Tuần 26. Thuốc

Thuốc
(Lỗ Tấn )
Tiết 76: ĐỌC VĂN
1. Tác giả

Lỗ Tấn (1881 - 1936) là nhà văn cách mạng lỗi lạc của Trung Quốc.

Hoàn cảnh xuất thân: gia đình quan lại sa sút

Lỗ Tấn ôm ấp nguyện vọng học nghề Y từ năm 13 tuổi
I. TÌM HIỂU CHUNG
Trước khi học Thuốc, Lỗ Tấn từng học nhiều nghề :
+ Nghề hàng hải: đi đây đó để mở mang hiểu biết
+ Nghề khai mỏ: làm giàu cho Tổ quốc
+ Nghề Y: chữa bệnh cho người nghèo ốm không có thuốc, chết vì ngu dốt và mê tín
+ Ông chuyển sang làm văn nghệ vì nhận thấy chữa bệnh thể xác không quan trọng bằng tinh thần
Mục đích sáng tác văn nghệ
+ Ông dùng ngòi bút để phanh phui các “ căn bệnh tinh thần” của quốc dân và lưu ý mọi người tìm phương thuốc chạy chữa.
+ Ông đã hát cho đồng bào mình nghe bài hát lạc điệu của chính họ , chỉ cho họ thấy những bước đi sai nhịp trên con đường tiến vào tương lai
- Tác phẩm tiêu biểu : Nhật kí người điên (1918) Tập truyện Gào thét (1923) , Bàng hoàng (1926), …
Gào thét
2. Tác phẩm “ Thuốc ”
Hoàn cảnh sáng tác
Cuối thế kỷ XIX đầu XX, Trung Quốc bị các nước đế quốc xâu xé. Xã hội Trung Hoa biến thành nửa phong kiến, nửa thuộc địa nhưng nhân dân lại cam phận chịu nhục. Đó là căn bệnh đớn hèn, tự thoả mãn, cản trở nghiêm trọng con đường giải phóng dân tộc.
“ Thuốc” được viết 25-4-1919 vào lúc phong trào Ngũ tứ bùng nổ
b. Mục đích sáng tác
- Tác phẩm tập trung vạch rõ nguyên nhân căn bệnh đớn hèn của nhân dân Trung Hoa
+ Nhân dân thì chìm đắm trong mê muội, lạc hậu
+ Những người cách mạng thì hoàn toàn xa lạ với quần chúng
=> Nhà văn cảnh báo: Người Trung Quốc cần suy nghĩ nghiêm túc về một phương thuốc để cứu dân tộc
c. Đọc và tóm tắt
- Bố cục: 4 cảnh
+ Cảnh mua thuốc
+ Cảnh ăn thuốc
+ Chuyện bàn tán trong quán trà
+ Hai bà mẹ có con chết bệnh và chết chém gặp nhau tại nghĩa địa
- Nhân vật
Con bệnh lao

