Tuần 24. Chiếc thuyền ngoài xa

SỞ GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO PHÚ YÊN
TRƯỜNG THPT LÊ H ỒNG PHONG
Giáo viên thực hiện :Lê Tấn Thích
Lớp : 12 B3 THPT Ngô Gia Tự
GIÁO ÁN NGỮ VĂN LỚP 12
Tiết 70
Đọc văn
I - Giới thiệu tác giả, tác phẩm
1. Tác giả
2. Tác phẩm “Chiếc thuyền ngoài xa”
II - Đọc – hiểu văn bản
1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và ý nghĩa nhan đề
1.1 Đọc và tóm tắt văn bản
1.2. Bố cục
1.3. Ý nghĩa nhan đề
2. Đọc – hiểu chi tiết
2.1. Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh
a – Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”
b – Phát hiện về cuộc sống gia đình làng chài
c – Thông điệp nghệ thuật của nhà văn
2.2. Câu chuyện của người đàn bà ở tòa án huyện
a – Nội dung câu chuyện
b – Ý nghĩa câu chuyện
c – Các nhân vật trong câu chuyện
2.3. Tấm ảnh được chọn trong “bộ lịch năm ấy”
III/ Tổng kết
I - Giới thiệu
I - Giới thiệu tác giả, tác phẩm
Nguyễn Minh Châu (1930-1989) quê ở huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An, là nhà văn lớn có nhiều đóng góp xuất sắc.
1. Tác giả
1. Tác giả
Hãy trình bày những nét chính về nhà văn Nguyễn Minh Châu và những sáng tác của ông, nhất là giai đoạn sau 1975 ?
I - Giới thiệu
1. Tác giả
Con đường văn nghiệp:
+Trước1975: Cảm hứng sử thi, lãng mạn với giọng điệu ngợi ca trang trọng.
+ Tác phẩm chính: Dấu chân người lính, Cửa sông…
I - Giới thiệu tác giả, tác phẩm
1. Tác giả
I - Giới thiệu
1. Tác giả
Con đường văn nghiệp:
+Sau 1975: Cảm hứng thế sự với những vấn đề đạo đức và triết lí nhân sinh.
+ Tác phẩm chính :
Bến quê, Chiếc thuyền ngoài xa…
I - Giới thiệu tác giả, tác phẩm
1. Tác giả
“nhà văn mở đường tinh anh và tài năng nhất”
I - Giới thiệu
1. Tác giả
2. Tác phẩm
- Xuất xứ : Sáng tác năm 1983, in lần đầu trong tập “Bến quê”. Sau được tác giả đưa vào tập “Chiếc thuyền ngoài xa”, năm 1988.
- Vị trí: Tiêu biểu cho hướng tiếp cận đời sống từ góc độ đời tư - thế sự của Nguyễn Minh Châu.
Đánh dấu sự thành công quá trình đổi mới tư duy nghệ thuật của nhà văn.
2. Tác phẩm
I - Giới thiệu
1.Tác giả
2.Tác phẩm
II – Đọc hiểu văn bản
1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đề
II – Đọc hiểu văn bản
1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và ý nghĩa nhan đề
1.1 Đọc và tóm tắt
Hãy tóm tắt truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa theo diễn biến xung đột câu chuyện (theo tình huống truyện) ?
Nghệ sĩ Phùng
Thoả mãn, say sưa với bức ảnh chiếc thuyền bồng bềnh trong sớm sương mai.
Nhận thức mới của nghệ sĩ Phùng về nghệ thuật và cuộc đời
Chánh án Đẩu
Nghệ sĩ Phùng
Vì tình thương, để giải quyết tình cảnh đau thương, khuyên người đàn bà bỏ người chồng vũ phu.
Người đàn bà nhất quyết không chịu bỏ chồng; tự nói về tình cảnh và tình cảm của mình với chồng, với con.
Hành động, suy nghĩ của người đàn bà khiến Phùng và Đẩu “vỡ ra” được nhiều điều.
Bên trong chiếc thuyền là hiện thực cuộc sống nghiệt ngã, đắng cay.
I - Giới thiệu
1.Tác giả
2. Tác phẩm
II – Đọc hiểu văn bản
1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đề
1.1 Đọc, tóm tắt
II – Đọc hiểu văn bản
1.2. Bố cục
- Phần 1 : Từ đầu đến “chiếc thuyền lưới vó đã biến mất” - hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh..
- Phần 2 : Từ “Đây là lần thứ hai…” đến “… đang chống chọi với sóng gió giữa phá” - câu chuyện của người đàn bà hàng chài ở toà án huyện.
- Phần 3 : Còn lại - tấm ảnh được chọn trong “bộ lịch năm ấy”.
1.2. Bố cục
Truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa được bố cục thành mấy phần ? Nội dung của mỗi phần ?
Giới thiệu
1. Tác giả
2. Tác phẩm
II. Đọc hiểu văn bản
1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đề
1.1 Đọc, tóm tắt
II – Đọc hiểu văn bản
1.2. Bố cục
1.3. Ý nghĩa nhan đề
1.3. Ý nghĩa nhan đề “Chiếc thuyền ngoài xa” :
- Vẻ đẹp lãng mạn, tuyệt đỉnh của ngoại cảnh.
