Tuần 24. Chiếc thuyền ngoài xa

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ LỚP 12H
Câu 1: Điền từ còn thiếu vào câu sau?
“………………………. thuộc trong số những người mở đường tinh anh và tài năng nhất của văn học ta hiện nay”
Câu 1: Điền từ còn thiếu vào câu sau?
“Nguyễn Minh Châu thuộc trong số những người mở đường tinh anh và tài năng nhất của văn học ta hiện nay”
CHIẾC THUYỀN NGOÀI XA
NGUYỄN MINH CHÂU
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả( 1930 – 1989)
- Quê: Quỳnh Lưu – Nghệ An
- Năm 1950 ra nhập quân đội.
- Năm 1962 chuyển sang hoạt động văn nghệ và trở thành nhà văn quân đội
* Sự nghiệp sáng tác
Tác phẩm
chính
Tiểu thuyết
- Cửa sông- 1967
- Dấu chân người lính- 1972...
Truyện ngắn
Bến quê – 1985
Chiếc thuyền ngoài xa 1987
Cỏ lau 1989
Sáng tác viết cho thiếu nhi
- Từ giã tuổi thơ-1974
- Những ngày lưu lạc- 1981...
1967
1987
1985
1970
1972
1983
Chiếc
thuyền
ngoài
xa
Nguyễn Minh Châu
- Phong cách nghệ thuật:
+ Trước 1975: là ngòi bút sử thi có khuynh hướng chữ tình lãng mạn.
+ Sau 1975( đầu 1980) chuyển sang cảm hứng thế sự với những vấn đề đạo đức và triết lí nhân sinh.
- Vị trí: Là cây bút tiên phong của văn học Việt nam thời kỳ đổi mới.
- Năm 2000 nhận giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
2. Tác phẩm
- Xuất xứ: Viết 1983 in trong tập truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” xuất bản năm 1987.
- Tóm tắt tác phẩm :
Phát hiện 1
Phát hiện 2
Người đàn bà nên ly hôn
Đẩu
Người đàn bà
Không đồng ý.
Trình bày lý do
Phùng
Màu hồng hồng của
Ánh sương mai
Người đàn bà nghèo khổ
lam lũ bước ra
Bố cục:
+ Đoạn 1: từ đầu đến “ chiếc thuyền lưới vó biến mất”: Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh.
+ Đoạn 2: từ “đây là lần thứ hai”...đến “ sóng gió giữa phá”: Câu chuyện của người đàn bà hàng chài.
+ Đoạn 3 (còn lại): Tấm ảnh được chọn trong “bộ lịch năm ấy”.

II. Đọc hiểu văn bản
1. Hai phát hiện của người nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng
a. Phát hiện thứ nhất: chiếc thuyền ở ngoài xa.
Cảnh bình minh trên biển
Hình ảnh :
chiếc thuyền
lưới vó,
vài bóng
người lớn
lẫn trẻ con.
Đường nét
ánh sáng
hài hoà
và đẹp.

Màu sắc:
sương mù
trắng
như sữa
pha đôi
chút màu
hồng hồng.
=> Một cảnh đắt trời cho, một bức họa diệu kỳ, sản phẩm quý hiếm của hóa công.
Người nghệ sĩ cảm thấy :
Trong trái tim như có cái gì bóp thắt lại.
Bấm một hồi liên thanh hết ¼ thước phim







=> Bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp, diệu kì.
Vẻ đẹp đơn giản và toàn bích
- Bản thân cái đẹp chính là đạo đức.
- Khám phá thấy cái chân lí của sự toàn thiện
- Thấy hạnh phúc tràn ngập.
Cái đẹp đã làm cho tâm hồn được thanh lọc.
II. Đọc hiểu văn bản
b. Phát hiện thứ hai: Chiếc thuyền vào bờ
- Câu hỏi thảo luận
Câu 1: Tìm chi tiết miêu tả ngoại hình, dáng vẻ, hành động của người đàn bà, người đàn ông? Từ đó nhận xét về họ?
Câu 2: Phác có hành động, cử chỉ như thế nào đối với cha, với mẹ? Em nhận xét về cách cư xử của Phác?
Câu 3: Nghệ sỹ Phùng đã có những hành động, thái độ như thế nào? Vì sao?

