Tuần 23. Đây thôn Vĩ Dạ

Kính chào quý thầy cô !


Tiết 85. Đọc văn:
Đây thôn Vĩ Dạ
Hàn Mặc Tử

I.Tiểu dẫn
- Hàn Mặc Tử (1912- 1940)
-Tên thật: Nguyễn Trọng Trí, quê ở Đồng Hới (Quảng Bình)
- Xuất thân: một gia đình công giáo nghèo.
- Từng học ở Huế, làm tại sở đạc điền Quy Nhơn, sau đó làm báo ở Sài Gòn
- Năm 1936 mắc bệnh phong, mất tại trại phong Quy Hoà, Quy Nhơn sau khoảng 4 năm điều trị , xa lánh bạn bè, người thân.


=> Cuộc đời ngắn ngủi,bất hạnh.

1.Tác giả:


* Cuéc ®êi:

*Sự nghiệp sáng tác:
- Bắt đầu làm thơ từ năm 14, 15 tuổi với các bút danh: Phong Trần, Lệ Thanh, Minh Duệ Thị, Hàn Mặc Tử.
- Bắt đầu bằng thơ cổ điển Đường luật -> Thơ mới lãng mạn.
Các tác phẩm chính: Gái quê (1936), Thơ Điên (1938), Xuân như ý,Thượng thanh khí, cẩm châu duyên, Duyên kì ngộ
(kịch thơ- 1939), Chơi giữa mùa trăng (thơ văn xuôi- 1940).
Thơ Hàn Mặc Tử kì dị và phức tạp. Qua đó ta thấy một tài năng lớn, một tình yêu đến đau đớn với con người và cuộc sống trần thế.
=> Là một trong những nhà thơ có sức sáng tạo mạnh mẽ nhất trong phong trào thơ mới.
-"Tôi xin hứa hẹn với các người rằng, mai sau những cái tầm thường mực thước kia sẽ tan biến đi, và còn lại của cái thời kì này chút gì đáng kể đó là Hàn Mặc Tử"
(Chế Lan Viên)
-"Vườn thơ của người rộng rinh không bờ bến càng đi xa càng ớn lạnh".
(Thi nhân Việt Nam)

2.Bài thơ
- Nhan đề: Lúc đầu có tên là "ở đây thôn Vĩ Dạ"
- Xuất xứ: rút từ tập Thơ điên (1938)-> Đau thương
- Hoàn cảnh ra đời: Bài thơ được
gợi cảm hứng từ mối tình của Hàn
Mặc Tử với một cô gái vốn quê ở
Vĩ Dạ, một thôn nhỏ bên dòng
sông Hương nơi xứ Huế thơ
mộng và trữ tình
II. Đọc- Hiểu văn bản
1. Đọc
- Lắng nghe bài thơ được diễn xuất : (ca sĩ Hương Lan)
2. Chú thích: (sgk)
3. Bố cục
- Khổ 1: Khung cảnh thôn Vĩ trong nắng mai với nỗi ước ao và niềm đắm say mãnh liệt.
Khổ 2: Cảnh sông nước huyền ảo và nỗi niềm mong ngóng, lo âu.
- Khổ 3: Hình bóng "khách đường xa" và cảm xúc mơ tưởng, hoài nghi.

4. Tìm hiểu văn bản
a. Khổ 1:
Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
Nhìn nắng hàng cau nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền ?
Câu thơ mở đầu : "Sao anh không về chơi thôn Vĩ ?"được anh (chị) cảm nhận như thế nào ?

Câu hỏi tu từ
nhiều sắc thái

hỏi
nhắc nhớ
trách móc
mời mọc
Hình thức để thi nhân bày tá nỗi lòng, ước muốn trở về thôn Vĩ.
-> Giäng th¬ ®»m th¾m, t×nh tø, dÞu ngät; c©u th¬ më lèi cho kØ niÖm sèng dËy , nhí vÒ c¶nh s¾c v­ên t­îc vµ con ng­êi xø HuÕ méng m¬.

