Tuần 27. Người trong bao

Chào mừng quí thầy, cô và các em học sinh
Trò chơi ô chữ
1
2
3
4
5
6
P
U
S
K
I
N
Ô
H
E
N
R
I
T
H
Ế
K
Ỉ
X
I
X
Í
C
H
K
Ỷ
C
Á
I
B
A
O
M
Ô
P
A
T
X
A
N
G
Ông được mệnh danh là “Mặt trời của thi ca Nga”? Ông là ai ?
Ông là người Mỹ và là tác giả của truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng”. Ông là ai?
Đây là thời kì hoàng kim của lịch sử văn học Nga ?
Đây là một lối sống đi liền với các lối sống hèn nhát, cá nhân?
Đây là vật dụng dùng để đựng, để gói, có dạng hình túi?
Ông là tác giả của truyện ngắn “Bố của Xi – mông”. Ông là ai ?
Chekhov sinh ngày 29 tháng 1 năm 1860 (lịch Julian: 17 tháng 1 năm 1860) ở thị trấn Taganrog miền nam nướcNga, nơi cha ông làm chủ một cửa hiệu tạp hóa nhỏ. Năm 1879, ông theo học ngành y tại Đại học Quốc gia Moskva. Ở đây, ông bắt đầu vẽ biếm họa cho một số tạp chí hài để hỗ trợ gia đình. Sau khi tốt nghiệp năm 1884, Chekhov hành nghề y nhưng vẫn tiếp tục sáng tác. Đến năm 1887, văn tài của ông đã được chấp nhận rộng rãi, và việc sáng tác không cho phép ông dành nhiều thì giờ cho y khoa.
Thời kỳ từ 1886 đến 1888 là giai đoạn Chekhov chuyển tiếp từ thể loại truyện ngắn khôi hài dưới 1.000 chữ qua những truyện ngắn dài hơn, có chủ đề nghiêm túc hơn và văn phong chững chạc hơn. Những truyện ngắn trongthập niên 1890 đem lại một cái nhìn rộng lớn về xã hội nước Nga cuối thế kỷ 19, miêu tả sự chính xác về xã hội của cuộc đời những nông dân, trí thức, tư thương, giáo sĩ, phụ nữ và trẻ em trong những bối cảnh có tính phổ cập và bất biến với thời gian.
Chekhov bị bệnh lao, và năm 1897 phải dời đến cư ngụ ở vùng ấm áp Yalta, nằm kề Biển Đen. Năm 1901, ông kết hôn với nữ diễn viên Olga Leonardovna Knipper. Trong thời gian này, sức khỏe của ông đi xuống dần. Ông qua đời năm 1904 ở khu nghỉ mát Badenweiler tại Đức trong khi đang tìm cách chữa trị.
Người trong bao
Tiết 98-99: Đọc văn
A. P. Sê-khốp
I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Người trong bao
- A.P. Sê-khốp (1860 - 1904), nhà văn Nga kiệt xuất, sinh ra và lớn lên trong một gia đình buôn bán nhỏ.
- Năm 1884, tốt nghiệp Khoa Y, Sê-khốp vừa làm bác sĩ nông thôn vừa viết báo, viết văn, đồng thời tham gia nhiều công việc xã hội, giáo dục, văn hóa.
- Seâ-khoáp ñöôïc xem laø ñaïi bieåu lôùn cuoái cuøng cuûa văn học hieän thöïc Nga nöûa cuoái theá kæ XIX.
* Sê-khốp cùng Guy đờ Mô-pat-xăng (Pháp) và Ơ-hen-ri (Mỹ) được xem là ba nhà văn viết truyện ngắn hay nhất mọi thời đại.
A. P. Sê-khốp
Dựa vào sách giáo khoa, hãy giới thiệu về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của Sê-khôp?
Anton Pavlovich Chekhov
Người trong bao
- Tác phẩm tiêu biểu:
+ Truyện ngắn: Anh béo anh gầy, Phòng số 6, Người đàn bà và con chó nhỏ; Người trong bao…
+ Kịch: Chim hải âu; Ba chị em; Vườn anh đào; Cậu Vania; Con người ấy,...
- Tác phẩm của Sê-khốp có cốt truyện giản dị, đặt ra nhiều vấn đề có ý nghĩa xã hội và ý nghĩa nhân bản sâu xa.
A. P. Sê-khốp
2. Truyện “Người trong bao”
- Hoàn cảnh sáng tác:
- Tóm tắt:
Bác sĩ Ivan và thầy giáo Burokin đi săn về muộn phải ngủ lại ở nhà kho của ông trưởng xóm, thầy giáo đã kể lại câu chuyện về một đồng nghiệp tên là Bêlicop.
