Tuần 26. Tôi yêu em

Tiết 94 - Đọc - Hiểu văn bản:

A.X.Puskin
1. Tác giả: ( sinh 06/06/ 1799- 10 /02/1837)
a, Cuộc đời:
- A-lếch-xan-đrơ Xéc-ghê-ê-vích Pu-skin trong một gia đình quý tộc lâu đời... tại Mát - xcơ va.
- Thời đại cả nước Nga đang bị đè nặng bởi ách thống trị của chế độ nông nô chuyên chế.
I . Tìm hiểu chung:
Cha và Mẹ nhà thơ Puskin
A.X PUSKIN
Vợ Puskin:
Natalia puskina
( 1812-1863)
Mộ Puskin ở tu viện Xviatôgôrxki (1837)
Thời thơ ấu, Pu - skin sống trong tình thương yêu nồng hậu của cha mẹ, bà ngoại và đặc biệt là lão bộc Ni - ki -ta Cô - dơ - lốp và nhũ mẫu A -ri - a Rô -đi -ôn - nốp na.
Năm 1811, Pu - skin nhập học tại trường Li- xê
Nga hoàng A - lếch - xa I đùng đùng nổi giận. Ông ra lệnh đày Pu - skin đi Xi - bi -a.
.... Pu- skin bị đi đày phương Nam(6 năm1820-1826)

Vì tinh thần đấu tranh quật cuờng nên một năm sau, Nga hoàng lại đày Pu - skin lên phương Bắc, quản thúc tại làng Mi - khai - lốp - xcôi -e.
1827- về kinh đô.
Tháng 12/ 1828, Pu - skin gặp và yêu Na -ta -li -a Ni-cô lai- ép-na Gôn-sa- rô-va (1812- 1863)- người thiếu nữ xinh đẹp nhất kinh thành Mát- xcơ - va- khi đó nàng 16 tuổi .
Năm 1831, hôn lễ của họ được tiến hành.
Năm 1836, Nga hoàng câu kết với cha con Đăng -tex hạ nhục Pu- skin -Tại Pêtécbua, Pu -skin buộc phải thách đấu súng để bảo vệ danh dự. ông bị trọng thương rồi qua đời 10/02/1837.
- Phong phú về thể loại:
+ 800 bài thơ tình....
+ Hàng chục trường ca ...Ru - xlan,....
+Hàng chục truyện ngắn, truyện vừa.Con đầm pích.
+ Hơn chục truyện cổ tích: Ông lão đánh cá và con cá vàng...
+ Nhiều vở kịch: Bu -rít Gô - đu - nốp.
+Tiểu thuyết bằng thơ.ép ghê - nhi Ô - nhê - gin.
b, Sự nghiệp:
Pus- kin“Mặt trời của thi ca Nga”
“Thơ Pus- kin có ý nghĩa to lớn không chỉ trong lịch sử văn chương mà cả trong lịch sử thức tỉnh của dân tộc Nga.” (N.A. Đô - brô - liu - bốp)
- Néi dung: Hai chủ đề cơ bản xuyên suốt dòng chảy thi ca Pus- kin là cảm hứng tự do và tình yêu:
“ Vµ nh©n thÕ sẽ cßn yªu ta m·i
Vì ®µn thơ ta đã thức tØnh nh©n ¸i,
Vì trong thuë bạo tàn ta đã ca ngợi tự do
Và gợi từ tâm với kẻ sa cơ.”
“еi kû niÖm” – 1936.
- NghÖ thuËt: - X©y dùng vµ ph¸t triÓn ng«n ng÷ v¨n häc Nga.
+ Xu?t x?: Bài thơ được in trong tập: Những bông hoa phương Bắc (1839)



2. Tác phẩm:
+ Hoàn cảnh sáng tác: - Thêi kú ë Pª-tÐc-bua, Pu-skin th­êng hay lui tíi nhµ «ng Chñ tÞch viÖn Hµn l©m nghÖ thuËt M¸t-xc¬-va. T¹i ®©y thi sÜ ®· gÆp vµ ®em lßng yªu A. A. ¤ lª-nhi-a...

Tác phẩm hoàn hảo nâng tầm vóc Pu-skin lên đài vinh quang Nga.

Đọc - Chú thích:
+ Đọc:
- Hai câu 1-2: chậm, ngập ngừng.
- Hai câu 3-4: mạnh mẽ, dứt khoát.
- Hai câu 5 -6: day dứt, u buồn.
- Hai câu 7- 8: mong ước tha thiết mà điềm tĩnh.
* Đối chiếu nguyên bản - dịch thơ:
Dịch thơ
Tôi yêu em đến nay chừng có thể
ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai,
nhưng không để em bận lòng thêm nữa
hay hồn em phải gợn bóng u hoài.

