Tuần 25. Những yêu cầu về sử dụng tiếng Việt

Chào mừng quí thầy cô đến dự hội giảng !
" Tiếng nói là thứ
của cải vô cùng lâu
đời và vô cùng quí báu
của dân tộc.Chúng ta
phải giữ gìn nó, quí
trọng nó ..."
Chủ tịch Hồ Chí Minh
NHỮNG YÊU CẦU VỀ SỬ DỤNG TIẾNG VIỆT
GV : LÊ THỊ THÚY HẠNH
Tiết 74:
( Phần I )
Trường THPT tư thục Lê Hồng Phong













Phân công thảo luận theo nhóm
Tổ 1 : phần 1
Tổ 2 : phần 2
Tổ 3 : phần 3
Tổ 4 : phần 4
Câu hỏi :
1. Hãy thực hiện các yêu cầu trong phần được phân công.
2. Vì sao người nói ( viết ) lại mắc những lỗi ấy?
3. Qua các ví dụ vừa tìm hiểu, em rút ra được
bài học
gì cho bản thân khi sử dụng tiếng Việt?













Phát hiện lỗi về ngữ âm và chữ viết, sau đó sửa lại:
1. Về ngữ âm, chữ viết :
- Tôi không có tiền , anh làm ơn cho tôi.
- Khi sân trường khô , chúng em chơi đá cầu hoặc đánh bi.
giặc
- Không quần áo ở đây.
giặt
giặc
dáo
giặt
dáo
lẽ
ráo
ráo
lẻ
lẽ
đỗi
đổi
đỗi
lẻ
đổi













giọng địa phương phát âm đúng chuẩn
dưng mờ = nhưng mà
giời = trời
bẩu = bảo
1. Về ngữ âm, chữ viết :













* Kết luận 1: Cần phát âm theo âm thanh chuẩn
của tiếng Việt, cần viết đúng theo các qui tắc hiện
hành về chính tả và về chữ viết nói chung.
1. Về ngữ âm, chữ viết :













- Những học sinh trong trường sẽ hiểu sai các vấn đề mà thầy giáo .
truyền tụng
2. Về từ ngữ :
- Khi ra pháp trường, anh ấy vẫn hiên ngang đến phút .
truyền đạt / truyền thụ
cuối cùng
chót lọt
chót lọt
cuối cùng / chót
truyền đạt
truyền tụng
Phát hiện và chữa lỗi về từ ngữ:
- Số người mắc và chết các bệnh truyền nhiễm đã giảm dần.
vì
- Những bệnh nhân không cần phải mổ mắt được khoa dược tích cực
điều trị bằng những thứ thuốc tra mắt đặc biệt .
do họ pha chế
- Số người mắc và chết các bệnh truyền nhiễm đã giảm dần.
- Những bệnh nhân không cần phải mổ mắt được khoa dược tích cực
pha chế, điều trị bằng những thứ thuốc tra mắt đặc biệt.



















Câu1:- Anh ấy có một : không quyết đoán trong công việc.
Câu 5:- Tiếng Việt rất giàu âm thanh và hình ảnh, cho nên có thể
nói đó là thứ tiếng rất , phong phú.
yếu điểm
điểm yếu / nhược điểm
linh động
sinh động
S
linh động
yếu điểm
S
điểm yếu
sinh động
2. Về từ ngữ :
Đ
Đ


* Kết luận 2: Cần dùng từ ngữ đúng với hình thức và cấu tạo,
với ý nghĩa,với đặc điểm ngữ pháp của chúng trong tiếng Việt.
2. Về từ ngữ :













- Lòng tin tưởng sâu sắc của những thế hệ cha anh vào lực
lượng măng non và xung kích sẽ tiếp bước mình.
> Câu không rõ ý do sai về cấu tạo ngữ pháp ( tất cả
chỉ là 1 cụm danh từ, chưa đủ các thành phần chính).
Tn, (p) (p)
CN _ VN
C1: lòng tin tưởng sâu sắc của những thế hệ cha anh vào lực
lượng măng non và xung kích sẽ tiếp bước họ.
C2: Lòng tin tưởng sâu sắc của những thế hệ cha anh vào lực lượng măng
non và xung kích sẽ tiếp bước họ,
đã được thể hiện trong tác phẩm.
Đó là
Phát hiện và chữa lỗi về ngữ pháp :













C1:
Tn, (p) (p)
CN _ VN
tác phẩm "Tắt đèn" của Ngô Tất Tố đã cho ta thấy
hình ảnh người phụ nữ nông thôn trong chế độ cũ.
Qua
Tác phẩm "Tắt đèn" của Ngô Tất Tố đã cho ta thấy
hình ảnh người phụ nữ nông thôn trong chế độ cũ.
> Câu không rõ ý do sai về cấu tạo ngữ pháp ( không phân định rõ trạng ngữ và chủ ngữ ).
C2: Qua tác phẩm "Tắt đèn" Ngô Tất Tố đã cho ta thấy
hình ảnh người phụ nữ nông thôn trong chế độ cũ.
của
,
ta thấy hình ảnh người phụ nữ nông thôn trong
chế độ cũ.
đã cho
C3: Qua tác phẩm "Tắt đèn" của Ngô Tất Tố
,
3. Về ngữ pháp:
Phát hiện và chữa lỗi về ngữ pháp :













