Tuần 25. Đọc thêm: Một người Hà Nội

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị hoa
trường thpt trần phú - Móng cái


Phát biểu cảm nghĩ của em khi học xong tác phẩm “Mùa lá dụng trong vườn” (Ma Văn Kháng)
Xưa
Nay
Và
Chợ Đồng Xuân
Xưa
Nay
Và
Ga Hà Nội ( Hàng Cỏ )

Lăng Bác Hồ

Những góc Hà Nội
Những góc Hà Nội
Nguyễn khải
Tóm tắt những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác văn chương của nhà văn Nguyễn Khải?
I. Tìm hiểu chung
1/ Tác giả
a/ Cuộc đời
- Nguyễn Khải( 1930- 2008)
- Sinh tại Hà Nội trong một gia đình viên chức nghèo, nhưng ông sống nhiều nơi
- Tham gia CM, tài năng được hình thành từ thực tiễn cách mạng
b/ Sự nghiệp sáng tác
- Viết về nông thôn trong quá trình xây dựng cuộc sống mới, viết về bộ đội trong chiến tranh
- Đề cập tới nhiều vấn đề chính trị- xã hội, khai thác những vấn đề tư tưởng, tình cảm của con người
* Đặc điểm sáng tác: Phong cách triết lí- chính luận
ĐỌC VĂN: MỘT NGƯỜI HÀ NỘI - NGUYỄN KHẢI
Chân dung nhà văn Nguyễn Khải
2/ Tác phẩm
a/ Xuất xứ
ĐỌC VĂN: MỘT NGƯỜI HÀ NỘI - NGUYỄN KHẢI
Nêu xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác tác phẩm?
- “Một người Hà Nội” (1990) sáng tác gắn với công cuộc đổi mới đất nước và văn học
- Tác phẩm được in trong tập truyện “ Hà Nội trong mắt tôi” (XB 1995)
2/ Tác phẩm
a/ Xuất xứ
ĐỌC VĂN: MỘT NGƯỜI HÀ NỘI - NGUYỄN KHẢI
- Đọc
- Chú thích
b/ Đọc- chú thích
c/ Tóm tắt
d/ Kết cấu
II. Phân tích
1. Nhan đề.
ĐỌC VĂN: MỘT NGƯỜI HÀ NỘI - NGUYỄN KHẢI

Tại sao Nguyễn Khải đặt tên cho tác phẩm là Một người Hà Nội?
* Một người Hà Nội
- Nh?m l�m n?i b?t b?n linh cỏ nhõn, kh? nang t? ý th?c, nhõn cỏch cao d?p, l?i s?ng cú chi?u sõu van húa.
?B�y t? ni?m tin c?a ngu?i H� N?i.
- Lai lịch: người gốc Hà Nội, có nhan sắc, thông minh, gia đình gia giáo, có nền nếp, yêu văn chương.
- Trong kháng chiến chống Pháp: vẫn sống ở Hà Nội. Lí do đơn giản vì không thể rời xa Hà Nội, không thể sinh cơ lập nghiệp ở một vùng đất khác
? Tình yêu Hà Nội, sự gắn bó với Hà Nội.
Trong không khí của cuộc kháng chiến chống Pháp cô vẫn ở lại Hà Nội. Vì sao? Qua đó cho ta thấy điều gì về nhân vật cô Hiền?
Nhận xét lai lịch của nhân vật cô Hiền?
II. Phân tích
2. Nhân vật cô Hiền.
ĐỌC VĂN: MỘT NGƯỜI HÀ NỘI - NGUYỄN KHẢI
Thái độ trước thời cuộc:
- Trước cách xưng hô của chồng, con: gắt, cau mặt, thở dài, quay đi
?Không bằng lòng với cách bắt chước ngôn ngữ cách mạng không phải lối
- Nhận xét:"vui hơi nhiều và nói cũng hơi nhiều, phải nghĩ đến làm ăn chứ?"
?Nhận ra niềm vui hơi quá mức và có phần thoả mãn của con người sau chiến thắng
Trầm tĩnh, từng trải và tỉnh táo.
Thái độ của cô Hiền trước niềm vui chiến thắng và cách cư xử của mọi người xung quanh?
ĐỌC VĂN: MỘT NGƯỜI HÀ NỘI - NGUYỄN KHẢI
Nếp sống:
- N?p s?ng van húa l?ch lóm, sang tr?ng.
+ Phũng khỏch gi? v? d?p c? kớnh d?t Kinh kỡ.
+ Thỳ choi phong nhó (hỡnh ?nh bỏt c? th?y tiờn)
- Cỏch giỏo d?c con cỏi.
+ D?y con cỏch ng?i, cỏch c?m bỏt, c?m dua, cỏch mỳc canh v� c? cỏch núi chuy?n trong b?a an.
"Chúng mày là người Hà Nội thì cách đi đứng, nói năng phải có chuẩn, không được sống tuỳ tiện, buông tuồng"
+ D?y con s?ng t? l?p v� bi?t t? tr?ng, bi?t x?u h?.
Giữ được nếp sinh hoạt truyền thống đẹp đẽ của một gia đình có văn hoá
Nếp sống, nếp sinh hoạt của cô Hiền và gia đình có đổi thay?
ĐỌC VĂN: MỘT NGƯỜI HÀ NỘI - NGUYỄN KHẢI
- Chuyện hôn nhân, sinh con, tính toán cho tương lai của con cái
- Bán một ngôi nhà ở hàng Bún
- Không đồng ý cho chồng mua máy in, thuê người làm.
- Bản thân mở một cửa hàng lưu niệm, tự tay làm ra sản phẩm "hoa làm rất đẹp, bán rất đắt".
- Phê phán thói gia trưởng của người cháu.
? Bản lĩnh, thức thời, khôn ngoan và sắc sảo.
Cách quản lí gia đình, tính toán làm ăn?
ĐỌC VĂN: MỘT NGƯỜI HÀ NỘI - NGUYỄN KHẢI
Cách quản lí gia đình, tính toán làm ăn:
Bằng lòng cho hai đứa con đi chiến đấu.
- Vì không muốn con sống bám vào sự hy sinh của bạn bè.
- Bảo nó tìm đường sống để các bạn nó phải chết cũng là một cách giết chết nó.
- Muốn bình đẳng với các bà mẹ khác "hoặc sống cả hoặc chết cả, vui lẻ thì có hay hớm gì"

