Tuần 26. Hồi trống cổ Thành (trích hồi 28 - Tam quốc diễn nghĩa)

I –Tìm hiểu chung
1 .Tác giả :
- LA QUÁN TRUNG: 1330 -1400?
- Tên Bản tự Quán Trung ,hiệu là Hồ Hải tản nhân .
- Quê: Tỉnh Sơn Tây –Trung Quốc
Con người : + Cô độc ,lẻ loi.
+ Thích ngao du đây đó .
+ Phóng khoáng ,nghĩa khí ,có hoài bão .
- Tài năng : +Chuyên sưu tầm và biên soạn dã sử .
+ Có tài văn chương, giỏi từ khúc ,sáng tác kịch nhưng thành tưu,đóng góp nhiều tiểu thuyết .


Bộ tiểu thuyết gồm 120 hồi được đánh giá
là hay nhất về tiểu thuyết
Tam Quốc Diễn Nghĩa .
Bộ tiểu thuyết gồm 120 hồi được đánh giá
là tác phẩm hay nhất về các anh hùng
Thủy Hử .
Bộ tiểu thuyết gồm 100 hồi được đánh giá
là tác phẩm hay nhất về thế thái nhân tình
 Hồng Lâu Mộng .
Bộ tiểu thuyết gồn 100 hồi được đánh giá là tác
phẩm hay nhất về ma quái  Tây Du Ký .
2 . Vài nét về tiểu thuyết Minh -Thanh
Thời Minh-Thanh là thời hoàng kim của tiểu thuyết cổ điển Trung Quốc
3. Tác phẩm:
a. Nguồn gốc:
+ Tài liệu lịch sử :
+ Truyền thuyết dân gian :
=> Đầu đời Minh (1368-1644).
b. Thể loại : Tiểu thuyết chương hồi .
c. Tóm tắt :
Truyện kể về lịch sử Trung Quốc cổ khoảng 100 năm cuối triều nhà Hán.
Tam quốc diễn nghĩa : diễn giải một cách dễ hiểu về cuộc chiến tranh của 3 nước Ngụy Thục ngô .

*Từ hồi 1 đến hồi 14 (184-190) nguyên nhân dẫn đến cát cứ phân tranh

Vua Hán Linh đế hủ bại triều đình thối nát mâu thuẫn nội bộ lên cực độ .
Cuộc khởi nghĩa khăn vàng của anh em Trương Giác khiến nhà Hán đứng trước nguy cơ sụp đổ
Tập đoàn Đổng Trác dẹp loạn khăn vàng sau đó chiếm quyền.
Trung Hoa hình thành đội quân Quan đông gồm 17 nước chư hầu đứng đầu là Viên Thiệu tiến về kinh đô diệt Đổng Trác .

*Hồi 15 đến 50 (190-208) sự hình thành thế chân vạc .

Sau khi tiêu diệt Đổng Trác 17 nước chư hầu thanh toán lẫn nhau còn lại 3 nước lớn hình thành thế chân vạc
Tập đoàn Ngụy chiếm giữ phía Bắc
Tập đoàn Thục chiếm giữ phía Tây Nam
Tập đoàn Ngô chiếm giữ phía đông nam
Hồi 51 đến 120 (208 đến 280)ba tập đoàn tiêu diệt nhau. Thống nhất đất nước lập ra nhà Tấn
Ba nước Ngụy thục ngô trải qua bẩy thập kỷ hỗn chiến dần đi đến tiêu vong .Năm 280 Tư mã Viên cướp ngôi nhà Hán bình định nhà Ngô thống nhất đất nước .
T
H
ụ
C
ngụy
Ngô
NHÀ HÁN (HÁN LINH ĐẾ)
KHỞI NGHĨA NÔNG DÂN KHĂN VÀNG
QUÂN QUAN ĐÔNG
(VIÊN THIỆU, VIÊN THUẬT, TÀO THÁO)
NGỤY
(TÀO THÁO)
THỤC
(LƯU BỊ)
NGÔ
(TÔN QUYỀN)
NHÀ TẤN
(TƯ MÃ VIÊM)
184-190
190
208
280
184-190
184-190
184-190
190
SƠ ĐỒ TÓM TẮT TAM QUỐC
Bản đồ thời Tam Quốc
Lưu Bị
Tào Tháo
Tôn Quyền
Quan Công
Trương Phi
Triệu Tử Long
Mã Siêu
Hoàng Trung
Ngũ hổ tướng
c) Giá trị:
* Về nội dung tư tưởng:
+ Phơi bày bộ mặt của xã hội phong kiến Trung Quốc (thế kỉ II,III): rối loạn, cát cứ phân tranh, chiến tranh liên miên, nhân dân đói khổ điêu linh.
+ Phản ánh nguyện vọng của nhân dân về một xã hội thanh bình có những ông vua hiền, tướng giỏi hết lòng vì dân, vì nước như Lưu Bị.