Đó là giáo viên dạy tiếng Hi Lạp, hắn có lối sống kì lạ: vật dụng gì hắn cũng để trong bao và chính hắn cũng được bọc trong một cái bao. Bêlicop có thói quen thường xuyên ghé chơi nhà đồng nghiệp. Sự hiện diện của hắn làm người ta sợ. Cả trường học, cả thành phố, tất cả mọi người đều sợ hắn trong suốt 15 năm.
Lúc nào hắn cũng đề phòng ngộ nhỡ có chuyện gì xảy ra. Buồng ngủ của hắn chật như cái hộp, Bao giờ ngủ hắn cũng trùm chăn kín đầu. Cửa sổ luôn đóng kín.
Tuy coi mình trong bao và nghi kị với mọi người nhưng Bêlicop lại muốn lấy vợ. Đối tượng hắn để ý là Varenca chị gái của Covalenco, rất vui tươi hồn nhiên yêu đời. Nhưng hắn cứ suy đi tính lại mãi vì sợ chuyện này chuyện nọ…
Có kẻ nào đó vẽ tranh biếm họa trêu chọc Bêlicop. Ngày hôm sau khi đi dạo Bêlicop thấy 2 chị em Varenca phóng xe đạp vụt qua. Hắn không thể chấp nhận việc phụ nữ đi xe đạp như thế. Tối hôm đó hắn đến nhà Varenca để nói chuyện ấy nhưng cô đi vắng. Covalenco nổi giận mắng Bêlicop. Bêlicop bảo sẽ trình bày sự việc lên ngài hiệu trưởng với lí do là sợ ai đó nghe được sẽ xuyên tạc.
Covalenco túm cổ áo Bêlicop dúi xuống cầu thang, hắn ngã lộn nhào. Lúc ấy Varenca cùng mấy người bạn đi chơi về. Hắn nghĩ mình sẽ làm trò cười cho thiên hạ và chuyện sẽ đến tai ông hiệu trưởng, ngài thanh tra .. Hắn sợ người ta ép hắn về hưu sớm.

Bêlicop về nhà, lên giường, đắp chăn và im lặng, 1 tháng sau thì chết. Mọi người thở phào nhẹ nhõm nhưng chưa đầy 1 tuần sau không khí lại nặng nề như trước.
Nghe Burokin kể xong câu chuyện. Bác sĩ Ivan trầm ngâm rồi đưa ra kết luận: "Không thể sống mãi như thế được“.
II. Đọc hiểu:
Người trong bao
1. Hình tượng Bê-li-cốp:
a. Chân dung
- Lúc nào cũng vậy, hắn đều đi giày cao su, cầm ô, mặc áo bành tô ấm cốt bông, cổ áo bẻ đứng lên.
- Hắn đeo kính râm, mặc áo bông chần, lỗ tai nhét bông. (Tr.66)
- Mặt tái nhợt, rầu rĩ. (Tr.67)
- Ngoại hình: kì quái, khó hiểu
Ngoại hình của nhân vật Bê-li-cốp được miêu tả như thế nào? Nhận xét.
A. P. Sê-khốp
- Thói quen: kì quặc, khác người: mọi thứ đều để vào bao.
Người trong bao
Bê-li-côp có những thói quen như thế nào?
- Ô hắn để trong bao, chiếc đồng hồ quả quýt cũng để trong bao bằng da hươu; và khi rút chiếc dao nhỏ để gọt bút chì thì chiếc dao ấy cũng đặt trong bao; cả bộ mặt hắn ta nữa dường như cũng ở trong bao vì lúc nào hắn cũng giấu mặt sau chiếc cổ áo bành tô bẻ đứng lên. (Tr.66)
- Ngồi xe ngựa thì kéo mui lên.
- Đi hết nhà này đến nhà khác…. kéo ghế ngồi, chẳng nói chẳng rằng, mắt nhòm xung quanh như tìm kiếm vật gì. Hắn cứ ngồi im như phỗng thế rồi độ một giờ sau thì cáo từ..(tr. 66-67)
A. P. Sê-khốp
Người trong bao
- Cách sinh hoạt: trái khoáy, lập dị
- Ở nhà hắn cũng sống thế thôi: cũng vẫn mặc áo khoác ngoài, đội mũ, đóng cửa, cài then, có đủ sự ngăn cấm và hạn chế
- Buồng ngủ của Bê-li-cốp chật như cái hộp. Khi nằm ngủ, hắn kéo chăn trùm đầu kín mít. Trong buồng nóng bức, ngột ngạt, gió thổi ngoài cửa sổ đóng kín mít, lửa reo trong lò …(Tr.67)
Cách sinh hoạt của Bê-li-côp có gì đặc biệt?