- Hiện thực nhọc nhằn cay đắng của người dân chài.
 Mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống : Đừng vì nghệ thuật mà quên đi cuộc đời, bởi lẽ nghệ thuật chân chính luôn là cuộc đời và vì cuộc đời.
Từ nội dung câu chuyện, em có suy nghĩ gì về nhan đề của truyện?
Giới thiệu
II. Đọc hiểu văn bản
1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đề
2. Đọc hiểu chi tiết
- “Một cảnh đắt trời cho” : con thuyền dập dềnh trên biển mờ sương buổi ban mai.
 Bức hoạ diệu kì mà thiên nhiên, cuộc sống ban tặng cho con người, mang vẻ đẹp hài hòa và toàn bích.
2.1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh
2. Đọc hiểu chi tiết
2.1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh
Phát hiện thứ nhất của Phùng là “một cảnh đắt trời cho”, em hãy tưởng tượng, miêu tả lại và nêu nhận xét của mình về bức tranh ấy ?
a - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”
a - Phát hiện “một cảnh đắt
trời cho”
I. Giới thiệu
II. Đọc hiểu văn bản
1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đề
2. Đọc hiểu chi tiết
2. Đọc hiểu chi tiết
2.1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh
-Tâm trạng của nghệ sĩ Phùng:
+ Bối rối như bị bóp nghẹt trái tim.
+ Hạnh phúc tột đỉnh, tâm hồn được gột rửa, trong trẻo, tinh khôi.
 Niềm hưng phấn nghệ thuật đặc biệt.
Đứng trước “bức tranh mực tàu của một danh họa thời cổ”, nghệ sĩ Phùng có cảm giác thế nào ? Vì sao lúc ấy anh lại nghĩ đến câu nói của ai đó : “bản thân cái đẹp chính là đạo đức” ?
a - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”
a - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”
2. Đọc hiểu chi tiết
2. Đọc hiểu chi tiết
2.1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh
Đến với vùng phá nước để khám phá vẻ đẹp thơ mộng, lãng mạn nơi đây, Phùng đã hoàn toàn thỏa mãn khi bắt gặp “một cảnh đắt trời cho. Theo em nghệ sĩ Phùng là người có quan niệm như thế nào về nghệ thuật ?”
Nghệ sĩ Phùng là người theo quan điểm nghệ thuật duy mĩ, thoả mãn với “cái đẹp của ngoại cảnh” - hình ảnh con thuyền nhìn từ xa.
a-Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”
I. Giới thiệu
II. Đọc hiểu văn bản
1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đề
a - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”
II. Đọc hiểu văn bản
1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đề
2. Đọc hiểu chi tiết
2. Đọc hiểu chi tiết
2.1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh
Cảnh tượng một người đàn ông đánh vợ dã man :
+ Lão đàn ông : mặt đỏ gay, dùng thắt lưng quật tới tấp vào lưng người đàn bà.
+ Người đàn bà : cam chịu đầy nhẫn nhục, không van xin, cũng không bỏ chạy.
b - Phát hiện về cuộc sống gia đình hàng chài :
Ngay trong khi tâm hồn đang bay bổng với những rung cảm thẩm mĩ, những khoảnh khắc trong ngần, Phùng đã chứng kiến một nghịch cảnh đau thương, đó là nghịch cảnh gì ?
I. Giới thiệu
a - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”
b - Phát hiện về cuộc sống gia đình hàng chài :
II. Đọc hiểu văn bản
1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đề
2. Đọc hiểu chi tiết
2. Đọc hiểu chi tiết
2.1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh
b - Phát hiện về cuộc sống gia đình hàng chài
I. Giới thiệu
a - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”
b - Phát hiện về cuộc sống gia đình hàng chài
Thái độ của Phùng khi chứng kiến cảnh tượng đó? Vì sao Phùng lại có thái độ như vậy ? Hãy chỉ ra sự thay đổi trong nhận thức về nghệ thuật và về cuộc đời của Phùng ?
- Thái độ của nghệ sĩ Phùng:
+ Kinh ngạc, sững sờ  nhận ra hiện thực xót xa đằng sau vẻ đẹp bên ngoài của nó.
+ Vứt chiếc máy ảnh chạy nhào tới.
 Cảm xúc thăng hoa lúc ban đầu đã bị đảo lộn.
II. Đọc hiểu văn bản
1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đề
2. Đọc hiểu chi tiết
2. Đọc hiểu chi tiết
2.1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh
b - Phát hiện về cuộc sống gia đình hàng chài :
I. Giới thiệu
a - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”
b - Phát hiện về cuộc sống gia đình hàng chài
Nghệ sĩ Phùng đã nhận thức lại về nghệ thuật và cuộc đời : từ quan điểm nghệ thuật duy mĩ  nghệ thuật vị nhân sinh; nhìn ngắm cuộc đời từ giản đơn sơ lược  đa chiều.
