Tuần 26. Hồi trống cổ Thành

1
2
3
4
5
Khởi động
(Trích hồi 28 – Tam Quốc diễn nghĩa)
La Quán Trung
Hồi trống Cổ Thành
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả: La Quán Trung (1330 – 1400 ?)
Tên: La Bản, tự Quán Trung, hiệu Hồ Hải tản nhân.
Quê quán: vùng Thái Nguyên, sống vào cuối thời Nguyên đầu thời Minh.
- Tác phẩm tiêu biểu: Tam Quốc diễn nghĩa, Bình yêu truyện…
LA QUÁN TRUNG
2. Tác phẨm
a) Tác phẩm “Tam quốc diễn nghĩa”:
- Ra đời vào cuối thời Nguyên đầu thời Minh(1368-1644)
Tác phẩm gồm 120 hồi, kể chuyện 1 nước chia 3 gọi là
“ Cát cứ phân tranh”.
Nguỵ - Thục - Ngô.


b) Giá trị tác phẩm:
- Phơi bày cục diện chính trị Trung Hoa, cát cứ phân tranh, cá lớn nuốt cá bé, chiến tranh liên miên, nhân dân đói khổ điêu linh.
- Gửi gắm khát vọng hoà bình, thống nhất và có một nền chính trị nhân đạo
Lưu Bị Khổng Minh Ngũ hổ tướng




Nhân
Trí
Dũng
Kết nghĩa vườn đào
3. Đoạn trích:
a/ Vị trí đoạn trích: Trích hồi 28
“Chém Sái Dương anh em hòa giải, Hồi Cổ Thành tôi chúa đoàn viên”.


b/ Bố cục văn bản: 3 phần
- Đoạn 1: Từ đầu . . . “mời Trương Phi ra đón”: Hoàn cảnh gặp gỡ của các nhân vật.
- Đoạn 2: “Phi nghe xong” cho đến “chính là cờ Tào”: Mâu thuẫn anh em Trương Phi – Quan Công.
- Đoạn 3: Từ “Trương Phi nổi giận” cho đến hết: Hồi trống cổ thành, anh em đoàn tụ
II. Đọc- Hiểu văn bản

1. Nội dung
a. Hoàn cảnh hội ngộ
- Ba anh em Lưu - Quan - Trương bị thất bại dưới tay Tào Tháo, mỗi người lưu lạc một nơi.
- Để bảo vệ hai chị dâu, Quan Công bất đắc dĩ phải tạm hàng Tào Tháo. Lập luận của Quan Công “hàng Hán chứ không hàng Tào”. Khi nghe tin Lưu Bị đang nương náu ở chỗ Viên Thiệu, Quan Công đã treo ấn từ quan đi tìm anh. Trên đường đi bị các tướng Tào ngăn cản Quan Công vung long đao chém luôn sáu tướng, vượt năm cửa quan.
Đến Cổ Thành gặp được Trương Phi, Quan Công vui mừng khôn xiết nhưng Trương Phi nghi ngờ Quan Công đã thay lòng đổi dạ.


→ Cuộc hội ngộ đầy kịch tính

b. Xung đỘt giỮa Trương Phi và Quan Công
* Nguyên nhân:
Sự nghi ngờ của Trương Phi
Nỗi oan của Quan Công
Trương Phi nghĩ rằng Quan Công là kẻ phản bội lời thề - bất trung
Làm công việc vì chủ tướng nhưng lại trái với khí phách của người anh hùng
Trượng phu- hào kiệt
Sự hiểu lầm của Trương Phi
Trương Phi
Quan Công
Thảo luận
Về thái độ , hành động , tính cách của Trương Phi và Quan Công
LÀM NHANH LÀM ĐÚNG
THI ĐUA
Nhóm 1: Hành động của Trương Phi khi gặp lại Quan Công
Nhóm 2: Hành động của Quan Công khi gặp lại Trương Phi
Nhóm 3: Cách xưng hô và sự nghi ngờ trong lời nói của Trương phi với Quan Công
Nhóm 4: Cách xưng hô và sự thanh minh của Quan Công với Trương Phi