- Ý nghĩ:
Cả ý nghĩ của mình, Bê-li-cốp cũng cố giấu vào bao. Đối với hắn, chỉ có những chỉ thị, thông tư, những bài báo cấm đoán điều này điều nọ mới là những cái rõ ràng (Tr.66)
không bao giờ dám bày tỏ suy nghĩ riêng
A. P. Sê-khốp
Người trong bao
- Ngoại hình: kì quái, khó hiểu
Thói quen: kì quặc, khác người
Cách sinh hoạt: trái khoáy, lập dị
- Ý nghĩ: cố giấu vào bao
=> Khát vọng mãnh liệt: thu mình vào trong một cái vỏ, tạo ra cho mình một thứ bao có thể ngăn cách, bảo vệ hắn khỏi những ảnh hưởng bên ngoài.
a. Chân dung:
A. P. Sê-khốp
Người trong bao
b. Tính cách:
- Đặc điểm:
Cuộc sống làm cho hắn khó chịu, sợ hãi, buộc hắn phải thường xuyên lo âu và có lẽ như để bào chữa cho thái độ nhút nhát, ghê tởm đối với hiện tại, lúc nào hắn cũng ngợi ca quá khứ, ngợi ca những gì không bao giờ có thật.(Tr.66)
Mấy thứ ngôn ngữ cổ mà hắn dạy đối với hắn thực ra cũng chỉ là một thứ giày cao su, một thứ ô che mà nhờ đó hắn có thể trốn tránh được cuộc sống thực.
Hèn nhát
A. P. Sê-khốp
Người trong bao
b. Tính cách:
- Đặc điểm:
Nếu không có chỉ thị nào cho phép thì ta không được làm. (Tr.68)
Đối với hắn, chỉ có những chỉ thị, thông tư, những bài báo cấm đoán điều này điều nọ mới là những cái rõ ràng
Hèn nhát
Máy móc , giáo điều
A. P. Sê-khốp
Người trong bao
b. Tính cách:
- Đặc điểm:
Tôi chẳng hề làm điều gì sơ suất... Lúc nào tôi cũng xử sự như một người tử tế, đứng đắn.(Tr.68)
Lúc nào cũng sợ nhỡ lại xảy ra chuyện gì…Hắn sợ nhỡ ra lại có chuyện gì, sợ kẻ trộm chui vào nhà. (Tr.67)
“Sợ phát kinh lên” khi thấy Va-ren-ca chạy xe đạp và Cô-va-len-cô mặc áo thêu; Sợ người khác xuyên tạc chuyện của mình với cấp trên; Sợ biến thành trò cười cho thiên hạ; Sợ bị vẽ tranh châm biếm, bị ép về hưu sớm,…(Tr.68)
Hèn nhát
Máy móc , giáo điều
Luôn cho mình là đúng
Lo lắng và sợ hãi mọi thứ
A. P. Sê-khốp
Người trong bao
- Nguyên nhân: do lối sống, do xã hội tác động.
Nguyên nhân nào hình thành nên đặc điểm tính cách của Bê-li-cốp?
=> Bê-li-côp là nhân vật điển hình cho giới trí thức Nga cuối thế kỉ XIX: hèn nhát, bạc nhược, bảo thủ và ích kỉ.
b. Tính cách:
- Đặc điểm:
+ Hèn nhát
+ Máy móc , giáo điều
+ Luôn cho mình là đúng
+ Lo lắng và sợ hãi mọi thứ
Ý nghĩa điển hình của Bê-li-cốp?
A. P. Sê-khốp
Người trong bao
Chân dung
“Người trong bao”
Tính cách “Người trong bao”
Lối sống, tính cách đáng phê phán
Hoàn thành sơ đồ:
A. P. Sê-khốp
Ngoại hình kì quái, khó hiểu
Sinh hoạt trái khoáy, lập dị
Thói quen kì quặc, khác người
Ý nghĩ cố giấu vào bao
Hèn nhát
Máy móc, giáo điều
Luôn cho mình đúng
Luôn lo sợ đủ thứ
Không thể sống như thế được. Cần phải thay đổi
Người trong bao
2. Ảnh hưởng của lối sống Bê-li-côp:
Lối sống của Bê-li-côp đã ảnh hưởng như thế nào với người xung quanh?
- Đối với bản thân:
- Đối với nhà trường:
tạo cho Belicop cuộc sống thảm hại, đáng thương.
giáo viên sợ hắn, hiệu trưởng cũng sợ, hắn khống chế cả trường học suốt 15 năm
- Đối với cả thành phố:
mọi người đều sợ hắn
a. Lúc Bê-li-côp còn sống:
A. P. Sê-khốp
Vì sao mọi người lại sợ Bê-li-cốp?
