Tuần 24. Chuyện chức phán sự đền Tản Viên

CHUYỆN CHỨC PHÁN SỰ ĐỀN TẢN VIÊN
~ Trích “ Truyền kì mạn lục ”~
NGUYỄN DỮ
By: Phù Sanh Thảo Vy
Tìm hiểu chung
Tác giả: Nguyễn Dữ người xã Đỗ Tùng, huyện Trường Tân, nay là huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dư­ơng, hiện ch­ưa rõ ông sinh và mất năm nào. Ông là con trai cả của Nguyễn Tư­ờng Phiêu, người đỗ tiến sĩ năm 1496. Thi đỗ hương tiến và ra làm quan ở huyện Thanh Tuyền chư­a được một năm thì ông từ quan về phụng dưỡng mẹ già. Với Truyền kì mạn lục, Nguyễn Dữ được xem như một tác gia tiêu biểu của văn học Việt Nam trung đại nói chung, văn xuôi tự sự chữ Hán Việt Nam nói riêng.
2. Thể loại:
Chuyện chức phán sự đền Tản Viên, cũng như các truyện khác của Truyền kì mạn lục, thuộc thể loại truyền kì. 
Truyền kì là thể văn xuôi tự sự có nguồn gốc từ Trung Hoa, dùng yếu tố kì ảo làm phương thức nghệ thuật để phản ánh cuộc sống. Ở Việt Nam thời trung đại, thể loại này rất được ­ưa chuộng. Truyện truyền kì Việt Nam thường sử dụng truyện dân gian hoặc các mô-típ truyện dân gian để xây dựng thành truyện mới. Truyện truyền kì Việt Nam mang đậm chất yếu tố hiện thực và chất nhân văn.
3. Ý nghĩa:
Nguyễn Dữ quan tâm phản ánh, phê phán, tố cáo hiện thực xã hội, thể hiện khát vọng chân chính của con người với tinh thần nhân văn cao đẹp. Bằng một nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, với những yếu tố kì ảo mang nội dung hiện thực sâu sắc, Chuyện chức phán sự đền Tản Viên thể hiện nổi bật gư­ơng người cương trực, can đảm, mạnh mẽ đấu tranh chống lại gian tà, loại trừ cái ác, đòi công lí, công bằng.
4. Tóm tắt
Đốt đền
( trừ hại cho dân)

Bị sốt
( gặp hồn ma tướng giặc và Thổ Công)

Chết
( xuống âm phủ kêu oan và được tra xét rõ ràng )

Sống lại
( làm lại đền )

Chết
( thành thần )
5. Bố cục: 4 phần
+  Đoạn 1 (từ đầu đến... vung tay không cần gì cả.): Tử Văn đốt đền.
+  Đoạn 2 (từ Đốt đền xong… đến... thầy cũng khó lòng thoát nạn.): Tử Văn với viên Bách hộ họ Thôi và Thổ công.
+  Đoạn 3 (từ Tử Văn vâng lời cho đến... sai lính đ­ưa Tử Văn về): Tử Văn thắng kiện.
+  Đoạn 4 (từ Chàng về đến nhà…  đến hết): Tử Văn trở thành phán sự đền Tản Viên.

Tìm hiểu văn bản
Hình tượng Ngô Tử Văn
a) Ngô Tử Văn và hành động đốt đền
* giới thiệu nhân vật:
-Tên Soạn, người huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang
- Tính tình khẳng khái nóng nảy, thấy sự gian tà thì không thể chịu được, nổi tiếng vùng Bắc là người cương trực
=> Giới thiệu ngắn gọn trực tiếp họ tên, quê quán, tính tình định hướng cho người đọc sự phát triển câu chuyện

* Hành động đốt đền
+ Nguyên nhân: tức giận, không chịu được cảnh yêu tà « tác oai tác quái» hại dân
+ Cách thức: tắm gội, khấn trời, châm lửa đốt => cẩn thận, công khai đàng hoàng, quyết liệt, tự tin vào hành động của mình
Đốt đền xong, mọi người e sợ, lắc đầu lè lưỡi, Tử Văn «vung tay không cần gì cả» ~>bất chấp hậu quả

* Ý nghĩa của việc đốt đền:
- Là lòng dũng cảm của con người có lòng cương trực, vì dân vì nước
- Là tinh thần dân tộc bất khuất: tiêu diệt hồn ma tướng giặc – sống cũng như chết đề hại dân
- Là hành dộng bảo vệ người có công với đất nước
b) cuộc gặp gỡ với hồn ma tướng giặc và Thổ Công
* gặp hồn ma tướng giặc
* Gặp gỡ Thổ Công
c) Vụ kiện ở minh ti
Qua đó ta thấy chiến thắng của Ngô Tử Văn không chỉ thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ: diệt trừ tận gốc thế lực xâm lượt. Việc chàng trở thành phán sự đền Tản Viên là phần thưởng xứng đáng cho người tốt
III. Nghệ thuật
Kết hợp thành công yếu tố hiện thực và yếu tố kì ảo
Yếu tố hiện thực: nhân vật có họ tên quê quán cụ thể dẫn đến việc xác đáng đến cả thời gian và thời điểm « Ngô Tử Văn tên là Soạn, người huyện Yên Dũng đất Lạng Giang» , «năm giáp ngọ (1414) có người ở thành Đông Quan quen với Tử Văn»..... «đến nay con cháu Tử Văn còn»......
- Yếu tố kì ảo: nhân vật thần linh( hồn ma viên Bách Hộ, diêm vương, Thổ Công...) và sự tương giao giữa người với thần làm cho câu chuyện thêm kịch tính, hấp dẫn
Đằng sau yếu tố kì ảo là cái lõi của hiện thực, thể hiện cảm hứng sáng tác của Nguyễn Dữ: lấy xưa nói nay, lấy cái kì nói cái thực, phản ánh hiện thức bất công và sự lộng hành cả cái ác, cái xấu
Nghệ thuật xây dựng nhân vật:
Được chia làm 2 tuyến thiện và ác
Nhân vật có tính cách riêng đã có bóng dáng của con người cảm nghĩ « khảng khái, nóng nảy, thấy sự gian tà thì không thể chịu được, vùng Bắc người ta vẫn khen đó là con người cương trực» tính cách này không chỉ thể hiện ở nhân vật trong truyện mà còn thể hiện ở ngôn ngữ và hành động trong suốt câu chuyện
IV. Tổng kết
đề cao tinh thần khảng khái cương trực, dám đấu tranh chống lại cái ác trừ hại cho dân của Tử Văn, một đại diện cho tri thức nước Việt đồng thời thể hiện niềm tin công lý, chính nghĩa nhất đinh sẽ chiến thắng gian tà
( 0v0 ) câu hỏi cuối bài (0///0)
1. Câu hỏi 1/60
2. Câu hỏi 2/60
3. câu hỏi 1/61
4. Truyền kì mạn lục xuất hiện vào những năm bao nhiêu?
Hãy nêu ý nghĩa của bài « Chuyện chức phán sự đền Tản Viên» một cách vắn tắc theo cách hiểu của các bạn