Trương Phi
Chẳng nói năng gì, mặc áo giáp, vác mâu lên ngựa, dẫn 1000 quân đi tắt ra cửa Bắc
Mắt trợn tròn xoe, râu hùm vểnh ngược, hò hét như sấm, múa xà mâu chạy lại đâm Quan Công

Quan Công
- Mừng rỡ vô cùng , giao Long đao cho Châu Thương cầm, tế ngựa lại đón.
- Giật mình tránh mũi mâu
- Nhắc lại nghĩa vườn đào để uốn nắn thái độ quá khích của em
Khắc hoạ tính cách nhân vật qua biểu hiện của nét mặt, cử chỉ, hành động
Trương Phi
-Xưng hô: “mày tao”
- mắng Quan Công là kẻ bội nghĩa, bỏ anh, hàng Tào.
- Khẳng định hai chị bị lừa dối
Lập luận: Trung thần thà chịu chết không chịu nhục. Có lẽ đâu đại trượng phu lại thờ hai chủ
→ quan niệm về chữ trung rất rõ ràng, rành mạch.
- Mắng Tôn Càn: “mày cũng nói láo, nó đâu có bụng tốt, nó lại đây để bắt ta đó”
→ Cương trực, nóng nảy, có phần thô lỗ



Quan Công
-Xưng hô: “hiền đệ,em”
- Cầu cứu hai chị dâu
- Hiền đệ đừng nói vậy, oan uổng quá!
- Nếu ta đến bắt em, tất phải đeo theo quân mã chứ.
→ Nhượng bộ, mềm mỏng, điềm tĩnh



Dùng ngôn ngữ đối thoại để khắc hoạ tính cách nhân vật
.
- Sự xuất hiện của Sái Dương làm cho kịch tính được đẩy lên đến cao độ.

- Xuất hiện thêm mâu thuẫn thứ hai:
Sái Dương ( báo oán) >< Quan Công
( minh oan)

- Sự nghi ngờ của Trương Phi càng tăng lên
c. giải quyết mâu thuẫn
Thảo luận
Nhóm 1: Điều kiện để Trương Phi tin Quan Công?
Nhóm 2: Hành động của Trương Phi khi biết Quan Công bị oan?
Nhóm 3: Quan Công đã làm gì để giải nỗi oan?
Nhóm 4: em có nhận xét gì về tính cách 2 nhân vật?
Trương Phi
- Ra điều kiện: Sau ba hồi trống phải chém đầu tướng giặc
Thẳng cánh đánh trống.
→ Thách thức lòng trung nghĩa
- Biết Quan Công bị oan: Rỏ nước mắt khóc, thụp xuống lạy
→ biết hối lỗi, phục thiện.
Quan Công
- Chấp nhận điều kiện giết tướng Tào
- Chưa dứt một hồi trống đầu Sái Dương lăn xuống đất
→ Sức mạnh phi thường, dũng mãnh của một vị tướng.
Thể hiện khát vọng mau chóng được minh oan.
Lấy mâu thuẫn để giải quyết mâu thuẫn
Quan Công >< Sái Dương
→ Trương Phi >< Quan Công
TÍNH CÁCH NỔI BẬT
TRƯƠNG PHI
Là người nóng nảy, cương trực nhưng là nóng lòng muốn biết sự thật chứ không phải nóng nảy do cá tính gàn dở.
Biết phục thiện đúng lúc
- Thẳng như làn tên bắn, sáng như tấm gương soi Cành lá khéo in hình Dực Đức.
Tức cảnh- Hồ Chí Minh
→ Tuyệt trực
QUAN CÔNG

- Tính cách điềm tĩnh, độ lượng, từ tốn, luôn luôn đặt chữ “nghĩa” lên đầu.
- Tài giỏi, khí phách của người anh hùng trận mạc.
Vầng hồng sáng mãi dạ
Quan Công
Tức cảnh- Hồ Chí Minh

