan tài, vẻ mặt hắn trông hiền lành, dễ chịu, thậm chí còn có vẻ tươi tỉnh nữa, cứ y hệt hắn mừng rằng cuối cùng hắn được chui vào cái bao mà từ đó không bao giờ phải thoát ra nữa..Thế là hắn đạt được mục đích cuộc đời”
Sinh hoạt
 Ở nhà cũng mặc áo ngoài, đội mũ, đóng cửa, cài then
 Khi nằm thì trùm chăn kín mít, nằm trong chăn mà vẫn cảm thấy rờn rợn, sợ kẻ trộm chui vào nhà  cả đêm nằm mơ những điều khủng khiếp
 Sợ nhỡ lại xảy ra chuyện gì
Lần lữa trong việc lấy vợ
Hắn cứ đắn đo, suy tính:
“Lấy vợ là việc quan trọng.
Thoạt tiên phải cân nhắc những nhiệm vụ trước mắt, tránh xảy ra điều gì không may”
Trong cuộc trò chuyện với Cô- va- len- cô
 Sợ chuyện đến tai ngài hiệu trưởng, đến tai ngài thanh tra
 Sợ biến thành trò cười cho thiên hạ
 Sợ bị vẽ tranh châm biếm
 Sợ bị ép về hưu
 Lên giường nằm và không bao giờ dậy nữa
 Giữ khoảng cách bằng cách không giao tiếp

 Đến thăm đồng nghiệp nhưng chẳng nói chẳng rằng, ngồi im như phỗng độ một giờ rồi cáo từ

“Đó là cách duy trì những mối quan hệ tốt đối với đồng nghiệp”
Trong quan hệ với đồng nghiệp
Bảo thủ, hủ lậu, sợ cái mới và tìm cách ngăn cản, bóp nghẹt mọi khát vọng và biểu hiện tự nhiên trong cuộc sống
 Tôn sùng quá khứ: ngợi ca tiếng Hi Lạp cổ
 Phê phán hành vi “buông thả” của Cô- va- len- ca: mặc áo thêu ra đường, đi ngoài phố cầm theo sách này sách nọ
 Hoảng hốt, “sợ phát kinh lên” khi thấy chị em Va- ren- ca đi xe đạp: “Thầy giáo mà đi xe đạp thì học sinh sẽ đi bằng gì…Lũ trẻ chỉ còn nước là đi đầu xuống đất nữa thôi… Đàn bà con gái mà đi xe đạp thì quả là chuyện kinh khủng”
Máy móc, giáo điều
“Đối với hắn, chỉ có những chỉ thị, thông tư, những bài báo cấm đoán điều này, điều nọ mới là những cái rõ ràng”
Bê- li- cốp là nô lệ, là phát ngôn viên cho chế độ chuyên chế
Luôn giữ thái độ kính trọng đối với chính quyền
Hài lòng vì nghĩ rằng “mình xử sự như một người tử tế, đứng đắn”
Có tính soi mói, mách lẻo
 Bẩm báo lên cấp trên tất cả những gì trái với chỉ thị, thông tư
 Đến nhà giáo viên thì chỉ ngồi một chỗ như phỗng đá, mắt nhìn quanh như tìm kiếm vật gì
Khống chế cả trường học: “Dưới ảnh hưởng của những kẻ như Bê- li- cốp, dân chúng trong thành phố đâm ra sợ tất cả: sợ nói to, sợ gửi thư, sợ làm quen, sợ đọc sách…”
Bê- li- cốp là tay sai đắc lực của chế độ chuyên chế Nga sa hoàng

TIỂU KẾT
 Bê- li- cốp là kiểu người trong bao

 Bê- li- cốp vừa là con đẻ, vừa là đồng loã, vừa là nạn nhân của xã hội của xã hội nông nô chuyên chế dưới thời Nga sa hoàng
b- Tác động của lối sống trong bao đến những người xung quanh

Lối sống trong bao của Bê- li- cốp đã đầu độc cuộc sống của những người xung quanh:
Con người sống trong nỗi ám ảnh của sự sợ hãi không tự do, không sống theo ý muốn
 Cuộc sống ngột ngạt, nặng nề, ức chế


