Tuần 24. Chuyện chức phán sự đền Tản Viên (Tản Viên từ phán sự lục - trích Truyền kì mạn lục)

CHÀO MỪNG
QUÝ THẦY CÔ
VÀ CÁC EM HỌC SINH!
Chuyện chức phán sự đền Tản Viên
(T¶n Viªn tõ ph¸n sù lôc)
Nguyễn Dữ


Chuyện chức phán sự đền Tản viên
Nguyễn Dữ
I.Tìm hiểu chung
1. Tác gi?
- Sống vào khoảng thế kỉ XVI.
- Quê: Thanh Miện- Hải Dương.
- Xuất thân trong gia đình khoa bảng.
- Đi thi -> làm quan chưa đầy một năm -> từ quan về sống ẩn dật.


Chuyện chức phán sự đền Tản viên
Nguyễn Dữ
I.Tìm hiểu chung
1. Tác gi?
2. "Truyền kì mạn lục"
* Thể loại truyền kì




A.Thể văn có nhiều yếu tố kì lạ.
B. Thể văn phản ánh hiện thực qua những yếu tố kì lạ, hoang đường.
C. Thể văn có cốt truyện li kì, hấp dẫn.
D. Thể văn phát huy cao độ trí tưởng tượng.

Theo em, dòng nào nêu đúng đặc điểm quan trọng nhất của thể truyền kì?
B




* Thể loại truyền kì:
- Thể truyện ngắn thời trung đại, có nguồn gốc từ Trung Hoa.
- Phản ánh hiện thực qua những yếu tố kì lạ, hoang đường.


* Gồm 20 truyện viết bằng chữ Hán, ra đời khoảng đầu thế kỉ XVI.


Chuyện chức phán sự đền Tản viên
Nguyễn Dữ
* Giá trị:
+ Đánh dấu bước trưởng thành đột khởi của thể loại truyện ngắn Việt Nam thời trung đại.
+ Phản ánh số phận bi thảm của những con người nhỏ bé trong xã hội.
+ Bộc lộ niềm tự hào về nhân tài, văn hoá nước Việt.
=> "Thiên cổ kì bút" (Vũ Khâm Lân).



Chuyện chức phán sự đền Tản viên
Nguyễn Dữ
II. Đọc- hiểu văn bản
1. Xác định bố cục







Chuyện chức phán sự đền Tản viên
Nguyễn Dữ

1. Xác định bố cục







II. Đọc- hiểu văn bản
1. Đọc, xác định bố cục





- Điền những sự việc tiêu biểu liên quan đến Ngô Tử Văn vào 3 cột.
Thảo luận nhóm


Chuyện chức phán sự đền Tản viên
Nguyễn Dữ
1. Đọc, xác định bố cục






- Giới thiệu Ngô Tử Văn.
- Ngô Tử Văn đốt đền.
Ngô Tử Văn gặp hồn Bách hộ Thôi đòi trả đền.
- Ngô Tử Văn gặp Thổ thần chỉ cách đối phó.
- Ngô Tử Văn bị bắt xuống Âm ti đối chất với tướng giặc trước Diêm Vương.
- Ngô Tử Văn thắng lợi trở về, nhận chức quan phán sự.
-Người quen gặp xe quan phán sự.
- Lời bình cuối truyện.


Chuyện chức phán sự đền Tản viên
Nguyễn Dữ
1. Đọc, xác định bố cục
2. Tóm tắt tác phẩm






Dựa vào những sự việc tiêu biểu liên quan đến Ngô Tử Văn, em hãy tóm tắt tác phẩm dựa theo chuyện của nhân vật chính?







3. Phân tích
a. Hình tượng Ngô Tử Văn
* Qua lời giới thiệu của tác giả


Ngô Tử Văn được giới thiệu như thế nào? Nhận xét về cách giới thiệu đó?
- Tên là Soạn, người Yên Dũng, Lạng Giang.
- Tính nóng nảy, cương trực.
=> + Giới thiệu nhân vật theo phương pháp truyền thống của văn học cổ.
+ Tạo ấn tượng nổi bật về nhân vật chính.