Người trong bao
b. Khi Bê-li-cốp chết
* Cái chết của Bê-li-côp:
Cái chết của Bê được miêu tả như thế nào? Nguyên nhân dẫn tới cái chết ấy?
Hình ảnh Bê-li - cốp nằm trong quan tài:
+ Trông hiền lành, dễ chịu, tươi tỉnh.
+ Chiếc bao bền vững nhất của Bê- li- cốp.
? Khát vọng mãnh liệt được ở trong bao
* Nguyên nhân cái chết:
+ Ngã => b? sốc vì b? d?i x? thơ b?o
+ Tiếng cười của Va- ren- ca => xấu hổ
+ Lo s? s? vi?c s? t?i tai c?p tr�n
? Do lối sống, tính cách trong bao
A. P. Sê-khốp
Người trong bao
* Ý nghĩa cái chết của Bê- li- cốp:
Cái chết của Bê có ý nghĩa gi?
+ Đó laø caùi cheát taát yeáu
+ Beâ- li- coáp ñaõ tìm ñöôïc cho mình caùi bao toát nhaát, beàn vöõng nhaát
* Thái độ của mọi người:
Khi Bê-li-côp chết mọi người có thái độ như thế nào?
+ Lúc đầu: nhẹ nhàng, thoải mái
+ Sau đó: không khí lại nặng nề như cũ
? Mọi nguời chán ghét lối sống, tính cách trong bao nhưng không th? nào thoát ra được.
A. P. Sê-khốp
Người trong bao
A. P. Sê-khốp
3. Ý nghĩa của hình tượng cái bao:
Hình tượng cái
bao có ý nghĩa gì?
- Nghĩa đen: Vật dùng để đựng, để bao, gói có hình túi hoặc hình hộp; là vật dụng quen dùng của Bê-li-cốp.

- Nghĩa bóng: Lối sống và tính cách của nhân vật Bê-li-cốp


- Nghĩa biểu tượng:
+ “Người trong bao” - Bê-li-côp, điển hình cho kiểu người, lối sống, tư tưởng bảo thủ, sợ hãi, trốn trong lớp vỏ bọc, lẩn tránh thực tại để tìm sự yên thân;
+ “Cái bao” chính là biểu tượng cho một xã hội tù đọng, ngột ngạt; một cái bao khổng lồ trói buộc, bủa vây con người.
Người trong bao
4. Đặc sắc nghệ thuật:
Nhận xét về nghệ thuật của tác phẩm?
- Cốt truyện:
truyện lồng trong truyện, hai nh?n v?t ngu?i k? chuy?n
- Ngôi kể:
ngôi thứ nhất, có sự đan xen của hai giọng kể
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật điển hình:
tính cách kì quái mà chân thật.
- Hình ảnh: mang ý nghĩa biểu tượng sâu sắc.
III. Tổng kết:
(Xem ghi nhớ SGK, Tr.70)
A. P. Sê-khốp
- Giọng kể:
Đan xen nhiều giọng điệu: giễu cợt, mỉa mai, châm biếm, và u buồn.
Người trong bao
Luyện tập: Bài 3, tr. 70
=> Không thể thay thế nhan đề. Vì nhan đề Người trong bao là hi�nh ảnh vừa khái quát vừa gây ấn tượng lạ d?ng th?i th? hi?n s? sáng tạo độc đáo của t�c giả.
Bê-li-côp
Một con người kì quái
Không thể sống như thế
Câu chuyện trong nhà kho
Người mang vỏ ốc
A. P. Sê-khốp
Người trong bao
Chân dung
“Người trong bao”
Tính cách “Người trong bao”
Lối sống, tính cách đáng phê phán
Hoàn thành sơ đồ:
A. P. Sê-khốp
Ngoại hình kì quái, khó hiểu
Sinh hoạt trái khoáy, lập dị
Thói quen kì quặc, khác người
Ý nghĩ cố dấu vào bao
Hèn nhát
Máy móc, giáo điều
Luôn cho mình đúng
Luôn lo sợ đủ thứ
Không thể sống như thế được. Cần phải thay đổi
Người trong bao
Ngoại hình kì quái, khó hiểu
Sinh hoạt trái khoáy, lập dị
Ý nghĩ cố dấu vào bao
Thói quen kì quặc, khác người
Chân dung
“Người trong bao”
Tính cách “Người trong bao”
Lối sống, tính cách đáng phê phán.
Không thể sống như thế được. Cần phải thay đổi!
Hèn nhát
Máy móc, giáo điều
Luôn lo sợ đủ thứ
Luôn cho mình đúng
A. P. Sê-khốp
Cám ơn quí thầy, cô và các em học sinh