Tại sao Bê- li- cốp
chết mà cuộc sống vẫn diễn ra nặng nề,
mệt nhọc, vô vị, một cuộc sống chẳng bị
chỉ thị nào cấm đoán nhưng cũng chẳng được
tự do hoàn toàn, chẳng tốt đẹp
gì hơn trước?
Em có suy nghĩ gì về lời
phát biểu của bác sĩ I- van- nứt
cuối tác phẩm: “Chúng ta sống chui rúc ở
thành phố này trong không khí ngột ngạt, viết những
thứ giấy tờ vô dụng, đánh bài đánh bạc- những cái đó
không phải là một thứ bao sao ? Chúng ta sống cả đời bên
những kẻ xui nguyên giục bị, những người đàn bà nhàn rỗi
ngu si,chúng ta nói và nghe đủ thứ chuyện nhảm nhí, vô
nghĩa- đó chẳng phải là một thứ bao hay sao?
...Không thể sống mãi như thế được”

c- Tính chất điển hình của nhân vật Bê- li- cốp
Bê- li- cốp là hình tượng điển hình cho:
 Kiểu người mắc chứng bệnh sợ hãi, khiếp nhược trong xã hội Nga cuối thế kỉ XIX
 Kiểu người sợ thực tế sinh động, chạy trốn quan hệ, thu mình vào vỏ ốc cá nhân; không dám sống là mình, giả dối, ích kỉ chỉ để đảm bảo cho sự yên ổn của bản thân
Lối sống tầm thường, dung tục, nhạt nhẽo: sống vô ích, vô nghĩa
 Bê- li- cốp là một hình tượng xã hội mang tính phổ biến, quy luật
Trong tác phẩm, bên cạnh hình
tượng Bê- li- cốp là hình tượng nào?
Hình tượng đó có
ý nghĩa như thế nào?
III- TỔNG KẾT
1- Giá trị nghệ thuật
 Điển hình hoá nhân vật
 Xây dựng chân dung biếm hoạ đặc sắc
 Giọng điệu mỉa mai, châm biếm
 Kết cấu truyện độc đáo: truyện lồng trong truyện
2- Giá trị nội dung
Phê phán mạnh mẽ lối sống trong bao
của một bộ phận trí thức Nga đương thời
 Đánh thức mọi người: từ bỏ lối sống trong bao (bò sát như con sên, nằm co như con ốc tự làm khổ mình, làm khổ người) để vươn tới một cuộc sống tự nhiên, chân thực, lành mạnh và trong sáng
 Chủ nghĩa nhân đạo của Sê- khốp
CỦNG CỐ


Suy nghĩ
của em
về cái chết của
Bê- li- cốp


ЧЕЛОВЕК В ФУТЛЯРЕ
( Người trong bao)
Антон Чехов
На самом краю села Мироносицкого, в сарае старосты Прокофия расположились на ночлег запоздавшие охотники. Их было только двое: ветеринарный врач Иван Иваныч и учитель гимназии Буркин. У Ивана Иваныча была довольно странная, двойная фамилия — Чимша-Гималайский, которая совсем не шла ему, и его во всей губернии звали просто по имени и отчеству; он жил около города на конском заводе и приехал теперь на охоту, чтобы подышать чистым воздухом. Учитель же гимназии Буркин каждое лето гостил у графов П. и в этой местности давно уже был своим человеком.
Не спали. Иван Иваныч, высокий, худощавый старик с длинными усами, сидел снаружи у входа и курил трубку; его освещала луна. Буркин лежал внутри на сене, и его не было видно в потемках.
Рассказывали разные истории. Между прочим говорили о том, что жена старосты, Мавра, женщина здоровая и не глупая, во всю свою жизнь нигде не была дальше своего родного села, никогда не видела ни города, ни железной дороги, а в последние десять лет всё сидела за печью и только по ночам выходила на улицу

Trang đầu của truyện ngắn Người trong bao
Bờ biển A- dốp Bìa sách Người trong bao