Hãy đọc 3 câu tiếp và cho biết, cảnh ban mai thôn Vĩ hiện lên bằng các hình ảnh nào ?
- Nắng
hàng cau
mới lên
trong trẻo,tinh khôi, thanh khiết.
-> §iÖp tõ “n¾ng” t¹o Ên t­îng vÒ nh÷ng tia n¾ng ban mai Êm ¸p. N¾ng ngËp trµn, ®Ëm chÊt HuÕ.
- Con người: phúc hậu, dịu dàng, ẩn hiện trong thiên nhiên- vừa e ấp vừa kín đáo.
- Vườn ai
mướt quá
cùc t¶ c¸i m­ît mµ,
m¬n mën, trï phó.
xanh như ngọc
so sánh, gợi ấn tượng về màu sắc tươi tắn, sáng trong.
=> Cảnh và người Vĩ Dạ thật hồn hậu , thân thuộc,
đáng yêu. Cảnh đẹp ban mai nao lòng vẫy gọi,
tình người thôn Vĩ lôi cuốn vậy mà " sao anh không
về chơi"




Tiết 86. Đọc văn:
Đây thôn Vĩ Dạ
(tiếp theo)

II. Đọc - hiểu văn bản
4. Tìm hiểu văn bản
Khổ 1
b. Khổ2
Gió theo lối gió mây đường mây
Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay ?

b. Cảnh mây trời, sông nước, đêm trăng vừa thực vừa mộng ảo
Hai câu đầu khổ thơ tả gió , mây, dòng sông và hoa bắp.
Gió mây hững hờ, mỗi thứ một đường-> sự chia lìa, tan tác.
Dòng nước buồn thiu-> nghệ thuật nhân hoá-> nỗi buồn trĩu nặng tâm tư
=> Cảnh buồn. Nghệ thuật đối tạo ra bức tranh tâm cảnh: tình chia li cách trở, lòng bâng khuâng man mác...
Cho biết cảm nhận của anh chị về hai câu thơ sau của khổ 2?
Câu hỏi tu từ.Từ " ai" phiếm chỉ
Bút pháp ảo hoá. Sông Hương
biến thành sông trăng. Xa vắng ,
mênh mang, mỏi mòn , khát khao
đợi chờ hạnh phúc. Nỗi cô đơn trần
thế khủng khiếp. Khát mơ trăng như
sự cứu rỗi linh hồn. Câu thơ đắm đuối
ghê người nhưng huyền ảo bậc nhất của thơ mới
Từ "kịp"-> bình dị, hé mở về cảm nhận và tâm thế sống của nhà thơ, gợi nỗi xót thương sâu sắc.
Câu hỏi tu từ- tâm trạng lo âu, khát khao trăn trở; thực và ảo hoà quyện, đan xen.
=> Hình ảnh Thơ độc đáo thi vị, giàu sức gợi-> tâm trạng hoài nghi, mong ngóng->khát vọng muốn bộc lộ tâm sự hoà mình giao cảm với thiên nhiên và con người-> Tình yêu cuộc sống mãnh liệt.
Khổ kết:
Mơ khách đường xa khách đường xa
áo em trắng quá nhìn không ra
ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà ?
c. Mơ về bóng hình giai nhân Vĩ Dạ.
Cách hiểu của em về khổ thơ này?
Mơ một bóng hình giai nhân trinh
trắng, một khách đường xa nơi miền
sương khói. Nhìn không ra vì đã mờ
nhân ảnh. Buồn, cô đơn trong mối tình
đơn phương, vô vọng. Chỉ còn biết tự
hỏi mình "ai biết tình ai có đậm đà"

Mơ khách đường xa-> điệp ngữ, nhấn mạnh sự mong
đợi tha thiết.
"áo em trắng quá nhìn không ra" -> màu áo của tâm tưởng tràn đầy kỉ niệm xa xăm nhạt nhoà.
"Sương khói mờ nhân ảnh"-> sự nhạt nhoà xa cách,nỗi khát khao hoà nhập với thiên nhiên, con người và cuộc sống.
- Câu hỏi tu từ, đại từ phiếm chỉ "ai"-> tâm trạng mặc cảm, một nỗi niềm hoài nghi, khao khát xót xa, mong chờ trong vô vọng.

IV. Luyện tập

1. bàit tập1
Ta biết HMT từng có một mối tình với người con gái Huế mang tên một loài hoa, phải chăng câu thơ thấp thoáng mối tình đơn phương huyền ảo này.
Đây thôn Vĩ Dạ- thi phẩm đã thăng hoa từ một câu chuyện tình yêu của chàng trai đa tình mà bất hạnh.Thôn Vĩ ban mai quyến rũ, đêm trăng lãng du trên dòng Hương thơ mộng và cô gái Huế ấy cứ chập chờn, bâng khuâng. Thực và mơ để thơ ảo hoá nhạt nhoà, thi tứ vụt hiện.Bài thơ có rất nhiều cách cảm nhận. Đó là sự mãnh liệt của thơ ca.
Cầu mong đừng ai phát hiện thêm về Hoàng Cúc, để ĐTVD mãi là vầng sáng ảo huyền sương khói, nguyện cầu , lượn bay và hát ca cho một kiếp đời