II. Đọc hiểu văn bản
1. Đọc, tóm tắt, bố cục và ý nghĩa nhan đề
2. Đọc hiểu chi tiết
2. Đọc hiểu chi tiết
2.1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh
I. Giới thiệu
a - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”
b - Phát hiện về cuộc sống gia đình hàng chài
c - Thông điệp nghệ thuật
c - Thông điệp nghệ thuật của nhà văn
- Nghệ thuật đích thực không chỉ khám phá vẻ đẹp bề ngoài mà còn phải đi sâu vào bản chất bên trong; người nghệ sĩ cần có cái tâm, cái nhìn sâu sắc trước cuộc đời.
Qua những phản ứng khác nhau trước hai phát hiện của Phùng, Nguyễn Minh Châu muốn gửi thông điệp gì đến với độc giả ?
II. Đọc hiểu văn bản
1. Đọc, tóm tắt, tìm hiểu bố cục và nhan đề
2. Đọc hiểu chi tiết
2. Đọc hiểu chi tiết
2.1.Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh
I. Giới thiệu
a - Phát hiện “một cảnh đắt trời cho”
b - Phát hiện về cuộc sống gia đình hàng chài
c - Thông điệp nghệ thuật
c - Thông điệp nghệ thuật của nhà văn
- Cuộc đời không đơn giản, xuôi chiều, luôn tồn tại trong nhau và vì nhau nhiều nghịch lí, mâu thuẫn đối lập : đẹp - xấu, thiện - ác,…
 Cần có cái nhìn đa diện, nhiều chiều.
- Hiện thực về tình cảnh bạo lực trong gia đình…
Câu 1 ( 6 chữ cái) :Tên một truyện ngắn của Nguyễn Minh Châu viết sau năm 1975 được trích giảng ở THCS?
Câu 2 ( 16 chữ cái) : Cụm từ mà nhà văn Nguyên Ngọc đã nhận xét về Nguyễn Minh Châu nhằm khẳng định vị trí, đóng góp của ông đối với công cuộc đổi mới văn học?
B
Ế
N
Q
U
Ê
T
I
N
H
A
N
H
V
À
T
À
I
N
Ă
N
G
B
Ố
I
R
Ố
I
K
I
N
H
N
G
Ạ
C
V
Ứ
T
Đ
Ẩ
U
P
H
Ù
N
G
Câu 3 ( 6 chữ cái) : cảm xúc đầu tiên của nghệ sĩ Phùng khi phát hiện ra “ một cảnh đắt trời cho” đầy thơ mộng ?
Câu 4 ( 8 chữ cái) : Thái độ của nghệ sĩ Phùng khi vừa chứng kiến cảnh người đàn ông đánh vợ một cách dã man ?
Câu 5 ( 3 chữ cái) :Nhân vật Phùng đã làm gì với chiếc máy ảnh khi thấy người đàn ông vũ phu đánh đập vợ con ông ta ?
Câu 6 ( 3 chữ cái) : Người này được coi là vị Bao Công của phố huyện vùng biển?
Câu 7 ( 5 chữ cái) : Đây là nhân vật có nhiều nhận thức mới về nghệ thuật về cuộc đời nhất trong tác phẩm ?
S
Â
U
S
Ă
C
Ê
T
N
H
N
H
T
N
I
I
V
H
Â
U
H
N
G
Â
S
Câu 8 (6 chữ cái): Người nghệ sĩ cần có cái tâm, cái nhìn ……… trước cuộc đời.
Câu 9 (19 chữ cái): Đây là quan điểm nghệ thuật mà nghệ sĩ Phùng đã nhận ra sau khi chứng kiến và thấu hiểu tình cảnh sống của gia đình làng chài ?
KẾT QUẢ
Ị
N
G
H
Ệ
T
H
U
Ậ
T
V
N
H
Â
N
S
I
N
H
B
Ế
N
Q
U
Ê
T
I
N
H
A
N
H
V
À
T
À
I
N
Ă
N
G
B
Ố
I
R
Ố
I
K
I
N
N
G
Ạ
C
V
Ứ
T
Đ
Â
U
P
H
Ù
N
G
S
Â
U
S
Ắ
C
H
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Bài vừa học :
Ý nghĩa nhan đề ?
Tâm trạng, thái độ, sự thay đổi nhận thức về nghệ thuật và cuộc đời của Phùng qua hai phát hiện ?
Thông điệp nghệ thuật mà Nguyễn Minh Châu muốn gửi đến độc giả ?
 Bài sắp học :
Phân tích diễn biến cuộc nói chuyện của người đàn bà ở tòa án huyện với nghệ sĩ Phùng và chánh án Đẩu ? Tìm hiểu các nhân vật trong truyện : người đàn bà, người đàn ông, Đẩu, Phùng ?
Mỗi khi ngắm bức ảnh được chọn, Phùng nhìn thấy những gì đằng sau bức tranh ? Những hình ảnh ấy tượng trưng cho điều gì ?
Những nét đặc sắc về nghệ thuật của truyện?
KÍNH CHÚC QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM KHỎE