Tuần 23. Đây thôn Vĩ Dạ

đây thôn vĩ dạ
hàn mặc Tử
Đọc- hiểu: Đây thôn Vĩ Dạ
I- T×m hiÓu chung:
1-T¸c gi¶ Hµn MÆc Tö :
C©u hái: Em ®· biÕt nh÷ng g× vÒ Hµn MÆc Tö?

Gành Ráng -Quy Nhơn :Nơi yên nghỉ cuối cùng của Hàn Mặc Tử



a - §êi Hµn MÆc Tö:

- Hàn mặc Tử tên thật là Nguyễn Trọng Trí
sinh năm 1912 tại Quảng Bình trong một
gia đình công giaó nghèo.
- Ông học ở Huế, sống nhiều ở Quy Nhơn, một
thời gian làm việc ở Sở Đạc Điền Bình Định ,
sau đó vào Sài Gòn làm báo .
-Ông mắc phải bệnh phong và mất ngày11-11-
1940 tại trại phong Quy Hoà- Quy Nhơn...
b-S¸ng t¸c: -¤ng lµ mét nhµ th¬ lín cña phong trµo Th¬ míi .¤ng lµm th¬ tõ n¨m 16 tuæi víi nhiÒu bót danh : Phong TrÇn , LÖ Thanh, Hµn MÆc Tö..
Hµn MÆc Tö lµ mét hån th¬ m·nh liÖt,kú l¹, cã
thiªn h­íng v­¬n tíi câi siªu nhiªn. “M¾t mê lÖ
sau nh÷ng hµng ch÷ gÊm”- ®ã lµ ®Æc ®iÓm næi
bËt ë th¬ Hµn MÆc Tö...
-C¸c t¸c phÈm chÝnh:
*G¸i quª
*Th¬ ®iªn
*Th­îng thanh khÝ
2- Xuất xứ -Hoàn cảnh sáng tác
Trích trong tập "Thơ điên"
Bài thơ ra đời 1939,
được gợi cảm hứng
từ tấm bưu ảnh
mà HoàngThị kim
Cúc-người con gái xứ
Huế ,Hàn Mặc Tử thầm
yêu-gởi cho nhà thơ ,lúc
ông bị bệnh hiểm nghèo...



Sau khi nhËn ®­îc tÊm
b­u ¶nh cña Hoµng Cóc,
th¸ng 11-1939 Hµn MÆc
Tö göi tÆng Hoµng Cóc
Bµi th¬” §©y th«n VÜ D¹”
cïng mÊy dßng th­...





Hoµng Cóc(1912-1989)
Thư Hàn Mặc Tử gửi Hoàng Cúc kèm theo bài "Đây thôn Vĩ Dạ":
" Túc hạ! Có nhận được bức ảnh bến Vĩ Dạ lúc hừng
đông(hay là mộtđêm trăng?)với mấy hàng túc hạ hỏi
thăm.Muôn vàn cảm tạ.Túc hạ còn nhớ đến người
bạn năm nao,thế là phúc hậu lắm rồi,và mong rằng
một mùa xuân nào đây
được gặp lại túc hạ mới phỉ
tình cho.Thăm túc hạ
bình an và vui vẻ.
Hàn Mặc Tử"
Đây thôn Vĩ Dạ
Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
Nhìn nắng hàng cau, nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền?
Gió theo lối gió ,mây đường mây
Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?
Mơ khách đường xa, khách đường xa
áo em trắng quá nhìn không ra
ở đây sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà ?