b. Phát hiện thứ hai: Chiếc thuyền vào bờ


Đừng nhầm lẫn hiện tượng với bản chất, giữa hình thức bên ngoài với nội dung bên trong không phải bao giờ cũng thống nhất. Đừng đánh giá con người, sự vật ở dáng vẻ bên ngoài, phải phát hiện ra bản chất thực sau vẻ ngoài đẹp đẽ của hiện tượng.
Nếu đảo 2 phát hiện này lại có được không ?
cái vỏ bọc bên ngoài
Bản chất thực của đời sống
Nhận thức về cuộc đời
+ Cuộc sống không đơn giản,mà chứa nhiều nghịch lí, luôn tồn tại mặt đối lập tốt xấu, thiện ác.
+ Hãy nhìn cuộc sống bằng cái nhìn đa
chiều(cần phân biệt giữa hình thức và nội dung)
+ Có cái nhìn khám phá trong sáng tạo Nghệ thuật đối với người nghệ sĩ chân chính.  
Câu 1: Tác phẩm nào sau đây không phải của nhà văn Nguyễn Minh Châu?
A. Bến quê
B. Cửa sông
C. Những vùng trời khác nhau
D. Chí phèo
Câu 2: Qua hai phát hiện của nghệ sĩ Phùng, thông điệp mà nhà văn Nguyễn Minh Châu muốn gửi gắm là gì?
A: Cuộc đời chứa đựng nhiều nghịch lí, mâu thuẫn, không thể đánh giá sự việc qua dáng vẻ bên ngoài mà phải đi sâu tìm hiểu bên trong. Cần có cái nhìn đa chiều về cuộc sống.
B: Cuộc sống luôn có sự đối lập giữa giàu và nghèo, cần chấp nhận điều đó.
C: Người nghệ sĩ nên tìm cái đẹp ở thiên nhiên không nên tìm hiểu cái đẹp ở hiện thực cuộc sống con người.
D: Cả A va B đều đúng.
PHÙNG
VỢ CHỒNG HÀNG CHÀI
THẰNG PHÁC
NHÂN VẬT NÀO ANH/ CHỊ ẤN TƯỢNG NHẤT ? VÌ SAO?
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ
ĐẾN DỰ GIỜ
2. Câu chuyện của người đàn bà hàng chài ở tòa án huyện :
- Người đàn bà kiên quyết không bỏ chồng : “con lạy quý tòa… quý tòa bắt tội con cũng được, phạt tù con cũng được, đừng bắt con bỏ nó”
Người chồng
là chỗ dựa
quan trọng
trong
cuộc đời
nhất là
khi
biển động
Chị không thể
một mình nuôi
những đứa con
Cũng có lúc
vợ chồng
con cái
hòa thuận,
vui vẻ
a. Thái độ người đàn bà khi Đẩu đề nghị chị nên ly hôn
Người đàn ông ấy vốn là “một anh con trai cục tính nhưng hiền lành lắm”, “không bao giờ đánh đập vợ”
b. Thái độ người đàn bà khi kể về chồng
Người
đàn bà
hàng chài
Người
ch?ng
Nạn nhân
của
hoàn cảnh
иng
c¶m th«ng,
chia sÎ
ĐÈu
Phùng
Thằng Phác
Người
đàn ông
vũ phu

Thủ phạm
gây
đau khổ
Phải
lên án,
đấu
tranh
Chị sinh con
nhiều quá
Nghèo khổ
Người đàn ông
không biết uống rượu
ĐÁNH
VỢ
Hạt ngọc ẩn
?
Tại sao người đàn bà lại đề nghị chồng lên bờ hãy đánh?
Tại sao người đàn bà vái con rồi khóc?
Tại sao người đàn bà lại thay đổi cách xưng hô với Đẩu và Phùng?
Vì sợ tổn thương đến tâm hồn con trẻ.
Đau đớn, lo sợ khi thường xuyên chứng kiến cảnh cha con coi nhau như kẻ thù. Xấu hổ, nhục nhã vì thấy người khác thương hại mình.
Cảm nhận tấm lòng tốt của họ
-> Chị tâm sự về cuộc đời mình.
Người đàn bà
Đối với chồng
Đối với con
Đối với phùng
Vị tha
Giàu đức
hy sinh
Sâu sắc,
trải đời
Người đàn bà hàng chài
Tâm hồn bên trong
Lam lũ, rách rưới
Cam chịu đáng thương
Vị tha, giàu đức hi sinh
Chắt chiu hạnh phúc
Sâu sắc, trải đời
Xấu, thô kệch
Vẻ bề ngoài
-Trong đầu vị Bao Công có “một cái gì vừa mới vỡ ra” khi nghe người đàn bà tâm sự về gia cảnh => cả luật pháp và lòng tốt đều phải được đặt vào hoàn cảnh cụ thể, không thể áp dụng với mọi đối tượng.
=> Phải có cái nhìn đa diện, đa chiều về cuộc sống, không thể nhìn người, nhìn đời một phía, không thể nhìn vào hiện tượng để đánh giá bản chất.
c.Thái độ của chánh án Đẩu :
-Thái độ giận dữ khi nói về người đàn ông vũ phu.
-Rất ngạc nhiên khi nghe người đàn bà nhất quyết không chịu bỏ chồng.

