Tuần 25. Đặc điểm loại hình của Tiếng Việt

Hãy nhớ lại nguồn gốc lịch sử của tiếng Việt
Sơ đồ nguồn gốc lịch sử tiếng Việt
Họ Nam á
Dòng Môn-Khơme
Việt-Mường
(Việt cổ)
Tiếng Việt
Tiếng Mường
Đặc điểm loại hình của tiếng Việt
Trường : THPT C Hải Hậu
Soạn giảng : Trần Nam Chung
Hãy chuyển các ví dụ sau ra tiếng Anh



* Tôi là một sinh viên:





* Chị ấy yêu thích công việc của chị ấy:
? I am a student
? She loves her work
(?) Có sự khác biệt gì về hình thức ngữ âm và chữ viết của những từ in đậm ?( phát âm thành mấy tiếng, viết thành mấy chữ).Tại sao lại có sự khác biệt đó?
(hai chữ) ( một chữ )
(hai chữ) ( một chữ )
I- Loại hình ngôn ngữ
Đọc mục I của Sgk/ 56, trả lời các yêu cầu sau:
* Thế nào là loại hình ngôn ngữ ?
* Có những loại hình ngôn ngữ nào ?
Khái niệm loại hình : "Loại hình:Một tập hợp những sự vật ,hiện tượng cùng có chung những đặc trưng cơ bản nào đó: loại hình nghệ thuật. Loại hình báo chí. Loại hình ngôn ngữ." (Đại từ điển tiếng Việt-NXB Văn hoá -Thông tin-1999)
Loại hình ngôn ngữ : Chỉ tập hợp một số ngôn ngữ tuy không cùng nguồn gốc nhưng có những đặc trưng cơ bản ( về ngữ âm-từ vựng-ngữ pháp ) giống nhau.
Có hai loại hình ngôn ngữ quen thuộc: * Ngôn ngữ đơn lập ( tiếng Việt,Hán..)
* Ngôn ngữ hoà kết(tiếng Nga,Pháp..)
II-Đặc điểm loại hình tiếng việt
Đặc trưng cơ bản của ngôn ngữ đơn lập
Tiếng là đơn vị cơ sở
của ngữ pháp
Từ không biến đổi hình
thái khi sử dụng
Ngữ pháp biểu thị bằng
trật tự từ và hư từ
Ví dụ 2 "Sao anh không về chơi thôn Vĩ"
Tiếng là đơn vị cơ sở của ngữ pháp

Ví dụ 1 "Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim"
Hai câu thơ gồm bao nhiêu tiếng (âm tiết), bao nhiêu từ? Chúng có đặc trưng gì về mặt ngữ âm và sử dụng?
? Hai câu thơ có 14 tiếng (14 âm tiết), 11 từ ( có 3 từ mỗi từ cấu tạo bởi 2 tiếng :nắng hạ; mặt trời;chân lí ), đọc ,viết đều tách rời nhau,mỗi tiếng là một từ hoặc là một yếu tố cấu tạo từ .
?Câu thơ có 7 tiếng (7 âm tiết) bảy từ ,đọc viết đều tách rời nhau
Kết luận :? Về mặt ngữ âm, tiếng là một âm tiết (khi đọc và viết đều tách rời nhau)
? Về mặt sử dụng ,tiếng có thể là từ hoặc yếu tố tạo từ
2) Từ không biến đổi hình thái
Ví dụ 1:
"Tôi1 tặng anh ấy1 một cuốn sách ,anh ấy2 cho tôi2 một quyển vở"



(?) Chỉ ra vai trò ngữ pháp của những từ in đậm? Xét về mặt ngữ âm và sự thể hiện bằng chữ viết chúng có gì đặc biệt?
(Chñ ng÷) (Bæ ng÷) (Chñ ng÷) (Bæ ng÷)
* Xét về mặt ngữ âm và chữ viết không có sự khác biệt giữa Tôi1 và Tôi2 ,giữa Anh ấy1 và Anh ấy2. Chúng chỉ có sự khác nhau về vị trí và vai trò cú pháp.
Hãy chuyển ví dụ 1 ra tiếng Anh( một ngoại ngữ mà anh chị biết.) So sánh chúng với nhau về mặt ngữ âm và chữ viết?
"Tôi tặng anh ấy một cuốn sách , anh ấy cho tôi một quyển vở"
" I1 gave him1 a book and he2 gave me2 a notebook"
*Tôi1 (CN) = Tôi2 (BN)
*Anh ấy1(BN) = Anh ấy2 (CN)
*Tôi1=I (CN) ? Tôi2=Me ( BN)
*Anh ấy1=Him(BN) ?Anh ấy2=He(CN)
? Kết luận : * Trong tiếng Việt ,từ không biến đổi hình thái khi cần biểu thị ý nghĩa ngữ pháp
* Trong tiếng Anh ,để biểu thị những ý nghĩa ngữ pháp khác nhau, từ thường phải biến đổi hình thái
Ví dụ mở rộng
Đặc trưng cơ bản của ngôn ngữ đơn lập
Tiếng là đơn vị cơ sở
của ngữ pháp
Từ không biến đổi hình
thái khi sử dụng
Ngữ pháp biểu thị bằng
trật tự từ và hư từ
Nhiệm vụ về nhà





Tìm hiểu phần còn lại của bài học

Làm bài tập số 1 phần luyện tập