Tuần 24. Đọc thêm: Nhớ đồng

Chào mừng cô và các bạn đến với phần thuyết trình của nhóm em
Nhớ đồng
- Tố Hữu -
I. Tỡm hieồu chung
Tác giả:
- Tố Hữu (1920-2002) tên thật là Nguyễn Kim Thành
- Quê ở tại làng Phù Lai, nay thuộc xã Quảng Thọ, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế
- Một số tác phẩm của ông: Từ ấy, Khi con tu hú, Kính gửi cụ Nguyễn Du, Lượm, Máu và Hoa
=> Là một tác giả lớn của thơ ca hiện đại, thơ ca cách mạng
Các bạn hãy kể một số tác phẩm
của tác giả Tố Hữu
mà bạn biết
2) Tác phẩm:
Hoàn cảnh sáng tác:
Được viết trong những ngày nhà thơ bị giam ở nhà lao Thừa Phủ (Huế)
Thuộc phần "Xiềng xích" của tập Từ ấy
b) Chủ đề: Tác phẩm là tâm trạng nhớ quê hương da diết. Qua đó thể hiện khát khao tự do cũng như nỗi oán hận đối với bọn thực dân cướp nước
c) Bố cục: 3 phần:
Phần 1: T? dđầu đến "rất thiệt thà!" => Nỗi nhớ da diết cuộc sống bên ngoài nhà tù
Phần 2: Tiếp theo đến "ngát trời." => Nỗi nhớ về chính mình trong những ngày chưa bị giam cầm
Phần 3: Còn lại => Trở lại thực tại trong trại giam mà lòng còn trĩu nặng nỗi nhớ triền miên
II. ẹoùc - hieồu vaờn baỷn
Cảm hứng của bài thơ được gợi lên bởi tiếng hò vọng vào nhà tù.
Vì sao tiếng hò lại có sức gợi cảm như thế đối với nhà thơ?
Tiếng hò vang lên lẻ loi, đơn độc giữa trưa yên tĩnh, sâu lắng gợi cảm giác buồn, hiu quạnh, đồng điệu với cảnh ngộ và tâm trạng của người tù.
Tiếng hò gợi dậy tất cả những gì của thế giới bên ngoài đó là âm thanh của cuộc sống bên ngoài đến được với người tù, đồng thời cũng là âm thanh tiêu biểu của xứ Huế
Âm thanh đó gợi lên nỗi nhớ đồng quê, nhớ người dân quê da diết
1) Nỗi nhớ da diết của tác giả và niềm yêu quý thiên nhiên
- Nhớ cuộc sống dân dã:
Đâu gió cồn thơm đất nhả mùi
Đâu ruộng tre mát thở yên vui
Đâu từng ô mạ xanh mơn mởn
Đâu những nương khoai ngọt sắn bùi?
Đâu những đường con bước vạn đời
Xóm nhà tranh thấp ngủ im hơi
1) Nỗi nhớ của người tù cộng sản với cuộc sống bên ngoài nhà tù
- Nhớ cuộc sống dân dã:
+ Hình ảnh, màu sắc: rừng tre, nương khoai, xóm nhà tranh, lúa mềm xao xác.
+ Âm thanh: tiếng xe lùa nước, giọng hò.
+Mùi vị: gió cồn thơm, nương khoai ngọt.
=> Những hình ảnh gắn bó máu thịt với đồng quê, con người lao động.
Hình ảnh đồng quê được hình dung rõ ràng, cụ thể, không chỉ bằng đường nét, màu sắc, mà còn có cả hương vị hơi mát… Tất cả đều là những cảnh sắc đơn sơ, quen thuộc mà rất đỗi thân thương, không khí yên bình, hương vị, âm thanh.
1) Nỗi nhớ của người tù cộng sản với cuộc sống bên ngoài nhà tù
Nhớ cuộc sống dân dã
Nhớ con người lao động
b. Nhớ người:
Đâu những lưng cong xuống luống cày
Mà bùn hi vọng nức hương ngây
Và đâu hết những bàn tay ấy
Vãi giống tung trời những sớm mai

Đâu những chiều sương xuống bãi đồng
Lúa mềm xao xác ở ven sông
Vẳng lên trong tiếng xe lùa nước
Một giọng hò đưa hố não nùng
Đâu những hồn thân tự thuở xưa
Những hồn quen dãi gió dầm mưa
Những hồn chất phác hiền như đất
Khoai sắn tình quê rất thiệt thà!
1) Nỗi nhớ của người tù cộng sản với cuộc sống bên ngoài nhà tù
Nhớ cuộc sống dân dã
Nhớ con người lao động:
+ Cần cù chất phác: dãi gió dầm mưa, hiền như đất, rất thiệt thà.
+ Bền bĩ hi vọng:
“Mùi bùn hi vọng nức hương ngây”
“Vãi giông tung trời những sớm mai?”
+ Điệp khúc:
“Gì sâu bằng những trưa thương nhớ
Hiu quạnh bên trong một tiếng hò!”
=> Liên kết nhiều nội dung khác nhau và nhấn mạnh nỗi buồn da diết khắc khoải
Hình ảnh con người dân quê lam lũ nhọc nhằn, vất vả nhưng vẫn đầy lạc quan. Trong hình dung của tác giả, họ là người gieo mầm sự sống. Đặc biệt, lí tưởng cách mạng đã đưa Tố Hữu xích lại gần gũi với người dân quê và cảm nhận được tâm hồn rất đẹp của họ.
2) Niềm say mê lý tưởng và khát khao tự do hành động
- Nhớ tới những ngày tháng tự do hoạt động cách mạng
“Rồi một hôm…ngát trời”
+ Hình ảnh mang tính biểu tượng: “ chim cà lơi”
Theo bạn hình ảnh “Chim cà lơi” mang
ý nghĩa gì?
Ước muốn tư do, được dấn thân và hành động tranh đấu.
Qua tác phẩm bạn thấy diễn biến tâm
trạng của nhà thơ thay đổi như thế nào?
3) Diễn biến tâm trạng của tác giả
Hiện tại
Quá khứ
Thực tại
Tù đày
Tự do
Diễn biến tâm trạng liền mạch.
Diễn tả tâm trạng dày đặc.
Niềm phẫn uất trước thực tại của tác giả.
III. Tổng kết
1) Nghệ thuật:
- Những câu thơ điệp khúc
=> Khắc sâu, tô đậm âm vang của tiếng hò khơi gợi nỗi nhớ thương của tác giả.
- Hình ảnh quen thuộc: cánh đồng, dòng sông, nhà tranh, ruộng tre, ô mạ, bãi đồng, lúa mềm…
2) Nội dung:
Nhớ đồng thể hiện tình yêu và nỗi nhớ da diết của Tố Hữu đối với quê hương dấu yêu, bên cạnh đó còn là khát khao được tự do và hành động của người chiến sĩ trẻ tuổi trong hoàn cảnh bị giam cầm.
Cảm ơn cô và các bạn đã chú ý lắng nghe
Phần thuyết trình
của chúng em xin hết