II- §äc – hiÓu: §©y th«n VÜ D¹
1-Khổ thơ thứ nhất :
"Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
Nhìn nắng hàng cau, nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc
Lá trúc che ngang mặt chữ điền?"
Câu thơ mở đầu :
Câu hỏi :Em có nhận xét gì về
câu thơ mở đầu"Sao anh không
về chơi thôn Vĩ?
- câu thơ"Sao anh không về chơi thôn Vĩ?"
+ Là một câu hỏi tu từ đa sắc thái: Lời tự
hỏi,lời mời ,lời trách , lời nuối tiếc...
+Đây là một câu thơ đa thanh : là sự hoá
thân tưởng tượng ra lời nhắn nhủ của Người thôn Vĩ...Nhưng chiều sâu câu thơ là tiếng lòng Hàn Mặc Tử khao khát và nuối tiếc về cáI ĐẹP đã tuột khỏi tầm tay...
Câu hỏi:Theo em có thể thay từ "không về"
bằng "chưa về" hay "lâu về" được không? Vì sao ?
"Sao anh không về chơi thôn Vĩ?
Câu hỏi:Theo em có thể thay từ "không về"
bằng "chưa về" hay "lâu về" được không? Vì sao ?
*Gợi ý:-"Chưa về , lâu về" là nói điều có thể xảy ra
có thể thực hiện được
-Còn "không về" đã hàm ý vĩnh viễn không
thực hiện được.
~> "không về" là tiếng nói của
một thân phận đầy mặc cảm
bởi căn bệnh hiểm nghèo...
đây thôn Vĩ Dạ
Hàn mặc Tử
Hai c©u th¬ gi÷a cña khæ th¬ thø nhÊt:
“Nh×n n¾ng hµng cau, n¾ng míi lªn
V­ên ai m­ít qu¸ xanh nh­ ngäc”
C©u hái:Hai c©u th¬ trªn diÔn t¶
vÒ ®iÒu g×?
T×m vµ ph©n tÝch nh÷ng chi tiÕt
nghÖ thuËt giµu ý nghÜa ë hai
c©u th¬ ?
"Nhìn nắng hàng cau, nắng mới lên
Vườn ai mướt quá xanh như ngọc"
- Hai câu thơ là những hoài niệm của nhà
thơ về vẻ đẹp của thiên nhiên Vĩ Dạ
- Những chi tiết nghệ thuật đặc sắc, giàu ý nghĩa:
+ Điệp từ " nắng":gợi sự bừng sáng, vui tươi, đầy sức sống trẻ trung của cảnh sắc.
+Hình ảnh " nắng mới lên" :là những ánh ban mai,
gợi sự tinh khôi, thanh khiết, trong trẻo của Vĩ Dạ...
+Tính từ " mướt quá":~>biểu lộ sự ngạc nhiên ,say
đắm trước vẻ óng mượt,non tơ, đầy xuân sắc của
cây lá vườn Vĩ Dạ...
+ PhÐp so s¸nh “xanh nh­ ngäc” :
~>DiÔn t¶ s¾c lung linh trong trÎo cña v­ên VÜ D¹ ®Ém s­¬ng khi gÆp ¸nh s¸ng cña n¾ng ban mai
~>Cßn lµ mét sù kh¼ng ®Þnh VÜ D¹ ®Ñp vµ quý gi¸
biÕt bao trong t©m t­ëng thi nh©n.
*-C©u4 : “L¸ tróc che ngang mÆt ch÷ ®iÒn”
C©u hái: Theo em c©u th¬ trªn diÔn t¶
®­îc nh÷ng ®iÒu g×?
- "Mặt chữ điền":gợi vẻ đẹp phúc hậu,nhân từ...
"lá trúc che ngang":~>Vừa gợi vẻ đẹp kín đáo ,e ấp,tình tứ của con người ...
~>Vừa gợi về một sự ngăn cách chia li...
Câu thơ gợi mở nét đặc
trưng của con người xứ
Huế hiền hoà,dịu dàng ,
kín đáo...(Cũng có thể
hiểu đây là khuôn mặt tự
hoạ của nhà thơ) Đồng
thời câu thơ cũng hé mở
về một sự chia li cách biệt.
*Tiểu kết khổ thơ đầu:
-Cảnh đẹp người đẹp, tình trong sáng...
- Cảnh và người phảng phất sự mông lung xa vời khó bề gặp gỡ ? Cảm giác ấy hiện
hữu ở lời hỏi "vườn ai" và hình ảnh "lá trúc
che ngang"...
đây thôn Vĩ Dạ
Hàn mặc Tử
2- Khæ th¬ 2:
đây thôn Vĩ Dạ
Hàn mặc Tử

Gió theo lối gió ,mây đường mây
Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay
Thuyền ai đậu bến sông trăng đó
Có chở trăng về kịp tối nay?"
*Câu hỏi:Em hãy phát hiện
những biện pháp nghệ thuật
được sử dụng ở hai câu đầu
và hiệu quả của chúng?

