Tuần 25. Những yêu cầu về sử dụng tiếng Việt

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP
NGƯỜI THỰC HIỆN:
CÔ BÙI THỊ MINH LOAN
TRƯỜNG PTTH BC
CHU VĂN AN.
THỨ năm NGÀY 5 THÁNG 3 NAM 2009
Lụựp 10a13
A/ KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu hỏi :

- Lịch sử phát triển của tiếng Việt trải qua mấy giai đoạn? Đó là những giai đoạn nào?

- Em hãy cho biết nguồn gốc của tiếng Việt.
A/ KIỂM TRA BÀI CŨ
ĐÁP ÁN
- Lịch sử phát triển của tiếng Việt trải qua năm giai đoạn:

Thời kì dựng nước;
Thời kì Bắc thuộc và chống Bắc thuộc;
Thời kì độc lập tự chủ;
Thời kì Pháp thuộc;
Thời kì sau Cách mạng tháng Tám đến nay.


ĐÁP ÁN
Nguồn gốc của tiếng Việt:
Những kết quả nghiên cứu gần đây của nhiều nhà Việt ngữ học đã chứng minh tiếng Việt có nguồn gốc bản địa. Nguồn gốc và tiến trình phát triển của tiếng Việt gắn bó với nguồn gốc và tiến trình phát triển của dân tộc Việt-cộng đồng người đã có những đóng góp to lớn vào công cuộc kiến tạo nền văn minh lúa nước trên địa bàn Đông Nam Á tiền sử,đặc biệt là ở vùng đồng bằng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ hiện nay.Tiếng Việt được xác định thuộc họ ngôn ngữ Nam Á.

BÀI MỚI
NHỮNG YÊU CẦU SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT
Đúng
Hay
Ngữ âm
Chữ viết
Từ ngữ
Ngữ pháp
Phong cách
NHỮNG YÊU CẦU SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT
Đúng
Ngữ âm
Chữ viết
Từ ngữ
Ngữ pháp
Phong cách
NHỮNG YÊU CẦU SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT
Tiết 74
1. Về ngữ âm và chữ viết
(1)Không giặc quần áo ở đây.
(2)Khi sân trường khô dáo, chúng em chơi đá cầu hoặc đánh bi.
(3)Tôi không có tiền lẽ, anh làm ơn đỗi cho tôi.
I/ SỬ DỤNG ĐÚNG THEO CÁC CHUẨN MỰC CỦA TIẾNG VIỆT
a) Phát hiện lỗi sai và chữa lại cho đúng.
(1)Không giặc quần áo ở đây.
(2)Khi sân trường khô dáo, chúng em chơi đá cầu hoặc đánh bi.
(3)Tôi không có tiền lẽ, anh làm ơn đỗi cho tôi.
?(1) giặc => giặt
?(2) dáo => ráo
?(3) lẽ, đỗi => lẻ, đổi
Thế tại sao đang ở thành phố, bác lại về nhà quê ?
-À…chuyện ấy thì dài lắm. Nhẩn nha rồi bác kể. Dưng mờ…chẳng qua cũng là do cái duyên, cái số…Gì thế, cháu ?
-Bác nói giọng nó khang khác thế nào ấy. Trời bác nói là giời (…).Nhưng mà bác nói là dưng mờ. Bảo bác nói là bẩu.
- Ăn nước ở đâu nói giọng ở đó mờ cháu.
b. Xác định các từ ngữ phát âm theo giọng địa phương với những từ tương ứng trong ngôn ngữ toàn dân?
Thế tại sao đang ở thành phố, bác lại về nhà quê ?
-À…chuyện ấy thì dài lắm. Nhẩn nha rồi bác kể. Dưng mờ…chẳng qua cũng là do cái duyên, cái số…Gì thế, cháu ?
-Bác nói giọng nó khang khác thế nào ấy. Trời bác nói là giời (…).Nhưng mà bác nói là dưng mờ. Bảo bác nói là bẩu.
- Ăn nước ở đâu nói giọng ở đó mờ cháu.
Thế tại sao đang ở thành phố, bác lại về nhà quê ?
-À…chuyện ấy thì dài lắm. Nhẩn nha rồi bác kể. Dưng mờ…chẳng qua cũng là do cái duyên, cái số…Gì thế, cháu ?
-Bác nói giọng nó khang khác thế nào ấy. Trời bác nói là giời (…).Nhưng mà bác nói là dưng mờ. Bảo bác nói là bẩu.
- Ăn nước ở đâu nói giọng ở đó mờ cháu.
? Từ phát âm theo giọng địa phương: dung m?, gi?i, b?u, m?.
? Từ toàn dân: nhung m�, tr?i b?o, m�.
? Từ phát âm theo giọng địa phương: dung m?, gi?i, b?u, m?.
? Từ toàn dân: nhung m�, tr?i b?o, m�.

