Tuần 25. Tóm tắt văn bản thuyết minh

KIỂM TRA BÀI CŨ
1.Nêu một số phương pháp thuyết minh đã học?
2.Nêu nguyên tắc khi vận dụng các phương pháp
thuyết minh?
TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH
TIẾT 75. LÀM VĂN
CẤU TRÚC BÀI HỌC
I. Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản thuyết minh.
II. Cách tóm tắt văn bản thuyết minh.
1. Tìm hiểu ngữ liệu
2. Cách tóm tắt
*. Ghi nhớ
III. Luyện tập
1. Mục đích
2. Yêu cầu
I. Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản thuyết minh.
Nêu mục đích, yêu cầu của việc tóm tắt văn bản thuyết minh?
1. Mục đích:
- Hiểu, ghi nhớ những nội dung cơ bản của văn bản thuyết minh.
- Để giới thiệu với người khác về đối tượng hoặc về văn bản thuyết minh.
2. Yêu cầu:
- Cần ngắn gọn, rành mạch.
- Cần tóm tắt sát với nội dung của văn bản gốc.
SGK/69
Nhắc lại mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản tự sự?
So sánh sự giống và khác nhau về mục đích, yêu cầu giữa tóm tắt văn bản tự sự và tóm tắt văn bản thuyết minh ?
Giống nhau:
1.Về mục đích: đều nhằm ghi nhớ nội dung cơ bản của đối tượng cần kể hoặc cần thuyết minh.
2. Về yêu cầu: đều cần ngắn gọn, trung thành với văn bản gốc.
Khác nhau:
Mục đích tóm tắt văn bản thuyết minh hẹp hơn so với việc tóm tắt tác phẩm tự sự,
II. Cách tóm tắt văn bản thuyết minh

Đọc văn bản:
Nhà sàn
1. Tìm hiểu ngữ liệu
- Văn bản Nhà sàn thuyết minh về đối tượng nào?

- Đại ý của văn bản là gì?
Có thể chia văn bản trên thành mấy đoạn, ý chính của mỗi đoạn là gì?

