Tuần 24. Từ ấy

TỪ ẤY
(TỐ HỮU)
Giáo viên hướng dẫn: Ngô Thu Thủy
Sinh viên thực hiện: Đỗ Thị Ngọc LINH
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Tác giả
Trình bày những nét khái quát về cuộc đời và sự nghiệp thơ ca của T? H?u?








- Tố Hữu (1920-2002), tên khai sinh Nguyễn Kim Thành.
Quê: Phù Lai, Quảng Thọ, Quảng Điền, Thừa Thiên - Huế.
Năm 1938 được kết nạp vào ĐCS Việt Nam.
Sự nghiệp thơ ca gắn liền với sự nghiệp cách mạng.

Chân dung nhà thơ Tố Hữu lúc 17 và 20 tuổi
Theo sát chặng đường cách mạng Việt Nam
Thơ trữ tình chính trị
viết về lẽ sống lớn,
tình cảm lớn..
Cảm hứng lãng mạn
và khuynh
hướng sử thi
Nghệ thuật đậm đà
tính dân tộc
truyền thống
Huân chương Sao vàng ( 1994), giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học và nghệ thuật ( 1996), giải thưởng văn học ASEAN ( 1999)
Từ ấy - Việt Bắc - Gió lộng - Ra trận - Máu và hoa - Một tiếng đàn - Ta với ta
1937-1946
1955 -1961
1947-1954
1972 -1977
1962- 1971
1999
1992
2. Tác phẩm
2.1. Các tập thơ chính
Dựa vào hiểu biết cuả mình, em hãy kể tên các tập thơ chính của Tố Hữu
2.2. Tập thơ “Từ ấy”
Là tập thơ đầu tay của Tố Hữu.
Gồm 71 bài, chia làm 3 phần:
+ “Máu lửa”
+ “Xiềng xích”
+ “Giải phóng”
Em biết gì về tập thơ “Từ ấy” của Tố Hữu
2.3. Bài thơ “Từ ấy”
Bài thơ “Từ ấy” được Tố Hữu sáng tác trong hoàn cảnh nào?
a. Hoàn cảnh sáng tác:
Năm 1938, Tố Hữu được đứng vào hàng ngũ của Đảng – một bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời của ông. Ghi nhận kỉ niệm đáng nhớ ấy, Tố Hữu viết “Từ ấy”.
b. Xuất xứ:
Bài thơ trích trong phần “Máu lửa” của tập thơ “Từ ấy”.
II. ĐỌC-HIỂU VĂN BẢN
Đọc tác phẩm
Giọng đọc phấn khởi, vui tươi.
Nhịp thơ thay đổi theo từng dòng, từng khổ
Em có nhận xét gì về thể thơ và bố cục của bài thơ?
2. Thể thơ và bố cục
- Thể thơ: tự do, mỗi dòng 7 chữ.
Bố cục: gồm 3 khổ, mỗi khổ 4 câu.
Nêu nội dung chính của từng khổ thơ?
Từ ấy

Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim…

Tôi buộc lòng tôi với mọi người
Để tình trang trải với trăm nơi
Để hồn tôi với bao hồn khổ
Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời

Tôi đã là con của vạn nhà
Là em của vạn kiếp phôi pha
Là anh của vạn đầu em nhỏ
Không áo cơm, cù bất cù bơ..