3. Phân tích
a. Hình tượng Ngô Tử Văn
* Qua lời giới thiệu của tác giả
* Ngô Tử Văn đốt đền




Chuyện chức phán sự đền Tản viên
Nguyễn Dữ










- Nguyên nhân đốt đền:
Vì sao Tử Văn đốt đền?
+Tức giận trước việc "làm yêu làm quái" của hồn ma tên tướng giặc.
+ Muốn trừ hại cho dân.


Chuyện chức phán sự đền Tản viên
Nguyễn Dữ










-Hành động "t?m g?i s?ch s?, kh?n tr?i"
Nhận xét về Ngô Tử Văn qua hành động "tắm gội sạch sẽ, khấn trời" trước khi chàng đốt đền?
=> + T? Van tin v�o h�nh d?ng chớnh nghia c?a mỡnh.
+ l?y lũng trong s?ch, thỏi d? chõn th�nh c?a mỡnh mong du?c tr?i chia s?.
=> H�nh d?ng d?t d?n xu?t phỏt t? m?t ý th?c rừ r�ng.


- Hành động "chõm l?a d?t d?n", "vung tay khụng c?n gỡ c?".

Hành động "châm lửa đốt đền, vung tay không cần gì cả" cho thấy phẩm chất gì ở nhân vật?
=> Tính cách cương trực, can đảm, mạnh mẽ, quyết liệt, thấy sự tà gian thì không thể chịu được.



- ý nghĩa hành động đốt đền:
A. Th? hi?n quan di?m v� thỏi d? c?a ngu?i trớ th?c mu?n d? phỏ s? mờ tớn th?n linh c?a qu?n chỳng bỡnh dõn.
B.Th? hi?n s? kh?ng khỏi, chớnh tr?c v� dung c?m mu?n vỡ dõn tr? h?i.
C.Th? hi?n tinh th?n dõn t?c m?nh m? qua vi?c di?t tr? h?n tờn gi?c xõm lu?c hung b?o, b?o v? th? th?n nu?c Vi?t, ngu?i t?ng cú cụng giỳp Lớ Nam D? ch?ng gi?c ngo?i xõm.
D. Thể hiện tính hiếu thắng của người trẻ tuổi.
Theo em, vi?c Ngụ T? Van d?t d?n cú ý nghia gỡ? Gi?i thớch nguyờn nhõn s? ch?n l?a c?a em?


B
C
=> Ý nghĩa của hành động đốt đền:
+ Thể hiện sự khảng khái, chính trực và dũng cảm muốn vì dân trừ hại.
+ Thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ qua việc diệt trừ hồn tên tướng giặc xâm lược, bảo vệ thổ thần nước Việt.

Bài tập củng cố

Câu 1: Đóng góp của Nguyễn Dữ khi viết "Truyền kì mạn lục" là:
A. Sáng tạo riêng và mới lạ, độc đáo hoàn toàn.
B. Ghi chép sáng tạo với nhiều gia công hư cấu, trau chuốt, gọt giũa.
C. Vay mượn, sao chép từ những tác phẩm Trung Hoa.
D. Ghi chép đơn thuần những chuyện kì lạ lưu truyền trong dân gian.
Bài tập củng cố

Câu 2: Dòng nào dưới đây không thuộc hệ thống chủ đề của "Truyền kì mạn lục"?
A. Vạch trần, phê phán những tệ trạng đen tối trong xã hội đương thời.
B. Bày tỏ niềm cảm thương với số phận bi thảm của những con người nhỏ bé trong xã hội.
C. Thể hiện tinh thần dân tộc, đề cao đạo đức cùng quan niệm sống "lánh đục về trong" của người trí thức phong kiến.
D. Ca ngợi tự do, công lí; thể hiện thái độ và xu hướng thoát li khỏi đời sống hiện thực.
Bài tập củng cố
Câu 3: Vì sao Ngô Tử Văn quyết định đốt đền?
A. Vì muốn thể hiện thái độ ngất ngưởng, khinh bạc của mình.
B. Vì muốn bảo vệ quyền lợi, danh phận cho viên Thổ công.
C. Vì muốn diệt trừ kẻ đang làm yêu làm quái trong dân gian.
D. Vì xem thường thánh thần và không tin điều mê tín dị đoan.