Tôi yêu em âm thầm không hi vọng
lúc rụt rè khi hậm hực lòng ghen,
tôi yêu em yêu chân thành đằm thắm
cầu em được người tình như tôi đã yêu em.
( Thuý Toàn dịch )

* Nhận xét giữa nguyên bản - dịch thơ:
- Sát về nghĩa.
- Nổi bật cái thần, giữ nguyên tứ thơ!
* Chú thích: Nhan đề bài thơ:
- Tôi yêu chị. Quan hệ xa vời, trang trọng quá!
- Tôi yêu cô.
- Tôi yêu em ? Thể hiện quan hệ đằm thắm, trữ tình với em.
- Anh yêu em ? Thân thiết, gần gũi quá!
2. Thể loại , kết cấu:
+ Thể loại: Thơ i - ăm bơ năm chân.
+ Kết cấu:
- Bài thơ có hai câu, kết cấu đối lập: bề ngoài dồn nén; bên trong là mạch cảm xúc dạt dào.

2 phần:
Phần 1: Bốn dòng đầu: Sự khẳng định tình yêu của nhân vật trữ tình và sự mâu thuẫn giữa tình cảm và lý trí.
Phần 2: Bốn dòng sau: Diễn tả mọi cung bậc tình yêu và thái độ chân thành của nhân vật trữ tình:
3.Phân tích:
Tôi yêu em: đến nay chừng có thể
Ngọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai;
Nhưng không để em bận lòng thêm nữa,
Hay hồn em phải gợn bóng u hoài.


3.1. Bốn dòng đầu: Sự khẳng định tình yêu của nhân vật trữ tình và sự mâu thuẫn giữa tình cảm và lý trí:
Em cảm nhận được điều gì về tâm trạng của nhân vật trữ tình ở 2 câu thơ đầu? Bản dịch chuyển hết nghĩa chưa?

+ Từ ngữ: "Tôi yêu em" ?chưa thể hiện tinh thần nguyên tác, bỏ qua từ " đã" ? quá khứ!
" chừng có thể"


=> Nhân vật " Tôi" đang ngỏ lời yêu nhưng chưa được cô gái trả lời? anh kiên trì theo đuổi, mặc dù không còn hy vọng! Tình yêu như - ngọn lửa: càng nén xuống thì càng bùng lên mạnh mẽ.
Ngọn lửa tình- Hình ảnh ẩn dụ? Tình yêu mãnh liệt!
Trong nguyên bản: Chưa hoàn toàn tắt.
Nghệ thuật: - Dấu (: )Cách ngắt dòng thơ (, :) cách dùng từ khẳng định. ( chưa, đã) đó là lời tự bạch tình yêu chân thành, tha thiết của chàng trai.
Lơi th. thiết: anh đã yêu em và bây giờ vẫn yêu, trái tim yêu ngân rung theo năm tháng, và đập những nhịp đập tình yêu anh dành cho em!
Vừa thể hiện sự đúng mực của người tỏ tình, vừa , khi giữa hai người còn có một khoảng cách lại vừa bày tỏ được tình yêu tha thiết đắm say.
* Hai dòng 3-4:


Chữ " nhưng" xuất hiện ngay đầu câu thơ thứ 3- đó là sự nhận thức về tình yêu-
Nhưng không để em bận lòng thêm nữa
Hay hồn em phải gợn bóng u hoài.
(Nhưng mong sao nó không làm em băn khoăn thêm nữa
Tôi không muốn em buồn vì bất cứ lẽ gì).
Lời thơ mở đầu - Tôi yêu em- nhưng nó khởi đầu mâu thuẫn giằng xé...có một cuộc đấu tranh giữa lý trí - tình cảm diễn ra. Em suy nghĩ như thế nào...:
Là tiếng nói của lý trí:
Điệp từ " em" xuất hiện 2 lần, "không" - 2 lần!
Âm điệu mạnh mẽ, dứt khoát. Nếu em " bận lòng", " u hoài" ? dừng bước trong quan hệ với em!
Thi sĩ xem tình yêu như hành vi trao nhận. Thi sĩ không chỉ yêu mà còn muốn được yêu, tình yêu tự nguyện...? Nhà thơ chối bỏ tình yêu trong khổ đau, giằng xé.
Thi sĩ không chỉ yêu mà còn muốn được yêu. Không phải tình yêu của tôi mà nỗi buồn của em mới quan trọng!
Sự mạnh mẽ, quyết liệt của lý trí đối với tình cảm.