( Tố Hữu)
Niềm vui sướng mãnh liệt của nhà thơ khi gặp ánh sáng lí tưởng
Nhận thức sâu sắc về lẽ sống
Chuyển biến sâu sắc trong tình cảm
3. Tìm hiểu chi tiết
Nhan đề bài thơ
- “Từ ấy”: + Chỉ thời gian phiếm định.
+ Giây phút bắt gặp lí tưởng cộng sản, được giác ngộ và kết nạp vào Đảng.
- Ý nghĩa: đánh dấu một bước ngoặt vĩ đại trong cuộc đời nhà thơ, từ đây Tố Hữu có sự thay đổi cả về nhận thức, tâm hồn và tình cảm.
Theo nghĩa thông thường, em hiểu “từ ấy” có nghĩa gì?
Căn cứ vào hoàn cảnh sáng tác của bài thơ, có thể hiểu “Từ ấy” là chỉ thời gian nào?
“Từ ấy” đối với Tố Hữu có ý nghĩa như thế nào?
b. Khổ 1: Niềm vui sướng của nhà thơ khi bắt gặp lí tưởng cộng sản

“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim”
Để diễn tả cảm xúc của mình tác giả đã sử dụng những hình ảnh,ngôn từ như thế nào?

Hình ảnh ẩn dụ:

+ “Nắng hạ”
+ “Mặt trời chân lí”
+ “Chói qua tim”
Hình ảnh so sánh:

Hồn tôi – vườn
hoa lá: đậm hương,
rộn tiếng chim

Từ ngữ có sức
biểu cảm cao:
+ “Bừng”
+ “Chói”…

Tâm trạng vui sướng, say mê khi bắt gặp lí tưởng cách mạng.
Hình ảnh tươi sáng, tràn đầy
hương sắc, âm thanh và
sức sống
c. Khổ 2: Sự nhận thức sâu sắc về lẽ sống
“Tôi buộc lòng tôi với mọi người
Để tình trang trải với trăm nơi
Để hồn tôi với bao hồn khổ
Gần gũi nhau thêm mạnh khối đời”
Tác giả nhận thức như thế nào về mối quan hệ giữa cá nhân với cộng đồng? Điều đó được thể hiện qua hệ thống từ ngữ như thế nào?
lòng tôi ……………………..mọi người
tình (tôi)……………………..trăm nơi
hồn tôi ……………………..bao hồn khổ
Cá nhân

Cộng đồng
lòng tôi ……………………..mọi người
tình (tôi)……………………..trăm nơi
hồn tôi ……………………..bao hồn khổ
Cá nhân

Cộng đồng
buộc
trang trải
gần gũi
CÁI “TÔI” HÒA VÀO VỚI CÁI “TA” ->
“MẠNH KHỒI ĐỜI”
HOÀ VÀO
d. Khổ 3: Sự chuyển biến sâu sắc trong tình cảm của Tố Hữu
“Tôi đã là con của vạn nhà
Là em của vạn kiếp phôi pha
Là anh của vạn đầu em nhỏ
Không áo cơm cù bất cù bơ”
Tác giả đã sử dụng bút pháp nghệ thuật gì và những từ ngữ xưng hô nào? Hiệu quả?
TÔI
CON
của vạn nhà
EM
của vạn kiếp…
ANH
của vạn đầu
em nhỏ
“Tôi” – là thành viên của “vạn nhà”, có tình cảm ruột thịt với quần chúng lao khổ.
21
Một tiếng rao đêm
Ai ăn bánh bột lọc không?
Tiếng rao sao mà ướt lạnh tê lòng
……………………………..
Mà giọng ngân còn vương vẫn dại khờ
Trên môi mỏng hãy thơm mùi sữa mẹ
......................
(Tố Hữu)
Lão đày tớ
Đến già còn bửa củi
Gánh nước cuốc vườn rau
Đất bụi lấm đầy đầu
Mà chủ còn hắt hủi
………………..
(Tố Hữu)


III. TỔNG KẾT
Nội dung: là lời tâm nguyện của người thanh niên yêu nước khi được giác ngộ lí tưởng cách mạng.

2. Nghệ thuật: thể thơ bảy chữ, ngắt nhịp linh hoạt, sử dụng nhiều biện pháp tu từ, ngôn ngữ giàu nhạc điệu, vần phối âm có sức ngân vang → Góp phần thể hiện thành công tứ thơ.
TẠM BIỆT NHÀ THƠ TỐ HỮU