Đọc hiểu: Đây thôn Vĩ Dạ

-Hai câu thơ: " Gió theo lối gió ,mây đường mây
Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay"
+Dùng biện pháp nghệ thuật:Đối lập, nhân hoá,điệp từ,
nhịp thơ 4/3.
+Các biện pháp nghệ thuật này gợi lên sự hiu hắt ,chia
lìa của cảnh vật thiên nhiên mà cũng là nỗi buồn li biệt
của con người
? Cảnh buồn vì nó nhuốm màu tâm trạng của tác giả...



C©u hái: H×nh ¶nh ThuyÒn- s«ng-tr¨ng ®· xuÊt hiÖn trong v¨n häc nh­ thÕ nµo? ý nghÜa cña c¸c h×nh ¶nh
thuyÒn –s«ng- tr¨ng trong th¬ Hµn MÆc Tö?


" Thuyền ai đậu bến sông trăngđó
-Hai câu thơ:
Có chở trăng về kịp tối nay?"
Đọc -hiểu: Đây thôn Vĩ Dạ
- ThuyÒn – s«ng – tr¨ng trong “§©y th«n VÜ D¹”:
+ Th¬ méng song ®Çy h­ ¶o (thuyÒn ai,s«ng tr¨ng)
+ Èn chøa niÒm khao kh¸t vÒ c¸i §Ñp-b×nh yªn-
h¹nh phóc (cã chë tr¨ng vÒ )
+ §Çy th¶ng thèt vµ dù c¶m vÒ hiÖn t¹i ng¾n ngñi,
vÒ sù chia l×a vÜnh viÔn (hiÖn râ qua ch÷ “kÞp” trong “kÞp tèi nay” )
*S¬ kÕt:-Bót ph¸p ¶o ho¸ khiÕn c¶nh vËt huyÒn ¶o...
- thi nh©n mang ®Çy ­íc väng vµ mÆc c¶m chia l×a
Đọc- hiểu: Đây thôn Vĩ Dạ

3- Khæ th¬ cuèi:
“M¬ kh¸ch ®­êng xa, kh¸ch ®­êng xa
¸o em tr¾ng qu¸ nh×n kh«ng ra
ë ®©y s­¬ng khãi mê nh©n ¶nh
Ai biÕt t×nh ai cã ®Ëm ®µ ?”
* C©u hái :ThÕ giíi ë khæ th¬ cuèi nµy nghiªng
vÒ thùc hay méng ¶o ? §iÒu ®ã hiÖn râ qua tõ ng÷
h×nh ¶nh nµo? Em hiÓu “kh¸ch” ë ®©y lµ ai vµ cã
®Æc ®iÓm g× ?


Đọc- hiểu: Đây thôn Vĩ Dạ
* Gîi ý vÒ khæ th¬ cuèi :
-Lµ mét thÕ giíi méng ¶o , hiÖn râ qua c¸c tõ : m¬,
kh¸ch, ®­êng xa , s­¬ng khãi , mê , nh©n ¶nh ...
 t¨ng dÇn c¸i xa x«i, h­ ¶o , v« väng vÒ Ng­êi
VÜ D¹ ®èi víi thi nh©n...
- “Kh¸ch”: Cã thÓ hiÓu lµ Ng­êi th«n VÜ...
- “ Kh¸ch” g¾n víi “®­êng xa”, “¸o tr¾ng nh×n
kh«ng ra”h­ ¶o, ®Ñp th¸nh thiÖn, ngoµi tÇm víi...
Đọc- hiểu: Đây thôn Vĩ Dạ

-C©u th¬ cuèi : “Ai biÕt t×nh ai cã ®Ëm ®µ? ”