tiểu Thuyên
Thuốc
Bánh bao
tẩm máu
người
Tử tù cách mạng
Hạ Du
Pháp
trường
Quán
trà
Nghĩa địa
GĐ lão Hoa
Đám đông quần chúng
Đêm
thu gần
về sáng
Buổi sáng mùa xuân
Vòng hoa trên mộ Hạ Du
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
Nhan đề “ Thuốc”
* Nghĩa thứ 1:
- Phương thuốc chữa bệnh lao truyền thống trong quan niệm và niềm tin của nhân dân Trung Quốc đương thời
Họ tin rằng ăn bánh bao tẩm máu người sẽ chữa khỏi bệnh lao
=> Nhà văn vạch trần sự u mê, lạc hậu, óc mê tín của người dân TQ đương thời với thứ thuốc chữa bệnh kì quái, man rợ
* Nghĩa thứ 2:
Từ thứ thuốc quái đản gây chết người ấy, nhà văn muốn thức tỉnh mọi người đó là thứ thuốc độc, phi khoa học
Ông muốn khai sáng cho mọi người phải hiểu biết khoa học, phải tìm tòi nghiên cứu khoa học để tìm ra phương thuốc chữa bệnh cho mình
Nghĩa thứ3: Tầng nghĩa sâu sắc , là bức thông điệp của tác giả
Cần phải có thứ thuốc đặc hiệu để chữa bệnh u mê, đớn hèn, mông muội về chính trị- xã hội của quần chúng và bệnh xa rời quần chúng của những người làm cách mạng.
Nghĩa 1:
Phương thuốc truyền thống chữa bệnh lao
Nghĩa 2:
Phương thuốc mang tính khai sáng
Nghĩa 3:
Phương thuốc giác ngộ cách mạng
cho quần chúng
2. Hạ Du- người chiến sĩ cách mạng
Là người sớm giác ngộ cách mạng dũng cảm đã chiến đấu và hi sinh cho lí tưởng tự do của dân tộc( nhân vật trung tâm của tác phẩm)
Thái độ của mọi người đối với Hạ Du: khinh bỉ, giễu cợt, xem Hạ Du là giặc, là điên…
Phê phán tình trạng ấu trĩ, mê muội về chính trị của quần chúng nhân dân
Thể hiện sự đồng cảm, cảm phục với những người làm cách mạng, vừa ngầm phê phán sự xa rời quần chúng của họ
* Hệ thống vật trong truyện( Sơ đồ của giáo sư Nguyễn Khắc Phi )








Cụ Ba Hạ
Thanh niên trong quán trà
Nhân vật người kể chuyện
Quần chúng trong tương lai
Cả Khang- tên đao phủ
Mẹ Hạ Du
3. Nh?ng hình ?nh ?n d?, tuong trung
a.Hình ảnh nghĩa địa trong tác phẩm :
- Nghĩa địa người chết chém bên trái, người chết nghèo bên phải ? bối cảnh điển hình thê thảm, tối tăm như địa ngục của nước Trung Hoa phong kiến.
-Hình ?nh con du?ng phân cách giữa 2 khu nghĩa địa do con người t?o ra ? phê phán những dân Trung Hoa tự phân rẽ mình
? Lỗ Tấn hy vọng con đường mòn sẽ bị xóa đi để cho người cách mạng và quần chúng nhân dân đòan kết chiến đấu vì lợi ích chung.
b. Vòng hoa trên mộ Hạ Du
“ hoa trắng hoa hồng xen lẫn nhau, nằm khoanh trên nấm mộ khum khum”…
Bà mẹ Hạ Du băn khoăn tự hỏi: “ Thế này là thế nào?”
Ý nghĩa: Trong trạng thái mê muội và tê liệt của quần chúng thủa ấy vẫn có người tiếc thương, ngưỡng mộ quyết noi gương người cách mạng tiên phong đã ngã xuống vì đại nghĩa.
Thể hiện niềm tin tưởng, lạc quan đối với tiền đồ cách mạng

c. Không gian, thời gian nghệ thuật của truyên
* Không gian: Quán trà- Pháp trường- Nghĩa địa
Là không gian XHTQ thời cổ tù hãm,bế tắc…
* Thời gian: Mùa thu trảm quyết- Mùa xuân thanh minh
Mùa thu lá vàng rơi , tích nhựa qua đông để mùa xuân đâm chồi nảy lộc
Cái chết của 2 con người do u mê, lạc hậu…như chiếc lá rời cành để tích nhựa cho mùa xuân hi vọng.
=> Đó là sự trả giá, gieo mần cho sự giác ngộ
III. Tổng kết
Nội dung
“ Thuốc” là truyện ngắn tiêu biểu cho mục đích sáng tác nghệ thuật phơi bày trạng thái tinh thần ngu muội, vô cảm…của người dân TQ trước hiện thực đất nước và bệnh xa rời quần chúng của những người làm cách mạng đồng thời động viên khích lệ họ trên con đường hướng tới tương lai
2. Nghệ thuật
- Hình ảnh ngôn từ giàu tính biểu tượng
- Lối dẫn chuyện nhệ nhàng, tự nhiên mà sâu sắc lôi cuốn