? sai phụ âm đầu, sai phụ âm cuối.
? Sai về dấu .
? Sai vì sử dụng từ địa phương.

Khi noùi, vieát caàn chuù yù nhöõng yeâu caàu gì veà ngöõ aâm, chöõ vieát ?
Kết luận
e
? Cần phát âm theo âm thanh chuẩn của tiếng Việt, c?n viết đúng theo quy tắc hiện hành về chính tả và về chữ viết nói chung.
Ghi nhớ ( SGK/ 67)
1. Về ngữ âm và chữ viết

a) Hãy phát hiện và chữa lỗi về từ ngữ trong các câu sau:

(1) Khi ra pháp trường, anh ấy vẫn hiên ngang đến phút chót lọt.
(2) Những học sinh trong trường sẽ hiểu sai vấn đề mà thầy giáo truyền tụng.
(3) Số người mắc và chết các bệnh truyền nhiễm đã giảm dần.
2.Về từ ngữ



2.Về từ ngữ

-Nhóm 1: Khi ra pháp trường, anh ấy vẫn hiên ngang đến phút chót lọt.
-Nhóm 2: Những học sinh trong trường sẽ hiểu sai các vấn đề mà thầy giáo truyền tụng.
-Nhóm 3: Số người mắc và chết các bệnh truyền nhiễm đã giảm dần.
Thảo luận nhóm
- (1) Khi ra pháp trường, anh ấy vẫn hiên ngang đến phút chót lọt.
- (1) Khi ra pháp trường, anh ấy vẫn hiên ngang đến phút chót lọt.
Nhoùm 1
 Töø sai veà caáu taïo: choùt loït
 Söûa laïi:
choùt
- Khi ra phaùp tröôøng anh aáy vaãn hieân ngang ñeán phuùt choùt.
- (2) Những học sinh trong trường sẽ hiểu sai các vấn đề mà thầy giáo truyền tụng.
- (2) Những học sinh trong trường sẽ hiểu sai các vấn đề mà thầy giáo truyền tụng.
 Töø sai veà yù nghóa: truyeàn tuïng
 Söûa laïi:
truyền thụ, truyền đạt
Những học sinh trong trường sẽ hiểu sai các vấn đề mà thầy giáo truyền đạt.
Những học sinh trong trường sẽ hiểu sai các vấn đề mà thầy giáo truyền thụ.
Nhoùm 2
 Söû duïng sai keát hôïp töø: cheát caùc beänh truyeàn nhieãm.
 Söûa laïi: Soá ngöôøi maéc caùc beänh truyeàn nhieãm vaø cheát (vì caùc beänh truyeàn nhieãm) ñaõ giaûm daàn.
(3) Số người mắc và chết các bệnh truyền nhiễm đã giảm dần.
(3) Số người mắc và chết các bệnh truyền nhiễm đã giảm dần.
Nhoùm 3
b. Lựa chọn những câu dùng từ đúng:
Caâu 1: Anh aáy coù moät yeáu ñieåm : khoâng quyeát ñoaùn trong coâng vieäc.
Caâu 2: Ñieåm yeáu cuûa hoï laø thieáu tinh thaàn ñoaøn keát.
Caâu 3: Boïn giaëc ñaõ ngoan coá choáng traû quyeát lieät.
Caâu 4: Boä ñoäi ta ñaõ ngoan cöôøng chieán ñaáu suoát moät ngaøy ñeâm.