*


C©u hái :Theo em nªn hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ hai
®¹i tõ phiÕm chØ “ai” ë c©u th¬ cuèi nµy?
Đọc- hiểu: Đây thôn Vĩ Dạ

Gîi ý c©u th¬ cuèi : “Ai biÕt t×nh ai cã ®Ëm ®µ”
- §¹i t­ phiÕm chØ “ai” ë c©u th¬ gîi c¶ hai phÝa anh vµ em vµ cho phÐp hiÓu theo hai nghÜa :
 Em cã hiÓu vµ biÕt t×nh c¶m cña t«i giµnh
cho em vÉn ®Ëm ®µ kh«ng ?
 LiÖu t×nh c¶m cña em giµnh cho t«i cã ®Ëm ®µ?
-C©u cuèi nµy nh­ tr¶ lêi cho c©u ®Çu tiªn cña bµi
*S¬ kÕt : H×nh ¶nh Ng­êi VÜ D¹ trong t©m t­ëng t¸c gi¶ ®Ñp nh­ng qu¸ h­ ¶o ,xa vêi...
Đọc- hiểu: Đây thôn Vĩ Dạ
III- Tæng kÕt :
1-Tæng kÕt vÒ nghÖ thuËt :
C©u hái1: Em h·y nªu l¹i nh÷ng biÖn ph¸p
nghÖ thuËt ®Æc s¾c ®­îc t¸c gi¶
sö dông trong bµi th¬?
2- Tæng kÕt vÒ néi dung :
C©u hái 2: Qua ph©n tÝch em h·y nªu néi
dung bµi th¬ ?
Đọc- hiểu: Đây thôn Vĩ Dạ
III- Tổng kết :
1-Nghệ thuật :
-Bài thơ có kết cấu ngắn gọn ,chặt chẽ-từng khổ như một bài thơ tứ tuỵêt nhưng giữa chúng rất gắn kết với nhau...
-Ngôn ngữ thơ trong sáng,giàu chất hoạ,chất nhạc.
- Sử dụng đại từ phiếm chỉ,câu hỏi tu từ rất tinh tế
kết hợp với giọng điệu trầm lắng ,trữ tình đã thể
hiện sâu sắc tâm hồn đầy nỗi niềm của thi nhân.
Đọc- hiểu: Đây thôn Vĩ Dạ
III- Tæng kÕt:
1-NghÖ thuËt...
2- Néi dung :
-Bµi th¬ lµ mét khóc ca vÒ vÎ ®Ñp cña c¶nh vµ ng­êi xø HuÕ trong t©m hån hoµi niÖm cña t¸c gi¶...
- Bµi th¬ lµ khóc t×nh quª,t×nh ng­êi ,t×nh yªu thÇm kÝn ,m·nh liÖt, trong trÎo nh­ng còng ®Çy kh¾c kho¶i , ©u lo ...lµ nçi buån xãt xa vÒ th©n phËn


3.Hàn Mặc Tử là một :
A. Hồn thơ bị ám ảnh ma quái ,bệnh tật cho nên
đầy những gào thét ,bàng hoàng trong điên dại.
B. Hồn thơ mãnh liệt nhưng luôn quằn quại đau
đớn , dường như có một cuộc vật lộn giằng xé dữ
dội giữa linh hồn và xác thịt
C. Hồn thơ đầy máu,là tiếng khóc,giọng cười
chen nhau,nỗi đau của một người bệnh nhận
thức được tình cảnh tuyệt vọng của mối tình bị
phụ
4. Hoµn c¶nh ra ®êi cña “§©y th«n VÜ D¹”
BiÕt tin Hµn bÞ bÖnh ,ng­êi con g¸i ë VÜ D¹ lµ Hoµng
Cóc mµ Hµn thÇm yªu ®· göi cho nhµ th¬ tÊm b­u ¶nh
m©y n­íc cã ®ß ,tr¨ng,cã khãm tre ,cã c« g¸i n÷ sinh mÆc ¸o tr¾ng kÌm theo lêi hái th¨m vµ kÝ tªn
B. Hoµng Cóc lµ ng­êi yªu mét thêi ë Quy Nh¬n.BiÕt tin Hµn bÞ bÖnh ,c« ®· göi cho Hµn mét tÊm ¶nh cã ®ß vµ c« g¸i chÌo ®ß,cã tr¨ng,cã mÊy khãm tre vµ kÌm theo lêi hái th¨m søc khoÎ mµ kh«ng kÝ tªn.
C. BiÕt tin Hµn bÞ bÖnh ,Hoµng Cóc-ng­êi con g¸i Hµn
thÇm yªu ®· göi cho Hµn tÊm b­u ¶nh in phong c¶nh
m©y n­íc cã ®ß ,c« g¸i chÌo ®ß ,cã mÊy khãm tre ...víi lêi hái th¨m søc khoÎ mµ kh«ng kÝ tªn.