→ Tuyệt dũng
TRUNG NGHĨA

2 .Nghệ thuật


- Xây dựng mâu thuẫn và phát triển mâu thuẫn chân thực, nhanh, hợp lý, giải quyết mâu thuẫn thông minh, có tính thuyết phục.
- Nghệ thuật xây dựng nhân vật độc đáo làm nổi bật tính cách từng nhân vật.
3, Ý nghĩa văn bẢn

- “ Hồi trống Cổ Thành” là một đoạn trích sinh động mang ý vị chiến trận, biểu dương lòng cương trực của Trương Phi, khẳng định lòng trung nghĩa của Quan Công và ca ngợi tình nghĩa vườn đào gắn kết của ba anh em Lưu- Quan – Trương.
III. Luyện tập
Trò chơi trắc nhiệm
Hỏi nhanh đáp gọn
Có quà lớn
Câu 1: Tác giả “Tam quốc diễn nghĩa” sống vào khoảng thời gian nào?
A. Cuối Minh đầu Thanh
B. Cuối Nguyên đầu Minh
C. Cuối Tống đầu Nguyên
D. Cuối Hán đầu Đường.
B
Câu 2: “Tam quốc diễn nghĩa” ra đời vào thời:
A. Hán
B. Tống
C. Minh
D. Thanh
c
Câu 3: Nhân vật trung tâm của đoạn trích là:
A. Quan Công
B. Trương Phi
C. Lưu Bị
D. Tào Tháo

B
Câu 4: Chủ đề của đoạn trích “Hồi trống Cổ Thành” là gì?
A. Vẻ đẹp tính cách của Trương Phi và Quan Công.
B. Ca ngợi tình nghĩa vườn đào của ba anh em Lưu – Quan – Trương.
C. Cả A và B đều đúng.
D. Cả A và B đều sai
C


Câu 5: Dòng nào dưới đây nêu không đúng tính cách Trương Phi?
Nóng nảy cương trực
Mềm mỏng , khéo léo
C. Tình cảm, hiểu biết
D. Lòng dạ , ngay thẳng


B
Câu 6: Dòng nào dưới đây nêu đúng nhất tính cách Quan Công trong đoạn trích?
Mưu mô xảo trá
Nóng nảy , bồng bột
C. Trung nghĩa, điềm đạm
D. Trí tuệ trác tuyệt

C
Câu 7: Cuối đoạn trích, Trương Phi đã khóc, vì sao?
A. Vì vui sướng , cảm động
B. Vì buồn tủi
C. Vì hối hận
D. Cả A và C
D
Câu 8: Dòng nào dưới đây nêu không đúng ý nghĩa của âm vang hồi trống Cổ Thành?
Hồi trống thu quân
B. Hồi trống minh oan , đoàn tụ
C. Tạo không khí chiến trận
D. Ca ngợi tình nghĩa vườn đào
B
Câu 9: Dòng nào nêu không đúng đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích?
A. Tình huống kịch tính
B. Miêu tả tâm lý nhân vật
C. Khác họa tính cách nhân vật
D. Tạo khoảng lặng
B
10.Vì sao Trương Phi nổi giận đâm Quan Công?
A. Vì Quan Công đến Cổ Thành dụ hàng Trương Phi.
B. Vì phải chịu cảnh thất tán ở Từ Châu.
c. Vì cho rằng Quan Công đã bội nghĩa.
D. Vì Quan Công là kẻ thù.
c
IV. VẬN DỤNG:
Cảm nhận sâu sắc của em về nhân vật Trương Phi và Quan Công?
Em học được điều gì qua tác phẩm về cách xử lý tình huống hoài nghi?
Em yêu thích nhân vật nào hơn vì sao ?
V. mở rộng nâng cao
Tìm hiểu thêm về tác giả và tác phẩm qua sách báo , mạng internet,phim ảnh…
Tìm hiểu thêm về các nhân vật trong tam quốc
Quan Công
Trương Phi
Triệu Tử Long
Mã Siêu
Hoàng Trung
Ngũ hổ tướng
Chuẩn bị bài đọc thêm:
TÀO TÁO UỐNG RƯỢU LUẬN ANH HÙNG

Cảm ơn cô và các bạn đã lắng nghe