Nhân vật trữ tình


Đề cao sự thanh thản của tâm hồn người mình yêu.

3. 2: Bốn dòng sau: Diễn tả mọi cung bậc tình yêu và thái độ chân thành của nhân vật trữ tình:


- Điệp khúc: Tôi yêu em
Điệp khúc " Tôi yêu em" tiếp tục vang lên. Theo em có biến động nào đang diễn ra trong tâm hồn nhân vật trữ tình?
* Câu 5-6:
Tôi yêu em âm thầm không hy vọng
Lúc rụt rè khi hậm hực lòng ghen
Tôi đã yêu em lặng thầm vô vọng
Bị giày vò khi bởi sự rụt rè, khi bởi nỗi ghen tuông.
- Theo nguyên bản câu 5 có 2 từ phủ định: Không thốt lên lời; không hy vọng.
- Nhấn mạnh vào sư vô hiệu quả của mối tình đơn phương. Nhà thơ dường như phải chấm dứt mối tình.
- Câu 6 là : Tôi bị giày vò bởi sự rụt rè, khi bởi nỗi ghen tuông
Cấu trúc câu bị động...
Từ ngữ:
- Nhịp thơ nhanh với những từ " lúc" " khi"

Sự xuất hiện nhiều từ chỉ tâm trạng:
Rụt rè >< Hậm hực lòng ghen
Âm thầm >< không hy vọng.
Chỉ qua 2 câu thơ mà hé mở tâm hồn nhà thơ:
+ Nỗi đau khổ âm thầm
+ Niềm tuyệt vọng.
+ Sự rụt rè, ghen tuông- nỗi buồn đen tối? lòng ghen- sự u ám trong tâm hồn nhân vật.
Mỗi từ như cô đặc một trạng thái tình cảm cụ thể
Nhân vật trữ tình như chịu tác động của tình yêu. Con người lý trí không kiểm soát được cảm xúc yêu đang trào dâng mạnh mẽ như con sóng tràn bờ.
Cảm xúc dâng trào
Kìm nén, chế ngự
Đồ thị cảm xúc trong tâm hồn chàng trai:
Yêu say đắm
Em có hình dung như thế nào về đồ thị cảm xúc của chàng trai?
Nhân vật trữ tình đã bộc bạch một tình cảm yêu đương cháy bỏng, âm thầm; cuồng nhiệt trong vô vọng; đắm đối đến bối rối, lo âu; thắc thỏm; rụt rè lẫn trong hậm hực, ghen tuông.
Ghen là một biểu hiện của tình yêu, nhà thơ không giấu giếm tâm trạng đó.
- Tuy nhiên trong tình yêu nên xem sự hờn ghen như một bữa đại tiệc mà thôi!
- Quá giới hạn, nó sẽ khiến con người ta thấp hèn..
ở câu 6 nhà thơ có nói đến lòng ghen: " Bị giày vò khi bởi sự rụt rè, khi bởi nỗi ghen tuông". Em cảm nhận gì về sự hờn ghen của nhân vật trữ tình và ...trong tình yêu?...
- Pu-skin viết về tình yêu trong sự khám phá những vẻ đẹp phong phú, phức tạp và tinh tế (vui, buồn, nước mắt, tiếng thở dài, nụ hôn, nụ cười, ghen, chia ly, cái chết. Thế giới cảm xúc ấy không tĩnh lặng bất biến mà biến hoá...)
* 2 câu cuối
Tôi yêu em , yêu chân thành đằm thắm.
Cầu em được.em.
( Nguyên bản: cầu trời cho em được người khác yêu chân thành như thế!)
Điệp khúc thứ 3 gắn liền với hai câu cuối, tại sao nói, hai câu kết là bất ngờ và hàm chứa nhiều ý vị?
- Bản thân lời cầu chúc - hé mở sự chân thành.
- Song còn nhiều hơn thế - Pu-skin quên đi cái tôi của mình nghĩ đến người mình yêu.
Điệp khúc thứ 3 trỗi dậy bất ngờ :
Các từ "chân thành", "đằm thắm"
Câu thơ hay về ý, đẹp lời, sáng tươi, dạt dào cảm xúc.
Câu 8: Đỉnh cao của tình yêu vị tha
Cảm xúc thay đổi: từ hậm hực ghen tuông? tình yêu chân thành, đằm thắm!
" Cầu em được người tình như tôi đã yêu em" .
-? Một bài thơ tình tha thiết , đằm thắm bởi sự trong trẻo và cao thượng của người không được yêu -
trái lại luôn mong cho người yêu được hạnh phúc!