Tuần 25. Đọc thêm: Một người Hà Nội

Một người Hà Nội Nguyễn khải
I.Tiểu dẫn.
1.Tác giả:
- Nguyễn Khải tên thật là: Nguyễn Mạnh Khải(1930-2008).
- Sinh tại Hà Nội trong một gia đình viên chức nhưng lại sống ở nhiều nơi. Sau 1975 chuyển vào sinh sống và làm việc tại Thành phố Hồ Chí Minh.
- Nêu những nét chính về tác giả Nguyễn Khải ?
Nguyễn Khải bắt đầu viết văn từ 1950. Ông tự chia sáng tác của mình thành hai giai đoạn:
+ Giai đoạn đầu,ông chủ yếu quan tâm đến các vấn đề mang tính thời sự chính trị,con người được đánh giá chủ yếu qua tiêu chí đạo đức và tiêu chí chính trị.Văn ông lúc này dồi dào nhiệt hứng chính luận.
+ Giai đoạn sau, ông dành sự quan tâm nhiều hơn cho"cái đời thường". Tiêu chí đánh giá con người được mở rộng thêm với các góc độ văn hoá,lịch sử và triết học.Hứng thú chính luận chuyển dần thành triết luận.
- Năm 2000, ông được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
- Các tác phẩm chính: SGK.
2.Tác phẩm: Một người Hà Nội
- Tác phẩm được in lần đầu trong tập Một người Hà nội(NXB Hà nội 1990).
In lần hai trong tập truyện Hà Nội trong mắt tôi(NXB Hà nội 1995).
- Nêu xuất xứ tác phẩm?
II.Đọc-hiểu văn bản.
1. Đọc văn bản.
- Đọc.
- Đọc chú thích: Sgk.
- Tóm tắt.
II.Đọc-hiểu văn bản.
2. Tìm hiểu văn bản.
* Nhan đề: Một người Hà Nội
- Nhan đề của truyện thể hiện tư tưởng chủ đề của tác phẩm. Một người Hà Nội là sự trình bày cảm nhận cách nhìn quan niệm về người Hà Nội của nhà văn. Nó gợi cho người đọc bắt ngay vào định hướng tư tưởng của tác phẩm, hiểu được ý đồ nghệ thuật của nhà văn.
- Tại sao Nguyễn Khải đặt tên cho tác phẩm là Một người Hà Nội?
PHỤ NỮ HÀ NỘI
II /ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN :
1/ H×nh t­îng nh©n vËt c« HiÒn :
- C« HiÒn ng­êi con g¸i ®Êt Hµ Thµnh:
+ C« lu«n g¾n bã víi Hµ Néi.
+ NÕp sèng sinh ho¹t cña c« HiÒn.
+ C« ®¶m ®ang, th¸o v¸t, g¸nh v¸c mäi viÖc trong gia ®×nh.
+ Gi÷ g×n v¨n ho¸ Hµ Thµnh…
Em hãy tìm những chi tiết chứng minh cô Hiền là người con gái đất Hà Thành?
- Cô Hiền ,người luôn nhanh nhạy thức thời:
+ Chọn bạn trăm năm.
+ Sinh con.
+ Cách chọn nghề.
+ Cho con đi bộ đội.
- Nguyên tắc sống của cô Hiền : giáo dục con cái sống phải có lòng tự trọng ? Tự trọng là tư cách, là thế đứng giá trị con người.
Cô Hiền có phải là người luôn nhanh nhạy thức thời? Chứng minh?
Nguyên tắc sống của cô Hiền là gì ?
=> Cô Hiền luôn có ý thức giữ gìn nền nếp gia phong, truyền thống của đất kinh kì và là một nhân cách sống biết tự trọng.
* Người Hà Nội phải có phong thái cốt cách : Từ lối sống, cách nghĩ, cách nhìn nhận, cách ứng xử đều phải có chuẩn? quan trọng : phải luôn giữ gìn văn hoá đất Kinh Kì.
Em có nhận xét gì về nhân vật cô Hiền?
Theo em, người Hà Nội phải có phong thái và cốt cách như thế nào?
II/ĐỌC-HIỂU VB :.
2 /NhËn thøc (vÒ ng­êi Hµ Néi) cña nh©n vËt t«i.
Lóc ®Çu : nghi ng¹i, tr¸nh nÐ, gi÷ kho¶ng c¸ch --> dÇn dÇn thÓ hiÖn sù ®ång ý, ®ång t×nh --> Cuèi cïng kh¼ng ®Þnh : “ … ®· giµ h¼n ngoµi 70 råi cßn g× nh­ng c« vÉn lµ ng­êi cña h«m nay, thuÇn tuý Hµ néi kh«ng pha trén”.
=> Nh×n nh©n vËt bằng con mắt ph¸t hiện t©m trạng kh¸m ph¸ nắm bắt vẻ đẹp từ thế giới tinh thần ẩn chứa bên trong
Quá trình nhận thức về người Hà Nội của nhân vật tôi?
II/ĐỌC-HIỂU VB:
3/ NghÖ thuËt.
- NghÖ thuËt x©y dùng nh©n vËt:kh¾c ho¹ tÝnh c¸ch nh©n vËt qua lêi kÓ vµ ®èi tho¹i.
- C¸ch tæ chøc cèt truyÖn,kÕt cÊu:
+X©y dùng cèt truyÖn theo høơng níi láng.
+ X©y dùng kÕt cÊu ®èi tho¹i.
-Chi tiÕt nghÖ thuËt ®Æc s¾c thÓ hiÖn t­ t­ëng cña t¸c phÈm:
+H×nh ¶nh c©y si cæ thô ë ®Òn Ngäc S¬n.
+H×nh ¶nh b¸t cæ thuû tiªn.
+H×nh ¶nh h¹t bôi vµng.
Em hãy nêu những đặc sắc nghệ thuật của văn bản: Một người Hà Nội ?
III/LUYỆN TẬP :
(HS: th¶o luËn nhãm.
H×nh thøc: Líp chia lµm 4 nhãm.
Thêi gian: 5 phút)
NhiÖm vô:
+ Nhãm 1 vµ 2: H×nh ¶nh c©y si ë cuèi truyÖn gîi cho em suy nghÜ g×?
+ Nhãm 3 vµ 4: Suy nghÜ cña em vÒ lêi b×nh luËn ngo¹i ®Ò: Nh÷ng h¹t bôi vµng lÊp l¸nh ®©u ®ã ë mçi gãc phè Hµ Néi h·y m­în giã mµ bay lªn cho ®Êt kinh K× chãi s¸ng nh÷ng ¸nh vµng?.
IV/LT:
- Câu1: Cây si cổ thụ ở đền Ngọc Sơn là biểu hiện của văn hoá Hà Thành và cũng là biểu tượng của truyện. Cây si nghiêng đổ là sự di dời ra đi của một thời nhưng khi cây si sống lại là niềm tin của con người lại được thắp sáng trên mảnh đất Kinh Kì.
- Câu 2: Ngợi ca khẳng định vẻ đẹp của người Hà Nội, nét đẹp trong bề sâu nhân cách của con người. Đó là những "hạt bụi vàng" đang lấp lánh đâu đó, toả sáng trên đất Kinh Kì. Văn hoá và nhân cách là đích hướng tới của mỗi người đó là những giá trị mãi mãi trường tồn ./.