*Sau khi ®èt ®Òn

- Gặp hồn tướng giặc đòi trả lại đền.
Mặc kệ, ngồi ngất ngưởng tự nhiên.
- Gặp Thổ công đến tỏ lời mừng và bày cách đối phó với tướng giặc.
Vâng lời
- Đến âm phủ, cảnh hãi hùng, ghê sợ.
- Bị quát mắng, vu vạ.
- Tâu trình cứng cỏi, không chịu nhún nhường.
- Dũng cảm tố cáo tội ác tướng giặc.


=> Tử Văn là người giàu bản lĩnh, bình tĩnh, sáng suốt và không khoan nhượng trong cuộc đấu tranh với cái ác.

Nhận xét về phẩm chất của Ngô Tử Văn qua thái độ, hành động của nhân vật?


* Chi tiết Diêm Vương xử kiện
A. Thể hiện niềm tin của con người thời trung đại: bên cạnh cõi trần còn có một thế giới khác là âm phủ, nơi con người sau khi chết sẽ phải nhận sự phán xét và thưởng phạt về những việc làm của mình khi còn sống.
B. Thể hiện khát vọng công lí chưa thực hiện được trong cuộc sống trần thế của người xưa.
Chi tiết Diêm Vương xử kiện có ý nghĩa gì?


* Chi tiết Diêm Vương xử kiện
C. Nhằm đẩy xung đột kịch tính của truyện lên đến cao trào để nhân vật chính- Ngô Tử Văn- có dịp bộc lộ bản lĩnh, khí phách của mình.
D. Có ý nghĩa khuyên răn, giáo dục con người nên sống và hành động thế nào cho đúng đắn, hợp lẽ phải, tránh làm điều ác.
Chi tiết Diêm Vương xử kiện có ý nghĩa gì?


* Ngô Tử Văn nhận chức phán sự đền Tản Viên.
- Thổ công tiến cử NTV vào chức phán sự vì chàng là người ngay thẳng, dũng cảm bảo vệ công lí, chính nghĩa.
- ý nghĩa: Là sự thưởng công xứng đáng, có ý nghĩa noi gương cho đời sau.
Nêu ý nghĩa của sự việc Ngô Tử Văn được nhậm chức phán sự đền Tản Viên?


2. Ý nghĩa tư tưởng:
a.Ngụ ý phê phán:



+ Hồn ma tên tướng giặc giả mạo thổ thần.
+ HiÖn thùc bÊt c«ng tõ câi trÇn ®Õn câi ©m.
b. Ngụ ý nhắn nhủ:


2. Ý nghÜa t­ t­ëng cña truyÖn
a. Ngô ý phª ph¸n
b. Ngô ý nh¾n nhñ:



+ Khẳng định chính nhất định thắng tà.
+ Con người nên sống và hành động đúng lẽ phải.
+ Hãy dũng cảm đấu tranh đến cùng với cái ác.


III. Tổng kết
- “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” đề cao tinh thần khảng khái, chính trực, dám đấu tranh chống lại cái ác trừ hại cho dân của Ngô Tử Văn, một người trí thức nước Việt; đồng thời thể hiện niềm tin công lí chính nghĩa nhất định sẽ chiến thắng gian tà.
- Nghệ thuật kể chuyện lôi cuốn, nhân vật được xây dựng sắc nét, tình tiết và diễn biến giàu kịch tính, vËn dông s¸ng t¹o yÕu tè thÇn k×.





IV. Luyện tập
Câu hỏi: Nếu được yêu cầu viết đoạn kết của truyện, em sẽ đồng tình với cách kết thúc như đã có hay sẽ chọn một cách kết thúc khác? Trình bày và giải thích ý kiến của mình.




Cảm ơn các thầy cô giáo và các em học sinh!