? Một con người giàu lòng tự trọng, có ý thức trách nhiệm với cộng đồng, giải quyết việc nhà việc nước rất hợp lí.
? Tình yêu nước biểu lộ chân thực, tự nhiên, không giả tạo.
Trong hoàn cảnh cả nước ra trận, hai con lần lượt ra chiến trường, thái độ của bà Hiền như thế nào?
Từ đó hiểu thêm gì về tính cách nhân vật?
ĐỌC VĂN: MỘT NGƯỜI HÀ NỘI - NGUYỄN KHẢI
ĐỌC VĂN: MỘT NGƯỜI HÀ NỘI - NGUYỄN KHẢI
* Cô Hiền - “Một hạt bụi vàng” của Hà Nội
Vì sao tác giả cho cô Hiền là “hạt bụi vàng” của Hà Nội?
- Hình ảnh “hạt bụi vàng” thể hiện sự ngưỡng mộ của nhà văn dành cho cô Hiền
- Hình ảnh đó thể hiện niềm tin, niềm lạc quan tự hào về Hà Nội trong tương lai.
ĐỌC VĂN: MỘT NGƯỜI HÀ NỘI - NGUYỄN KHẢI
3. Các nhân vật khác trong truyện.
a. Nhân vật “Tôi”
Nhân vật “Tôi” được tác giả giới thiệu như thế nào?
- Là người chứng kiến và tham gia vào nhiều chặng đường lịch sử của dân tộc
- Có những quan sát tinh tế, cảm nhận nhạy bén, sắc xảo về nhân vật cô Hiền, về Hà Nội và người Hà Nội.
- Là người khôn ngoan trải đời luôn khôi hài và gắn bó thiết tha với đất nước, trân trọng giá trị văn hóa của dân tộc.
ĐỌC VĂN: MỘT NGƯỜI HÀ NỘI - NGUYỄN KHẢI
3. Các nhân vật khác trong truyện.
b. Nhân vật Dũng- con trai cô Hiền.
Nhân vật Dũng được tác giả giới thiệu như thế nào?
- Là thanh niên ưu tú của Hà Nội lên đường đi chiến đấu
- Có cốt cách tinh thần của người Hà Nội, phẩm giá cao đẹp con người Việt Nam
ĐỌC VĂN: MỘT NGƯỜI HÀ NỘI - NGUYỄN KHẢI
4. Đặc sắc nghệ thuật.
a. Ý nghĩa hình ảnh “Cây si cổ thụ”
Ý nghĩa hình ảnh “Cây si cổ thụ”
- Hình ảnh nói lên qui luật bất diệt của sự sống.
- Cây si là một biểu tượng nghệ thuật, hình ảnh ẩn dụ về vẻ đẹp của Hà Nội
b. Giọng điệu trần thuật và nghệ thuật xây dựng nhân vật
Nhận xét về giọng điệu trần thuật và nghệ thuật xây dựng nhân vật của tác giả?
- Giọng điệu trần thuật: Tự nhiên dân dã, trịu nặng suy tư, giàu chất khái quát triết lý.
- Cách xây dựng nhân vật: Khám phá phát hiện tính cách nhân vật
III. Tổng kết:
1. Nội dung
- Trong "M?t ngu?i H� N?i" tỏc gi? dó cú nh?ng khỏm phỏ nhõn v?t cụ Hi?n:
+ Luụn gi? gỡn ph?m giỏ
+ Luụn cham ch? l�m nh?ng vi?c cú l?i cho d?t nu?c
+ L� m?t ngu?i H� N?i cụ dó gúp ph?n l�m r?ng r? thờm cỏi c?t cỏch truy?n th?ng c?a Th? Dụ, tụn thờm v? thanh l?ch, quy?n ru c?a ngu?i Tr�ng An.
2. Ngh? thu?t
+ Gi?ng di?u tr?n thu?t v?a tr?i d?i, v?a gi?n d?, v?a triu n?ng suy tu.
+ Ngh? thu?t xõy d?ng nhõn v?t d?c s?c: t?o tỡnh hu?ng g?p g? thỳ v?; ngụn ng? nhõn v?t gúp ph?n kh?c ho? tớnh cỏch
ĐỌC VĂN: MỘT NGƯỜI HÀ NỘI - NGUYỄN KHẢI
ĐỌC VĂN: MỘT NGƯỜI HÀ NỘI - NGUYỄN KHẢI
Xin chân thành cảm ơn Thầy Cô.
Chúc các em học giỏi.