Câu 1: bà sống hạnh phúc hơn.
Câu 2:
Câu 3: Có được ngôi nhà,
Ngôi nhà
Tn, (p) (p)
CN _
Ngôi nhà
Có được ngôi nhà đã làm cho
đã làm cho bà sống hạnh phúc hơn.
VN
Câu 4:
đã sống hạnh phúc hơn.
bà
đã mang lại niềm hạnh phúc cho
cuộc sống của bà.
> Câu sai về cấu tạo ngữ pháp ( không phân định rõ thành phần phụ đầu câu với chủ ngữ ).
đ
đ
đ
S













đều là con gái của ông bà Vương viên
ngoại. là thiếu nữ ,
với cha mẹ. dưới một mái nhà, cùng có
những .Vẻ đẹp của hoa cũng
phải ghen, liễu cũng phải hờn. có nét đẹp đoan
trang thuỳ mị. về tài thì hơn hẳn Thúy Vân.
Thế nhưng nàng đâu có được hưởng hạnh phúc.
Thúy Kiều và Thúy Vân
Họ
một
Nàng
sống hoà thuận hạnh
phúc
tài sắc vẹn toàn
nét xinh đẹp tuyệt vời
sống êm ấm
Vân
Còn
Còn
nàng
sống êm ấm
> Đoạn văn không có được tính thống nhất và chặt chẽ là do các câu văn
không có sự liên kết với nhau ( câu văn sắp xếp lộn xộn,thiếu tính logic).
Kiều













đều là con gái của ông bà Vương viên
ngoại. là thiếu nữ ,
với cha mẹ. dưới một mái nhà, cùng có những nét xinh
đẹp tuyệt vời .Vẻ đẹp của Kiều hoa cũng phải ghen, liễu cũng phải
hờn. có nét đẹp đoan trang thuỳ mị. về tài thì
hơn hẳn Thúy Vân.Thế nhưng nàng đâu có được hưởng hạnh phúc.
một
tài sắc vẹn toàn
Thúy Kiều và Thúy Vân
Nàng
sống hoà thuận hạnh phúc
Họ
sống êm ấm
Còn
Vân
Còn
nàng
SỬA
Thuý Kiều và Thuý Vân đều là con gái của ông bàVương
viên ngoại. Họ sống êm ấm dưới một mái nhà cùng cha mẹ.Cả
hai đều xinh đẹp tuyệt vời. Kiều tài sắc vẹn toàn,có vẻ đẹp khiến
hoa cũng phải ghen, liễu cũng phải hờn. Còn Vân có nét đẹp
đoan trang thuỳ mị. Về tài,Thuý Kiều hơn hẳn Thuý Vân.
Thế nhưng, nàng đâu có được hưởng hạnh phúc.


* Kết luận 3: Cần cấu tạo câu theo đúng qui tắc ngữ pháp tiếng
Việt, diễn đạt đúng các quan hệ ý nghĩa và sử dụng dấu câu thích hợp.
Hơn nữa, các câu trong đoạn văn và văn bản cần được liên kết chặt chẽ,
tạo nên một văn bản mạch lạc, thống nhất.
3. Về ngữ pháp:










- " Bò cày không được giết thịt."
- " Bò cày không được giết thịt "
,
,
!
- " Bò cày không được giết thịt."













4. Về phong cách ngôn ngữ :
hết sức là
- Trong " Truyện Kiều", Nguyễn Du đã thể hiện một tư tưởng nhân đạo cao đẹp.
- ngày 2/10, lúc 17h30, tại km 19 quốc
lộ 1 đã xảy ra một vụ tai nạn giao thông.
> Cụm từ " " không thích hợp với văn nghị luận, chỉ
phù hợp với phong cách ngôn ngữ sinh hoạt.
> Từ " " chỉ thích hợp với phong cách ngôn ngữ nghệ
thuật, không phù hợp với ngôn ngữ hành chính.
* Trong biên bản về một vụ tai nạn giao thông :
Hoàng hôn
hoàng hôn
-Vào lúc 17h30 ngày 2/10, tại km 19 quốc lộ 1 đã xảy ra
một vụ tai nạn giao thông.
* Trong một bài văn nghị luận :
hết sức là
- Trong " Truyện Kiều", Nguyễn Du đã thể hiện một tư tưởng nhân đạo rất cao đẹp.
Phân tích và chữa lại những từ dùng không phù hợp với phong cách :