* Giá trị nghệ thuật
-Kết cấu chặt chẽ
+ kết cấu theo thời gian của biên niên sử.
+sự kiện diễn biến phức tạp, nhân vật phong phú, sắp xếp mạch lạc dễ theo dõi
- Nghệ thuật khắc họa tính cách nhân vật
+Nhân vật có cá tính, sắc nét. Tính cách được bộc lộ qua tình huống, hành động và ngôn ngữ.
+Diện mạo nhân vật được miêu tả qua lối chấm phá, ước lệ.
- Biệt tài miêu tả chiến tranh thời cổ
+Biết lược đi những cái không cần thiết, xuất sắc khi miêu tả những trận đánh có tính chất then chốt
II Đoạn trích
1. Vị trí đoạn trích: Trích hồi 28
2. Đọc hiểu văn bản
Mọi người Trung Hoa đều đã đọc, đang đọc, và sẽ đọc chừng nào đất nước Trung Hoa còn tồn tại
HỒI TRỐNG CỔ THÀNH
"
TRÍCH : TAM QUỐC DIỄN NGHĨA – LA QUÁN TRUNG
II. Đọc hiểu văn bản :
Vị trí đoạn trích : hồi thứ 28
CHÉM SÁI DƯƠNG ANH EM HÒA GiẢI
HỔI CỔ THÀNH TÔI CHÚA ĐOÀN VIÊN
-
Trương Phi
Quan Công
Lưu Bị
Tào Tháo
Lưu Bị
Quan Công
Trương Phi
Cổ Thành




Trình bày
mở mối
phát triển
cao trào
mở nút
Từ đầu đến "... đón hai chị":
Tiếp  "...theo ra thành":
Tiếp "...là gì kia”
Sự xuất hiện của Sái Dương
Quan Công chém đầu Sái Dương
Đoạn trích như một màn kịch nhỏ
2. Đọc và tóm tắt :
3 Nhân vật Trương Phi

Ngoại hình:

+Thân dài tám thước
+Đầu báo, mắt tròn
+Râu hùm, hàm én
+Tướng như sấm động
Trương Phi có ngoại hình như thế nào?
21
Khi nghe tin Quan Công đến:

Lập tức mặc áo giáp, vác xà mâu, lên ngựa ,dẫn 1 nghìn quân đi tắt ra cửa bắc .
Hành động
Mắt trợn tròn xoe,râu hùm vểnh ngược,hò hét như sấm ,múa xà mâu ,chạy lại đâm Quan Công
Động tác khẩn trương dứt khoát biểu thị thái độ rõ ràng kiên quyết
Tính cách:Nóng nảy- bộc trực
 * Gặp Quan Công:
- Diện mạo: + mắt trợn tròn xoe
+ râu hùm vểnh ngược
- Lời nói : + hò hét như sấm
+ hầm hầm quát
- Hành động: múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công.
Nóng nảy.
- Lập luận:
+ mày bội nghĩa, bỏ anh, hàng Tào
=> bất nghĩa.
+ trung thần thà chết không chịu nhục. Có lẽ đâu đại trượng phu lại thờ hai chủ ?
=> bất trung.
+ nó lại đây tất để bắt ta đó.
=> bất nhân.
Trung nghĩa.
Ngôn ngữ
Gọi : Mày ,Nó ,Thằng phụ nghĩa
Xưng : Tao ,Ta
Nói năng thô lỗ,bỏ qua thứ bậc,vượt lên cả tôn ti trật tự,khinh thường .
Nguyên nhân:
Nghi ngờ Quan Công hàng Tào Tháo, muốn trừng trị kẻ phản bội, trừng trị kẻ thù .
Tính cách
Bộc trực ,ngay thẳng,trung nghĩa ,có quan điểm rõ ràng.
* Khi Sái Dương xuất hiện :
Hành động
Thách thức: ta đánh ba hồi trống ,mày phải chém được tên tướng ấy .
Thẳng cánh đánh trống.
Mạnh mẽ Dứt khoát Kiên định.
Hành động
* Khi Quan Công chém rơi đầu Sái Dương
Hỏi kỹ tên lính Tào…
Nghe hai chị kể ….
Rỏ nước mắt khóc ,thụp lạy
Thận trọng,biết phục thiện.
Trương Phi là người cương trực ,trung nghĩa ,kiên định ,vội vàng nóng nảy nhưng cũng thận trọng và biết phục thiện .
4 .Nhân vật Quan Công
5. Ý nghĩa của hồi trống Cổ Thành
Hồi trống là
một chi tiết
đặc sắc
Với Trương Phi
Với Quan Công
Với đoạn trích
Thách thức, giải nghi
Minh oan
Đoàn tụ
Tạo không khí chiến trận,
ý vị đặc biệt của tác phẩm.
Linh hồn của đoạn trích
III. TỔNG KẾT :
+ Nghệ thuật : - Xây dựng nhân vật .
- Nghệ thuật kể chuyện .
+ Nội dung: - Biểu dương tính cương trực của Trương Phi
- Khẳng định lòng trung nghĩa của Quan Công .
+ Ghi nhớ : SGK