5. C¶m høng bµi cña th¬ “§©y th«n VÜ D¹”
A.Lµ lêi tá t×nh víi cuéc ®êi vÒ mét t×nh yªu tuyÖt väng
B.Ca ngîi vÎ ®Ñp cña th«n VÜ D¹,béc lé nçi nhí
trong xa c¸ch vÒ mét miÒn quª yªn ¶ ,thanh
b×nh mµ ch¼ng bao giê gÆp l¹i
C.Sù hoµi niÖm vÒ t×nh yªu s©u nÆng mµ ng­êi con
g¸i th«n VÜ D¹ ®· giµnh cho trong niÒm nuèi
tiÕc kh«ng ngu«i.
6.H×nh t­îng :V­ên xanh m­ít; s«ng tr¨ng-thuyÒn
tr¨ng- bÕn s«ng tr¨ng;...lµ nh÷ng h×nh t­îng biÓu hiÖn:
A.BiÓu t­îng cho sù thanh khiÕt
B.HiÖn thùc cña bøc tranh thuÇn miªu t¶ phong c¶nh
C.KØ niÖm cña t×nh yªu mét thuë
D.C¶nh th«n VÜ D¹ vµo ban mai.
7. Ba khæ th¬ dùa trªn ©m ®iÖu chñ ®¹o cña 3 c©u hái
* “Sao anh kh«ng vÒ ch¬i th«n VÜ”
* “ThuyÒn ai ®Ëu bÕn s«ng tr¨ng ®ã
Cã chë tr¨ng vÒ kÞp tèi nay”
* “ Ai biÕt t×nh ai cã ®Ëm ®µ”
(t×m ý sai)
A. Chóng bu«ng ra kh«ng cã lêi ®¸p.
B. KhiÕn bµi th¬ võa tr÷ t×nh ,võa trµo léng
C. Lµ h×nh thøc ®Ó bµy tá
D. Cµng vÒ sau cµng kh¾c kho¶i
E. Cã t¸c dông liªn kÕt bµi th¬
8. C©u th¬ “Sao anh kh«ng vÒ ch¬i th«n VÜ” cã nhiÒu s¾c th¸i (t×m ý sai)
A.Hái B.Nh¾c nhë C.Mêi mäc.
D.B©ng qu¬ E.Tr¸ch mãc

9. C©u th¬ ®Çu lµ (t×m ý sai):
A.§©y lµ sù ph©n th©n cña Hµn ®Ó tù vÊn m×nh.
B.Sù håi øc l¹i lêi nh¾n nhñ cña ng­êi yªu
Hµn MÆc Tö
C.Sù t­ëng t­îng ý Èn chøa trong tÊm b­u ¶nh mµ
Hoµng Cóc göi cho Hµn

10. Ba dßng sau cña khæ1 lµ h×nh t­îng m¶nh v­ên
th«n VÜ .Trong ®ã(t×m ý sai):
A.Mçi c©u lµ mét chi tiÕt vÒ v­ên.
B.Ba c©u lµ mét chi tiÕt.VÎ ®Ñp tinh kh«i, cæ tÝch
C.Cã vÎ ®Ñp tinh kh«i ,cæ tÝch
D.VÎ ®Ñp cña thanh tó vµ cao sang,trinh khiÕt