Câu 2, 3, 4 đúng.
Câu 1 sai.
b. Lựa chọn những câu dùng từ đúng:
Caâu 1: Anh aáy coù moät yeáu ñieåm : khoâng quyeát ñoaùn trong coâng vieäc.
Caâu 2: Ñieåm yeáu cuûa hoï laø thieáu tinh thaàn ñoaøn keát.
Caâu 3: Boïn giaëc ñaõ ngoan coá choáng traû quyeát lieät.
Caâu 4: Boä ñoäi ta ñaõ ngoan cöôøng chieán ñaáu suoát moät ngaøy ñeâm.

Câu 2, 3, 4 đúng.
Câu 1 sai.
b. Lựa chọn những câu dùng từ đúng:
Caâu 1: Anh aáy coù moät ñieåm yeáu : khoâng quyeát ñoaùn trong coâng vieäc.
Caâu 2: Ñieåm yeáu cuûa hoï laø thieáu tinh thaàn ñoaøn keát.
Caâu 3: Boïn giaëc ñaõ ngoan coá choáng traû quyeát lieät.
Caâu 4: Boä ñoäi ta ñaõ ngoan cöôøng chieán ñaáu suoát moät ngaøy ñeâm.

Câu 2, 3, 4 đúng.
Câu 1 sai.

? Sai về cấu tạo.
? Sai về ý nghĩa.
? Sai về kết hợp.
Khi sử dụng tiếng Việt trong giao tiếp, cần đảm bảo những yêu cầu gì về mặt từ ngữ ?
Kết luận
e
Ghi nhớ ( SGK/ 67)
2. Về từ ngữ
? Cần dùng từ ngữ đúng với hình thức và cấu tạo, với ý nghĩa, với đặc điểm ngữ pháp của chúng trong tiếng Việt.
3.Về ngữ pháp
a. phát hiện và chữa lỗi :
(1) Qua tác phẩm "Tắt đèn" của Ngô Tất Tố đã cho ta thấy hình ảnh người phụ nữ nông thôn trong chế độ cũ.
(2) Bộ đội ta đánh đồn giặc chết như rạ.
(1) Qua tác phẩm "Tắt đèn" của Ngô Tất Tố đã cho ta thấy hình ảnh người phụ nữ nông thôn trong chế độ cũ.
? Câu sai cấu tạo: thiếu chủ ngữ.
? Nguyên nhân: không phân định rõ thành phần trạng ngữ và chủ ngữ.
 Söûa laïi: 3 caùch
(1): Boû töø “qua” ñaàu caâu.
(2): Boû töø cuûa vaø thay baèng daáu phaåy
(3): Boû caùc töø ñaõ cho vaø thay baèng daáu phaåy
Cách 3: Qua tác phẩm "Tắt đèn" của Ngô Tất Tố, ta thấy hình ảnh người phụ nữ nông thôn trong chế độ cũ.
Cách 2: Qua tác phẩm "Tắt đèn", Ngô Tất Tố đã cho ta thấy hình ảnh người phụ nữ nông thôn trong chế độ cũ.
Cách 1: Tác phẩm "Tắt đèn" của Ngô Tất Tố đã cho ta thấy hình ảnh người phụ nữ nông thôn trong chế độ cũ.
(2) Bộ đội ta đánh đồn giặc chết như rạ.
 Caâu chöa coù daáu ngaét nhòp daãn ñeán hieåu nhaàm nghóa.
 Söûa laïi:
- Boä ñoäi ta ñaùnh ñoàn, giaëc cheát nhö raï.
? Câu 1: Có được ngôi nhà đã làm cho bà sống hạnh phúc hơn.

