Tuần 24. Chiếc thuyền ngoài xa

Sở giáo dục và đào tạo Yên Bái
Trường THPT Lý Thường Kiệt - Lớp 12B4
Chiếc thuyền ngoài xa
Nguyễn Minh Châu
Người thực hiện: Trần Danh Thuần
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Nguyễn Minh Châu (1930-1989)
- Quê: Làng Thơi ,xã Quỳnh Hải, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh
Nghệ An.
- ễng thu?c trong s? nh?ng nh� van m? du?ng tinh anh trong cỏc nh� van hi?n nay
Những tác phẩm chính: Cửa sông (tiểu thuyết, 1967), Những vùng trời khác nhau (tập truyện ngắn, 1970), Dấu chân người lính (tiểu thuyết, 1972), Miền cháy (tiểu thuyết, 1977), Những người đi từ trong rừng ra (tiểu thuyết 1982), các truyện ngắn: Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành (1983), Bến quê (1985), Chiếc thuyền ngoài xa (1987)…
Sau 1975, khi văn chương chuyển hướng khám phá trở về với đời thường, Nguyễn Minh Châu là một trong số những nhà văn tiên phong của thời kì đổi mới đã đi sâu phám phá sự thật đời sống ở bình diện đạo đức thế sự.Tâm điểm những khám phá nghệ thuật của ông là con người trong cuộc mưu sinh, trong hành trình nhọc nhằn kiếm tìm hạnh phúc và hoàn thiện nhân cách.
Nhà văn: Nguyễn Minh Châu
2. Tác phẩm
Truyện được sáng tác năm 1983, in lần đầu trong tập Bến quê (1985), sau đưa vào tập Chiếc thuyền ngoài xa (1987).
* Bố cục văn bản
+ Chia ra làm 2 đoạn lớn:
- Đoạn 1: từ đầu đến( chiếc thuyền lưới vó đã biến mất)-phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh
- Đoạn 2: còn lại-câu chuyện của người đàn bà hàng chài
II. Đọc hiểu văn bản
1. Đọc tóm tắt văn bản
2.1 ý nghĩa nhan đề tác phẩm
Nhan đề gợi hình ảnh thực và lãng mạn, thơ mộng nhưng khó nắm bắt.
Cuộc sống là như vậy không phải dễ dàng nắm bắt nó
2.2. Tình huống truyện
+ T×nh huèng Phïng chôp ®­îc bøc ¶nh toµn bÝch vÒ chiÕc
thuyÒn chµi trong s­¬ng sím nh­ng khi chÝnh chiÕc thuyÒn
®ã tiÕn th¼ng vµo chç anh th× cuéc sèng lam lò hiÖn ra.

+ §Èu mêi ng­êi ®µn bµ ®Õn tßa ¸n khuyªn bµ bá ng­êi
chång vò phu nh­ng ng­êi ®µn bµ nä cÇu xin tßa ®õng b¾t
m×nh bá chång.
2. Hướng dẫn hiểu văn bản
Người nghệ sĩ bối rối, trái tim như bị bóp thắt vào, làm cho tâm hồn mình trong trẻo tinh khôi→ Cái đẹp là đạo đức.
a. Phát hiện thứ nhất đầy thơ mộng lãng mạn của người nghệ sĩ nhiếp ảnh
Đôi mắt tinh tường, "nhà nghề" của người nghệ sĩ đã phát hiện vẻ đẹp "trời cho" trên mặt biển mờ sương, vẻ đẹp mà cả đời bấm máy anh chỉ gặp một lần. Người nghệ sĩ cảm thấy hạnh phúc - đó là niềm hạnh phúc của khám phá và sáng tạo, của sự cảm nhận cái đẹp tuyệt diệu.

Trong hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa giữa biển trời mờ sương, anh đã cảm nhận cái đẹp toàn bích, hài hoà, lãng mạn của cuộc đời, thấy tâm hồn mình được thanh lọc.
Người nghệ sĩ đã tận mắt chứng kiến: từ chiếc thuyền ngư phủ đẹp như trong mơ bước ra:
+ M?t ngu?i d�n b� x?u xớ thụ k?ch, m?t m?i, cam ch?u.
+ M?t ngu?i d�n ụng h�nh h? v? nhu l� m?t cỏch gi?i to? tõm lớ�nh?ng u?t ?c, kh? dau.
+ M?t d?a con vỡ bờnh m? m� tr? nờn thự ngh?ch v?i cha. ? M?t bi k?ch gia dỡnh kh?ng khi?p, ghờ s?.
Chứng kiến cảnh người đàn ông đánh vợ một cách vô lí và thô bạo, Phùng đã "kinh ngạc đến mức, trong mấy phút đầu .... vứt chiếc máy ảnh xuống đất, chạy nhào tới". Hành động đó nói lên nhiều điều.
Đây là hình ảnh đằng sau cái đẹp "toàn bích, toàn thiện" mà anh vừa bắt gặp trên biển. Nó hiện ra bất ngờ, trớ trêu như trò đùa quái ác của cuộc sống.
Hiện thực cuộc sống vốn muôn màu, phức tạp.Khi khám phá cuộc sống nếu không hiểu tường tận, thấu đáo ta dễ đi đến kết luận sai lầm, đánh giá chủ quan phiến diện. Đằng sau cái đẹp đôi khi là cái ác, cái xấu…
b. Phát hiện thứ 2 đầy nghịch lý của người nghệ sĩ nhiếp ảnh
Xin trân trọng cảm ơn
sự lắng nghe, theo dõi của ban giám khảo
và các em học sinh.