Tuần 24. Thực hành về hàm ý

Kính chào
quí Thầy Cô đến dự giờ!
Tuần 7 - Tiết 75
THỰC HÀNH VỀ HÀM Ý
Bài tập 1/ 79
Đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi:
a.Căn cứ vào lời đáp của A Phủ:
(1)Thiếu thông tin:
(2)Thừa thông tin:
(3)Hàm ý:
số lượng con bò bị mất.
lấy súng đi bắn bò.
Muốn lập công chuộc tội; con hổ có giá trị hơn con bò.
Công nhận việc bò bị hổ ăn thịt.
b. -Thế nào là hàm ý?
Hàm ý là những nội dung, ý nghĩ mà người muốn nói, muốn truyền báo đến người nghe, nhưng không trực tiếp, tường minh qua câu chữ mà chỉ ngụ ý để người nghe suy ra.
-Vi phạm phương châm về lượng:
Vừa thiếu lượng tin cần thiết vừa thừa lượng tin so với yêu cầu trong câu hỏi.
Các phương châm hội thoại
-Phương châm về lượng:
-Phương châm về chất:
-Phương châm cách thức:
-Phương châm quan hệ:
-Phương châm lịch sự:
không thiếu không
thừa.
đúng đắn và xác thực.
ngắn gọn, rành mạch
đúng đề tài
tế nhị, tôn trọng
người khác
Bài tập 2/ 81
Đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi:
a. "Tôi không phải là cái kho" có hàm ý:
Tôi không có nhiều tiền để lúc nào cũng có thể cho.
-Vi phạm phương châm cách thức:
không rõ ràng, rành mạch.
Nói
Chí Phèo đấy hở? Lè bè vừa vừa chứ, tôi không phải là cái kho.
?Cầm lấy mà cút, đi đi cho rảnh. Rồi làm mà ăn chứ cứ báo người ta mãi ư?
? Tao không đến đây xin năm hào.
?Thôi, cầm lấy vậy, tôi không còn hơn.
? Tao đã bảo là tao không đòi tiền. ?Giỏi! Hôm nay mới thấy anh không đòi tiền. Thế thì anh cần gì?
? Tao muốn làm người lương thiện.



b.-Câu dạng hỏi (1):
Không thực hiện hành
động hỏi mà nhằm mục đích hô gọi.
-Câu dạng hỏi (2):
Không thực hiện hành
động hỏi mà nhằm khuyên bảo, thúc giục, sai
khiến, ra lệnh.
*Hàm ý:
-Câu dạng hỏi (1):
Tỏ thái độ trịch thượng của
kẻ trên đối với người dưới.
Câu dạng hỏi (2):
Cảnh báo, đe dọa, tôi không
-Cho anh mãi được.
Chí Phèo đấy hở? Lè bè vừa vừa chứ, tôi không phải là cái kho.
?Cầm lấy mà cút, đi đi cho rảnh. Rồi làm mà ăn chứ cứ báo người ta mãi ư?
? Tao không đến đây xin năm hào.
?Thôi, cầm lấy vậy, tôi không còn hơn.
? Tao đã bảo là tao không đòi tiền. ?Giỏi! Hôm nay mới thấy anh không đòi tiền. Thế thì anh cần gì?
? Tao muốn làm người lương thiện.






Hai lượt lời đầu vi phạm phương châm về lượng và chất:
Thiếu thông tin cần thiết so với yêu cầu của thời điểm và nói không rõ mục đích đến để làm gì.
Bài tập 3/ 80, 81
Đọc đoạn trích và trả lời câu hỏi:
- Ông lấy giấy khổ to mà viết có hơn không?
- Bà nói vậy là thế nào?
- Ông chả biết tính toán gì cả, giấy khổ to bỏ đi còn gói hàng, chứ giấy khổ nhỏ thì làm gì được.

a.Lượt lời thứ nhất không thực hiện hành động hỏi mà nhằm mục đích khuyên nhủ.
*Hàm ý:
Cho rằng ông đồ viết văn kém.
b.Chọn cách nói như trong truyện là vì:
Bà vợ muốn tỏ thái độ tế nhị, lịch sự đối với chồng.
Bài tập 4/ 81
Chọn câu trả lời đúng nhất:
Để nói một câu có hàm ý, người ta dùng những cách thức nào?
A.Chủ ý vi phạm phương châm về lượng trong giao tiếp (nói thừa lượng tin cần thiết hoặc nói thiếu lượng tin so với yêu cầu của cuộc giao tiếp)
B.Chủ ý vi phạm phương châm cách thức (nói mập mờ, vòng vo, không rõ ràng, rành mạch)
C.Sử dụng các hành động nói gián tiếp
D.Tùy ngữ cảnh mà sử dụng một hay phối hợp các cách thức trên

Cách tạo câu có hàm ý
Tùy ngữ cảnh mà sử dụng một hay phối hợp các cách thức:
-Chủ ý vi phạm phương châm về lượng
-Chủ ý vi phạm phương châm cách thức
-Sử dụng các hành động nói gián tiếp
BÀI TẬP CỦNG CỐ
Đọc và xác định hàm ý trong lượt thoại thứ hai của người thợ may. Người thợ may đã vi phạm phương châm hội thoaiị nào để tạo câu có hàm ý?