b. Lựa chọn câu văn đúng trong các câu sau đây:

? Câu 3: Có được ngôi nhà, bà đã sống hạnh phúc hơn.
? Câu 4: Ngôi nhà đã mang lại niềm hạnh phúc cho cuộc sống của bà.
? Câu 2: Ngôi nhà đã làm cho bà sống hạnh phúc hơn.
b. Lựa chọn câu văn đúng trong các câu sau đây:
? Câu 2, 3, 4 đúng.
? Câu 1 sai.
c. Phân tích và chữa lỗi
Thúy Kiều và Thúy vân đều là con gái của ông bà Vương viên ngoại. Nàng là một thiếu nữ tài sắc vẹn toàn, sống hòa thuận, hạnh phúc với cha mẹ. Họ sống êm ấm dưới một mái nhà, cùng có những nét xinh đẹp tuyệt vời. Vẻ đẹp của Kiều hoa cũng phải ghen, liễu cũng phải hờn. Còn Vân có nét đẹp đoan trang thùy mị. Còn về tài thì nàng hơn hẳn Thúy Vân. Thế nhưng nàng đâu có được hưởng hạnh phúc.
Thúy Kiều và Thúy vân đều là con gái của ông bà Vương viên ngoại. Nàng là một thiếu nữ tài sắc vẹn toàn, sống hòa thuận, hạnh phúc với cha mẹ. Họ sống êm ấm dưới một mái nhà, cùng có những nét xinh đẹp tuyệt vời. Vẻ đẹp của Kiều hoa cũng phải ghen, liễu cũng phải hờn. Còn Vân có nét đẹp đoan trang thùy mị. Còn về tài thì nàng hơn hẳn Thúy Vân. Thế nhưng nàng đâu có được hưởng hạnh phúc.
Thúy Kiều và Thúy vân đều là con gái của ông bà Vương viên ngoại. Nàng là một thiếu nữ tài sắc vẹn toàn, sống hòa thuận, hạnh phúc với cha mẹ. Họ sống êm ấm dưới một mái nhà, cùng có những nét xinh đẹp tuyệt vời. Vẻ đẹp của Kiều hoa cũng phải ghen, liễu cũng phải hờn. Còn Vân có nét đẹp đoan trang thùy mị. Còn về tài thì nàng hơn hẳn Thúy Vân. Thế nhưng nàng đâu có được hưởng hạnh phúc.

Thúy Kiều và Thúy Vân đều là con gái của ông bà Vương viên ngoại. Họ sống êm ấm dưới một mái nhà, hòa thuận và hạnh phúc cùng cha mẹ. Họ đều có những nét xinh đẹp tuyệt vời. Thúy Kiều là một thiếu nữ tài sắc vẹn toàn. Vẻ đẹp của nàng hoa cũng phải ghen, liễu cũng phải hờn. Còn Thúy Vân có nét đẹp đoan trang, thùy mị. Về tài thì Thúy Kiều hơn hẳn Thúy Vân. Thế nhưng, nàng đâu có được hưởng hạnh phúc.
 Söûa laïi:
 Caâu sai veà caáu taïo.
 Söû duïng daáu caâu chöa phuø hôïp.
 Chöa coù söï lieân keát chaët cheõ trong vaên baûn.
Những lỗi sai về ngữ pháp thường gặp là:

Khi sử dụng tiếng Việt trong giao tiếp, cần đảm bảo những yêu cầu gì về mặt ngữ pháp.
Kết luận
e
 Caàn caáu taïo caâu theo ñuùng quy taéc ngöõ phaùp tieáng Vieät, dieãn ñaït ñuùng caùc quan heä yù nghóa vaø söû duïng daáu caâu thích hôïp.
 Caùc caâu trong ñoaïn vaên và vaên baûn caàn được lieân keát chaët cheõ, taïo nên một văn bản maïch laïc, thoáng nhaát.
3.Về ngữ pháp
Ghi nhớ ( SGK/ 67)
? Trong một biên bản về một vụ tai nạn giao thông:
buổi chiều.
Hoàng hôn ngày 25-10, lúc 17 giờ 30, tại Km 19 quốc lộ 1A đã xảy ra một vụ tai nạn giao thông.
 Söûa laïi:
Hoàng hôn ngày 25-10, lúc 17 giờ 30, tại Km 19 quốc lộ 1A đã xảy ra một vụ tai nạn giao thông.
4. Về phong cách ngôn ngữ
a. Hãy phân tích và chữa lại những từ dùng không phù hợp với phong cách ngôn ngữ:
Buổi chiều ngày 25-10, lúc 17 giờ 30, tại Km 19 quốc lộ 1A đã xảy ra một vụ tai nạn giao thông.
 Trong moät baøi vaên nghò luaän:
“Truyeän Kieàu” cuûa Nguyeãn Du ñaõ neâu cao moät tö töôûng nhaân ñaïo heát söùc laø cao ñeïp.
rất ,
 Söûa laïi:
vô cùng.
 Trong moät baøi vaên nghò luaän:
“Truyeän Kieàu” cuûa Nguyeãn Du ñaõ neâu cao moät tö töôûng nhaân ñaïo heát söùc laø cao ñeïp.
 Trong moät baøi vaên nghò luaän:
“Truyeän Kieàu” cuûa Nguyeãn Du ñaõ neâu cao moät tö töôûng nhaân ñaïo voâ cuøng cao ñeïp.
 Trong moät baøi vaên nghò luaän:
“Truyeän Kieàu” cuûa Nguyeãn Du ñaõ neâu cao moät tö töôûng nhaân ñaïo raát cao ñeïp.
Khi s? d?ng ti?ng Vi?t trong giao ti?p, c?n d?m b?o nh?ng y�u c?u gì v? m?t phong c�ch ngơn ng? ?
Kết luận
e
4.Về phong cách ngôn ngữ
Ghi nhớ ( SGK/ 67)
? Cần nói và viết phù hợp với các đặc trưng và chuẩn mực trong từng phong cách chức năng ngôn ngữ.
CỦNG CỐ
Câu 1: Trong các trường hợp sau đây, trường hợp nào viết sai chính tả?
a/ Bài cũ
b/ Diễn đạt
c/ Chử viết
d/ Nghỉ ngơi
c
Câu 2:Trong những câu dưới đây, câu nào dùng từ không đúng ?
a/ Lan ăn nói rất nhỏ nhẹ.
b/ Bé bước đi chập chững.
c/ Hoa phượng đỏ lòm cả một góc trời.
d/ Lòng dạ con người ấy rất nhỏ nhen
c
Câu 3. Câu: " Qua tác phẩm Đại cáo bình Ngô của ông đã tố cáo tội ác kẻ thù xâm lược, ca ngợi cuộc khởi nghĩa Lam Sơn" sai vì:
Thiếu chủ ngữ
Thiếu vị ngữ
Thừa chủ ngữ
Thiếu chủ ngữ và vị ngữ
a
"Tiếng nói là thứ của cải vô cùng lâu đời và vô cùng quí báu của dân tộc. Chúng ta phải giữ gìn nó, quí trọng nó.""
"Chĩng ta l� thanh ni�n, l� nh�ng ng��i chđ t��ng lai cđa ��t n�íc, v�y ph�i n�i v� vi�t ti�ng ViƯt sao cho �ĩng, cho �Đp."
(H� Ch� Minh)
Dặn dò
- Học thuộc phần ghi nhớ (sgk/tr 67), nắm được những yêu cầu về sử dụng tiếng Việt.
- Chuẩn bị mục II,III (phần tiếp theo của bài) tiết sau học.
- Tìm những từ ngữ phát âm theo giọng địa phương mà em biết.
Cảm ơn các thầy cô
đã chú ý theo dõi