11b. C©u th¬ “Nh×n n¾ng hµng cau n¾ng míi lªn”
gîi Ên t­îngv× (t×m ý sai):
A.Nh×n hµng cau t¾m n¾ng biÕt r»ng b×nh minh
míi tíi
B.N¾ng ë hµng cau lµ lo¹i n¾ng míi
C.N¾ng hµng cau lµ n¾ng míi , n¾ng ­ít , n¾ng long lanh bëi s¾c xanh cña cau võa ®­îc s­¬ng
t¾m géi
D.N¾ng tõ cao rãt xuèng ®Çy dÇn tõng ®èt cau vµ
khi c¸c mùc n¾ng ®Çy tËn ®èt cuèi cïng cña cau
th× n¾ng lµm cho v­ên thµnh viªn ngäc lín.
12.Câu "Vườn ai mướt xanh như ngọc"
A.Miêu tả khu vườn với hai đặc điểm:Mướt và
xanh
B.Từ "ai" ỡm ờ , phiếm chỉ gợi một không gian
xa xôi.
C.Miêu tả xen lẫn sự bình luận thể hiện niềm khao
khát về một thế giới đẹp đẽ ngoài tầm tay
13.Câu thơ "Lá trúc che ngang mặt chữ điền"
A.Là khuôn mặt tự hoạ của chính Hàn Mặc Tử
B.Là khuôn mặt của người thôn Vĩ
C."Mặt chữ điền"là mặt của những
ô vuông xây trên tấm bình phong trước nhà.
D.Có thể hiểu là AhoặcB E.Có thể hiểu là A,B,C


.

14.Hai c©u th¬: “ Giã theo lèi giã ,m©y ®­êng m©y
Dßng n­íc buån thiu hoa b¾p lay”
A.Miªu t¶ thiªn nhiªn phãng kho¸ng ngo¹i « xø HuÕ
B.Giã vµ m©y chia tay nhau thanh th¶n- giã lµ em
vµ m©y lµ anh..
C.Nãi quan hÖ løa ®«i chia l×a ®Çy nghÞch lÝ
15. “Tr¨ng”ë 2 c©u: “ThuyÒn ai ®Ëu bÕn s«ng tr¨ng ®ã
Cã chë tr¨ng vÒ kÞp tèi nay”
A.C¶nh ®Ñp th¬ méng trªn s«ng H­¬ng xø HuÕ.
B.BiÓu t­îng cho c¸i ®Ñp ,cho h¹nh phóc
C.NiÒm vui khi nhËn ®­îc bøc ¶nh vÒ s«ng n­íc ®ªm tr¨ng
D.Nçi buån khi nhËn ®­îc bøc ¶nh vÒ s«ng n­íc ®ªm tr¨ng


16. Ch÷ “kÞp” trong c©u th¬ “Cã chë tr¨ng vÒ kÞp tèi nay” (t×m ý sai)
A.Lµ mÆc c¶m vÒ hiÖn t¹i ng¾n ngñi
B.HÐ më hi väng: Cã thÓ t×nh yªu sÏ cøu rçi ®­îc ,
sÏ gi¶i tho¸t cho m×nh tr¹ng th¸i tuyÖt väng ,®au
th­¬ng.
C.Lµ sù hoµi niÖm vÒ mét kØ niÖm t×nh yªu
17. Nh©n vËt “kh¸ch ®­êng xa”(t×m ý sai):
A.Lµ ng­êi kh¸ch Hµn gÆp trªn ®­êng vÒ th«n VÜ
B.Lµ “Ai” trong bµi th¬
C.Lµ “em”trong c©u th¬ tiÕp sau.
:
18. Câu thơ : "áo em trắng quá nhìn không ra"
(tìm ý sai)
A.Thú nhận mình nhìn không ra bóng hình em
B. Cực tả màu trắng :trắng kì lạ ,bất ngờ
C.Một sự mặc cảm trong tình yêu đơn phương : Em
trong trắng ,thanh khiết quá anh làm sao dám tới
D.áo trắng nhìn không ra bởi vì lẫn vào trong
sương khói mờ nhân ảnh.