Nhóm 1 : Viết tóm tắt văn bản “Nhà sàn” với độ dài khoảng 10 câu.
Tóm tắt:
Nhà sàn là một công trình kiến trúc có mái che dùng để ở hoặc sử dụng với một số mục đích khác.
Toàn bộ nhà sàn được cấu tạo bằng tre, gianh, nứa, gỗ. Nhà sàn gồm nhiều cột để chống, mặt sàn, gầm sàn,các khoang nhà để ở hoặc để rửa ráy. Hai đầu nhà sàn có cầu thang. Nhà sàn xuất hiện từ thời đá mới, tồn tại phổ biến ở vùng núi Việt Nam và Đông Nam Á. Nhà sàn có nhiều tiện ích, vừa phù hợp với cư dân cư trú miền núi, đầm lầy, vừa tận dụng nguyên liệu tại chỗ, giữ được vệ sinh và đảm bảo an toàn cho người ở.
Nhà sàn ở một số vùng miền núi nước ta đạt đến trình độ kĩ thuật và thẩm mĩ cao, đã và đang hấp dẫn khách du lịch.
2. Cách tóm tắt
Em hãy nêu cách tóm tắt văn bản thuyết minh?
II. Cách tóm tắt văn bản thuyết minh
Gồm 4 bước:
Bước 1: xác định mục đích, yêu cầu tóm tắt.
Bước 2:đọc kĩ văn bản gốc để nắm vững đối tượng thuyết minh.
Bước 3: tìm bố cục của văn bản.
Bước 4: viết tóm lược các ý để hình thành văn bản tóm tắt.
*GHI NHỚ ( SGK/70)
II. Cách tóm tắt văn bản thuyết minh
2. Cách tóm tắt
III. LUYỆN TẬP
Nhóm 2:
Đọc văn bản ở bài tập 1(71) và:
a). Xác định đối tượng thuyết minh của văn bản?
b). Tìm bố cục của văn bản?
c). Viết đoạn văn tóm tắt phần thuyết minh về thơ Hai-cư.
1. Bài tập 1:
THƠ HAI-CƯ
BA -SÔ
Nhóm 3:
Đọc văn bản ” Đền Ngọc Sơn và hồn thơ Hà Nội” (SGK/72,73). Cho biết:
Đối tượng thuyết minh của văn bản “Đền Ngọc Sơn và hồn thơ Hà Nội” ?
Nội dung thuyết minh của văn bản “Đền Ngọc Sơn và hồn thơ Hà Nội” ?
2. Bài tập 2.
Viết tóm tắt đoạn giới thiệu cảnh Tháp Bút, Đài Nghiên.
ĐỀN NGỌC SƠN
CẦU THÊ HÚC
THÁP BÚT
ĐÀI NGHIÊN
TÓM TẮT
Đến thăm đền Ngọc Sơn, hình tượng kiến trúc đầu tiên gây ấn tượng là Tháp Bút Đài Nghiên. Tháp Bút dựng trên núi Ngọc Bội, đỉnh tháp có ngọn bút trỏ lên trời xanh, trên mình tháp là ba chữ “tả thanh thiên” (viết lên trời xanh) đầy kiêu hãnh. Cạnh tháp Bút là cổng Đài Nghiên. Gọi là “Đài Nghiên” bởi cổng này là hình tượng “cái đài” đỡ “nghiên mực” hình trái đào tạc bằng đá, đặt trên đầu ba chú ếch với thâm ý sâu xa “ao nghiên, ruộng chữ”. Phía sau Đài Nghiên là cầu Thê Húc nối sang Đảo Ngọc – nơi toạ lạc ngôi đền thiêng giữa rì rào sóng nước.
Nhóm 4:
1.Giới thiệu văn bản thuyết minh về một lễ hội đặc sắc của địa phương.
2. Cho biết:
a. Đối tượng thuyết minh của văn bản?
b.Nội dung thuyết minh của văn bản ?
c. Tóm tắt văn bản đó.

Bài tập vận dụng
I. Mục đích, yêu cầu tóm tắt văn bản thuyết minh.
CỦNG CỐ
1. Mục đích:
- Hiểu, ghi nhớ những nội dung cơ bản của văn bản thuyết minh.
- Để giới thiệu với người khác về đối tượng hoặc về văn bản thuyết minh.
2. Yêu cầu:
- Cần ngắn gọn, rành mạch.
- Cần tóm tắt sát với nội dung của văn bản gốc.
II. Cách tóm tắt văn bản thuyết minh.
CỦNG CỐ
Gồm 4 bước:
Bước 1: xác định mục đích, yêu cầu tóm tắt.
Bước 2:đọc kĩ văn bản gốc để nắm vững đối tượng thuyết minh.
Bước 3: tìm bố cục của văn bản.
Bước 4: viết tóm lược các ý để hình thành văn bản tóm tắt.
DẶN DÒ
1. Đối với bài vừa học:
- Hoàn thành các văn bản tóm tắt vừa học.
-Tìm thêm các văn bản thuyết minh và luyện tập tóm tắt văn bản.
2. Soạn bài:
Bài:“Những lỗi thường gặp trong sử dụng Tiếng Việt; Thực hành sửa lỗi”( tiếp theo).
Yêu cầu: Tìm hiểu các lỗi thường gặp trong sử dụng tiếng Việt trong thực tế cuộc sống; Thực hành sửa lỗi.
Bài :“Lập dàn ý bài văn nghị luận”
Yêu cầu: Học lại kiến thức văn nghị luận; Tìm hiểu tác dụng của lập dàn ý và cách lập dàn ý bài văn nghị luận; Soạn bài theo hướng dẫn trong SGK/89