Người
đàn ông
vũ phu
Người
đàn bà
hàng chài
ĐÈu
Phùng
Thằng
Phác
Phải có cái nhìn đa diện, nhiều chiều
3. Tấm ảnh được chọn :
“cái màu hồng hồng của ánh sương mai…”
Người đàn bà nghèo khổ bước ra khỏi bức tranh…”
Tấm ảnh được treo
ở nhiều nơi, nhất là trong
các gia đình sành nghệ thuật
-> đó là một tấm ảnh đẹp,
có giá trị nghệ thuật cao.
Biểu tượng của nghệ thuật.
Hiện thân của đời thực.
3. Tấm ảnh được chọn :
Biểu tượng của nghệ thuật.
Hiện thân của đời thực.
Tấm ảnh được treo
ở nhiều nơi, nhất là trong
các gia đình sành nghệ thuật
-> đó là một tấm ảnh đẹp,
có giá trị nghệ thuật cao.
=> Nghệ thuật chân chính không thể tách rời cuộc sống
4.Nghệ thuật
Xây dựng cốt truyện :
b. Nghệ thuật trần thuật ::
c. Khắc hoạ nhân vật :
Ngôn ngữ::
hấp dẫn.
sinh động.
linh hoạt và sáng tạo phù hợp
đặc điểm, tính cách của từng nhân vật
sắc sảo.
III.TỔNG KẾT
1.Nội dung:
Từ câu chuyện về một bức ảnh nghệ thuật và sự thật cuộc
đời đằng sau bức ảnh, "Chi?c thuy?n ngo�i xa" mang đến một bài học đúng đắn về cách nhìn nhận cuộc sống và con người: một cách nhìn đa diện, nhiều chiều, phát hiện ra bản chất thật đằng sau vẻ bề ngoài của hiện tượng.
2.Nghệ thuật:
Cách khắc hoạ nhân vật, xây dựng cốt truyện sinh
động, hấp dẫn.
Cách sử dụng ngôn ngữ rất linh hoạt, sáng tạo đã góp
phần làm nổi bật tư tưởng chủ đề của tác phẩm.
IV.LUYỆN TẬP
PHÙNG
VỢ CHỒNG HÀNG CHÀI
ĐẨU
THẰNG PHÁC
NHÂN VẬT NÀO ANH/ CHỊ ẤN TƯỢNG NHẤT ?
IV. C?NG C?
1.Quan niệm nghệ thuật của nhà van nào dưới đây có điểm
khác cơ bản so với quan niệm nghệ thuật của Nguyễn Minh
Châu trong truyện ngắn Chiếc thuyền ngoài xa:
A. "Nghệ thuật không phải là ánh trang lừa dối, nghệ thuật không nên là ánh trang lừa dối, nghệ thuật có thể chỉ là tiếng đau khổ kia thoát ra từ kiếp lầm than" (Nam Cao).

"Các ông muốn tiểu thuyết cứ là tiểu thuyết. Tôi và nh?ng người cùng chí hướng như tôi muốn tiểu thuyết phải là sự thật ở đời" (Vũ Trọng Phụng)

"Nghệ thuật không phải là sự mô tả thực tại có thực mà là sự tỡm tòi chân lý, lý tưởng" (G.Xang)

D. "Van học là cuộc đời. Van học sẽ không là gỡ cả nếu không vỡ cuộc đời mà có. Cuộc đời là nơi xuất phát, cũng là đích đi tới của van học" (Tố H?u)
C
IV. Củng cố, kiểm tra, đánh giá
2. Dựa vào bài học, hoàn thành phát biểu sau đây của nhà van Nguyễn Minh Châu : "Nhà van không có quyền nhỡn sự vật một cách đơn giản và nhà van cần phấn đấu để ................. vào
các tầng sâu lịch sử"

A. đưa vẻ đẹp của cuộc đời
B. đào xới bản chất con người
C. đưa cái ác, cái xấu
D. đưa cái chân, cái thiện
B
Chiếc thuyền ngoài xa