Tuần 23. Đây thôn Vĩ Dạ

ĐÂY THÔN VĨ DẠ
HÀN MẶC TỬ
Ngữ văn lớp 11


ĐÂY THÔN VĨ DẠ
HÀN MẶC TỬ
A/ Ñoïc - hieåu vaên baûn:
I/ Taùc giaû: (1912 – 1940)
- Tên thật Nguyễn Trọng Trí
- Quê quán: Lệ Mỹ - Phong Lộc - Quảng Bình
- Học trung học ở Huế
Làm việc ở Sở Đạc Điền, sau đó vào Sài Gòn làm báo
- 1936 phát hiện bị bệnh phong
- Về Quy Nhơn chữa bệnh và mất tại Quy Hòa
* Nét đặc sắc trong hồn thơ:
Hồn thơ mãnh liệt đan xen giữa ghê rợn ma quái cuồng loạn + bài thơ hồn nhiên trong trẻo lành mạnh tích cực lạ thường
Hiện tượng thơ kỳ lạ của phong trào Thơ Mới
A/ Ñoïc - hieåu vaên baûn:
I/ Taùc giaû: (1912 – 1940)
II/ Taùc phaåm:
1/ Hoaøn caûnh saùng taùc:
1938 ruùt ra töø taäp Thô Ñieân – töø söï gôïi yù taám böu thieáp…
2/ Boá cuïc:
Khoå 1: Caûnh vöôøn thoân vó töôi saùng trong naéng mai.
Khoå 2: Caûnh soâng nöôùc ñeâm traêng huyeàn aûo.
Khoå 3: Hình boùng khaùch ñöôøng xa-caûm xuùc nghieâng veà mô töôûng hoaøi nghi
B/ Höôùng daãn khaùm phaù tìm hieåu vaên baûn
1/ Caûnh vöôøn thoân Vó töôi saùng trong naéng mai:
Sao anh khoâng veà chôi thoân Vó ?
Caâu thô 7 chöõ/ 6 thanh baèng
 Aâm ñieäu hoûi han vöøa hôøn traùch, vöøa nhaéc nhôû, vöøa môøi moïc dòu nheï lan toûa tha thieát baâng khuaâng.
Mở đầu bài thơ là một câu hỏi, câu hỏi mang sắc thái ý nghĩa gì?
Nhiều sắc thái: hỏi han, hờn trách, nhắc nhở, mời mọc.
B/ Höôùng daãn khaùm phaù tìm hieåu vaên baûn
1/ Caûnh vöôøn thoân Vó töôi saùng trong naéng mai:
Nhìn naéng haøng cau naéng môùi leân
Câu thơ có 2 từ nắng quấn quít lấy thân cau.

Nắng bắt đầu của ngày mới gợi lên vẻ đẹp tinh khôi, thanh khiết, rực rở, nồng nàn.

Tia nắng ướt - nắng tươi, nắng long lanh.
? Hình ảnh thơ giản dị, giàu sức gợi.



Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Vườn ai
Từ "ai" phiếm chỉ chập chờn khó nắm bắt
Ta nghe như tiếng reo, trầm trồ, ngỡ ngàng thán phục
Mướt
mơn mởn
trong trẻo nõn nà
mượt mà
Xanh như ngọc
? lối so sánh màu xanh trong trẻo óng ánh, lấp lánh đầy sức sống

Lá trúc che ngang mặt chữ điền
Mặt chữ điền: khuôn mặt thật thà phúc hậu
sáng tạo độc đáo, hình ảnh cách điệu tài hoa, bộc lộ tình cảm thiết tha.
Câu thơ lột tả vẻ đẹp tâm hồn Huế, vẻ đẹp kín đáo, duyên dáng, e ấp.
2/ Cảnh sông nước đêm trăng huyền ảo:
Gió theo lối gió�, mây đường mây

Câu thơ ngắt thành 2 vế, gió 2 đầu 1 vế, mây 2 đầu 1 vế

Gió mây thường gắn bó, ở đây mỗi đàng đi một nẻo.

Ngắt nhịp 4/3 tựa như sự chia lìa ngăn cách.
Cái tôi cá nhân giải bày, tình gửi trong cảnh
Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay
Cảnh dòng nước trôi chầm chậm, gợi cảm giác buồn lặng, xa vắng, sông Hương nước chảy lặng lờ, hoa bắp khẻ khàng đong đưa theo chiều gió, nhịp sống dịu dàng khoan thai xứ Huế được diễn tả rất đạt
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó?�
Sông trăng: hình ảnh bóng bẩy, mơ hồ bảng lảng
Tạo nên cái mộng và đẹp, gợi không gian mênh mông huyền ảo
-Có chở trăng về kịp. ? câu thơ đầy phấp phỏng da diết ngóng trông, khắc khoải lo âu
Không gian từ ngày sang đêm, từ cõi thực - cõi mộng

Ý nguyện thiết tha trong sáng, vừa day dứt vừa thánh thiện, vừa mong chờ vừa hi vọng.
Mơ khách đường xa khách đường xa
A�o em trắng quá nhìn không ra


Khách đường xa: điệp ngữ, láy lại 2 lần quấn quít tha thiết đầy khát vọng.
Vần a ? âm điệu câu thơ kéo dài
Chữ khách đầy xa cách, khách đường xa càng dịu vợi xa cách hơn
Cõi thực - cõi ảo - cõi mơ
A�o trắng + quá ? nhìn không ra? câu thơ đầy ảo giác.
Bài tập trắc nghiệm:
Câu thơ "A�o em trắng quá." đã dẫn đến nhiều cách hiểu khác nhau:
3) Hình ảnh khách đường xa
a) Do lẫn vào sương khói nên nhìn không rõ
b) Do thị giác bất lực không xác nhận được
c) Đây là cách cực tả nhằm ca tụng sắc áo trắng đến lạ lùng
Sắc áo trắng tinh khôi của người thiếu nữ là hiện thân vẻ đẹp mà tác giả hằng khát khao mơ tưởng
Sương + khói = mờ
Tả thực kinh thành Huế lắm sương nhiều khói, mưa dầm. Cô gái Huế ẩn hiện trong sương khói và xa vời khắc khoải chập chờn
Hình ảnh cô gái Huế thanh khiết trong sạch choáng hết cảm xúc của nhà thơ
Ai biết tình ai có đậm đà
Sử dụng tài tình hai từ "ai" phiếm chỉ
Từ ai
Chủ thể
Khách thể
Mở đầu : Vườn ai ?
Thuyền ai ?
Tình ai ?
Làm sao biết được tình người có đậm đà hay không
Ai có biết cho tình cảm ta đối với Huế - người Huế hết sức đậm đà thắm thiết
Câu hỏi cuối bài ẩn ngụ chút hoài nghi, chút trách móc, vừa cam chịu vừa nhói lên khát vọng sống đến khôn cùng
C/ Chủ đề:
Cảm nhận được lòng yêu đời, ham sống mãnh liệt mà cũng đầy uẩn khúc của một hồn thơ, qua niềm thiết tha đến khắc khoải đối với cảnh vật và con người.

*KẾT LUẬN:
Kết luận : Bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ là bức tranh đẹp về một miền quê đất nước, là tiếng lòng của một con người tha thiết với cuộc đời.
Nó là bức tranh phong cảnh mà cũng là tâm cảnh giúp ta cảm nhận được tình yêu đời và ham sống mãnh liệt nhưng đầy uẩn khuất của một hồn thơ.