Bẩm cụ, từ ngày cụ bắt đi ở tù, con lại sinh ra thích đi ở tù; bẩm có thế, con có dám nói gian thì trời tru đất diệt, bẩm quả đi ở tù sướng quá. Đi ở tù còn có cơm để mà ăn, bây giờ về làng về nước một thước cắm dùi không có, chả làm gì nên ăn. Bẩm cụ, con lại đến kêu cụ, cụ lại cho con đi ở tù.
( " Chí Phèo"- Nam Cao ) > Nhận xét :
- Đoạn văn trên thuộc phong cách ngôn ngữ sinh hoạt. Trong đó người nói sử dụng rất nhiều từ và cụm từ của ngôn ngữ nói ( từ xưng hô, thành ngữ, từ ngữ mang sắc thái khẩu ngữ )
- Những từ ngữ và cách nói như trên không thể sử dụng trong 1 lá đơn đề nghị. Vì lá đơn là 1 văn bản thuộc phong cách ngôn ngữ hành chính ( đòi hỏi sự chính xác, nghiêm trang, đơn nghĩa).



* Kết luận 4 : Cần nói và viết phù hợp với các đặc trưng
và chuẩn mực trong từng phong cách chức năng ngôn ngữ.
4. Về phong cách ngôn ngữ :


* Kết luận 4 : Cần nói và viết phù hợp với các đặc trưng và chuẩn mực
trong từng phong cách chức năng ngôn ngữ.
* Kết luận 3: Cần cấu tạo câu theo đúng qui tắc ngữ pháp tiếng Việt,
diễn đạt đúng các quan hệ ý nghĩa và sử dụng dấu câu thích hợp.
Hơn nữa, các câu trong đoạn văn và văn bản cần được liên kết chặt
chẽ, tạo nên một văn bản mạch lạc, thống nhất.
* Kết luận 2: Cần dùng từ ngữ đúng với hình thức và cấu tạo,với
ý nghĩa,với đặc điểm ngữ pháp của chúng trong tiếng Việt.
* Kết luận 1: Cần phát âm theo âm thanh chuẩn của tiếng Việt, cần viết
đúng theo các qui tắc hiện hành về chính tả và về chữ viết nói chung.













LUYỆN TẬP
Bài 1/68 SGK : Hãy xác định từ viết đúng chính tả trong các cặp từ sau :

- lồng làn
- đẹp đẻ
chau chuốt -
- uống riệu
hiu trí -
bàn quan -
- chặc chẽ
trau chuốt
uống rượu
hưu trí
bàng quan
nồng nàn
đẹp đẽ
chặt chẽ
bàn hoàng -
bàng hoàng
lãng mạng -
lãng mạn
chất phát -
chất phác













LUYỆN TẬP
a- hình tượng Từ Hải đã nói lên phong trào nông dân khởi nghĩa.

c- một con người luôn hi sinh hạnh phúc của mình
cho những người khác.
Bằng
Với anh
d- Bà lão nhai trầu .
bằng hai hàm răng
b- Ở châu Úc, diện tích trồng ngô giảm một nửa, nhưng năng suất
lại tăng gấp đôi, nhờ thế mà giữ nguyên được tổng sản lượng.
Đ
S
S
S













VD3 :



Kính gửi : Các thầy lãnh đạo
trường A
Thưa các thầy! Tôi vốn được gọi
là bác Ba. Tôi có đứa con trai
thứ là thằng cháu NVC. Nó
đang học lớp10nghịch nhất trường
D. Mong các thầy thương cháu
mà nhận nó vào trường mình để
đi học cho gần nhà. Chả là nhà
tôi mới chuyển về ở kế bên đây mà
Cảm ơn các thầy nhiều nhiều.


Cộng hoà. . . . . . . .
Độc lập . . . .

Kính gửi:BGH trường A
Tôi là:NVB,phụ huynh em
NVC, hiện đang học lơp10b
trườngD.
Nay, tôi muốn xin cho cháu
được chuyển về học tại quí trường.
Lí do: để cháu học gần nhà hơn.
Rất mong nhà trường chấp thuận.
Chúng tôi chân thành cảm ơn.
Vt,ngày.. .tháng.. .năm.. .
Kính đơn
NVB
ĐƠN XIN HỌC
ĐƠN XIN HỌC
> người viết dùng nhiều từ ngữ của ngôn ngữ sinh hoạt
phù hợp với phong cách ngôn ngữ hành chính.
> Từ ngữ phù hợp với phong cách ngôn ngữ hành chính.
không
1
2




1. Hoïc baøi cuõ :
- Naém vöõng 4 yeâu caàu veà söû duïng tieáng Vieät ñuùng chuaån möïc.
- Laøm caùc baøi taäp :5,6,7/34 saùch baøi taäp.
2. Chuaån bò baøi môùi :
- OÂn laïi kieán thöùc veà caùc bieän phaùp tu töø ñaõ hoïc ôû THCS.
- Laøm tröôùc baøi soá 5/68 saùch giaùo khoa.







DẶN DÒ













Chúng ta là thanh
niên, là những người
chủ tương lai của đất
nước, vậy hãy nói và
viết tiếng Việt sao cho
đúng, cho đẹp.
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ!
Chào các em