Tuần 23. Những đứa con trong gia đình

Giáo án : Đọc - Hiểu
(Tác giả : Nguyễn Thi)
TRƯỜNG THPT : PHƯỚC LONG
i. TÌM HIỂU CHUNG :
1. Tác giả :

- Nguyeãn Thi laø nhaø vaên sinh ra ôû mieàn Baéc nhöng gaén boù
saâu saéc vôùi nhaân daân Nam Boä trong thôøi kyø choáng Myõ.
- Saùng taùc nhieàu theå loaïi : buùt kyù, truyeän ngaén, tieåu thuyeát… moät caây buùt vaên xuoâi haøng ñaàu cuûa vaên ngheä giaûi phoùng
mieàn Nam.
- Coù naêng löïc phaân tích taâm lyù saéc saûo, dieãn taû chính xaùc nhöõng quaù trình taâm lyù tinh vi cuûa con ngöôøi. Vaên cuûa oâng
vöøa giaøu chaát hieän thöïc vöøa ñaèm thaém chaát tröõ tình.
- Nhaân vaät tieâu bieåu laø nhöõng ngöôøi noâng daân Nam Boä : caêm thuø giaëc saâu saéc, gan goùc, thuyû chung, hoàn nhieân, boäc tröïc.
- Ngoân ngöõ : phong phuù, giaøu chaát taïo hình, ñaäm chaát Nam Boä.
- Taùc phaåm : + Nhöõng ñöùa con trong gia ñình,
+ Ngöôøi meï caàm suùng,
+ Taäp truyeän ngaén : Traêng saùng, Ñoâi baïn…
2. Tác phẩm :

Xuất xứ : Tác phẩm được sáng tác vào tháng 2 năm 1966,
được in trong tập "Truyện và ký" của Nguyễn Thi.

b. Đại ý : Truyện kể về anh tân binh tên Việt, bị thương trong
trận đánh lớn, thất lạc với đồng đội. Anh bị ngất đi, tỉnh lại
nhiều lần và dòng hồi ức đưa anh về với những kỷ niệm về
người thân : má, chú Năm, chị Chiến. Cả ba, má đều hy sinh,
Việt và Chiến quyết tâm trả thù, xung phong vào bộ đội, tiếp
tục trang sử của gia đình, dòng họ mà chú Năm ghi lại.
II. ĐỌC - HIỂU TÁC PHẨM (Đoạn trích):
1. Nghệ thuật kể chuyện :
Tác phẩm được trần thuật chủ yếu qua dòng hồi tưởng miên man đứt nối của Việt khi anh bị trọng thương nằm lại nơi chiến trường.
Hiệu quả nghệ thuật : . Mang đến cho tác phẩm màu sắc trữ tình đậm đà.
. Nhà văn nhập sâu vào thế giới nội tâm nhân vật để dẫn truyện và làm nổi bật tính cách Việt mà không cần miêu tả tỉ mỉ.
. Diễn biến câu truyện linh hoạt, hai mảng quá khứ và hiện taị bổ sung nhằm khắc hoạ sinh động tính cách nhân vật.
2.Nghệ thuật xây dựng nhân vật :
a. Chú Năm :
Là nhân vật kết tinh đầy đủ truyền thống gia đình : chú hay
kể sự tích gia đình, là tác giả cuốn sổ gia đình ghi công các
thành viên trong gia đình.
Là người lao động chất phác, giàu tình cảm, phóng khoáng,
bao dung.
Có giọng hò dào dạt cảm xúc, tâm hồn bay bổng : chú ví
chuyện gia đình "cũng dài như sông".
b. Má Việt :
Rất gan góc, căm thù giặc sâu sắc.
Rất mực thương chồng, thương con, can
đảm, tháo vát, cuộc đời lam lũ, vất vả,
chồng chất tang thương nhưng má nén chặt
nỗi đau để nuôi con, đánh giặc.
? Hình ảnh người phụ nữ mang đậm nét truyền thống.
c. Chiến :
Gan góc, can đảm, tháo vát : . Thay mẹ nuôi
em, tính toán chu đáo việc gia đình.
. Biết nhường
em, chăm sóc em hết lòng.
Tính cách đa dạng : đôi lúc còn "trẻ con",
thích làm duyên nhưng cũng rất chững chạc.
d. Việt :
Tính tình trẻ con,ngây thơ, hiếu động : . Thích bắt ếch, câu
cá , bắn chim, đi bộ đội còn mang theo cái ná thun.
. Cùng chị vào du kích
đi đánh giặc, tranh công với chị.
. Cách thương chị rất
trẻ con "giấu chị như giấu của riêng" vì sợ mất chị.
. Bị thương không sợ
chết mà "sợ ma cụt đầu"
Đường hoàng, chững chạc trong tư thế người chiến sĩ trẻ dũng
cảm, kiên cường : . Nằng nặc đòi đi tòng quân để trả thù cho
ba, má.
. Xông trận chiến đấu dũng cảm dùng thủ
pháo tiêu diệt được xe bọc thép của giặc.
. Bị thương lạc giữa chiến trường, hai mắt
không nhìn thấy, toàn thân đau điếng, rỉ máu.đói khát.Việt
trong tư thế chờ tiêu diệt giặc.
Yêu thương người thân bằng tình cảm thiết tha : tình mẹ con,
tình chú cháu, tình chị em, tình đồng đội rất thiêng liêng sâu
nặng.
Hình ảnh : một gia đình nông dân Nam Bộ có truyền thống
yêu nước, căm thù giặc, thuỷ chung, son sắc với cách mạng.
Cả một tập thể nhân dân miền Nam, anh hùng.
Sự gắn bó giữa tình cảm gia đình và tình yêu nước, giữa
truyền thống gia đình và truyền thống dân tộc đã tạo nên sức
mạnh tinh thần to lớn của dân tộc Việt Nam trong cuộc kháng
chiến chống Mỹ.


3. Ngôn ngữ nghệ thuật :
- Ngôn ngữ phong phú, góc cạnh, đậm đà màu sắc Nam Bộ.
iii. Tổng kết.
Iv. Củng cố - dặn dò.