Tuần 23. Chiều tối (Mộ)

BÚT TÍCH “NGỤC TRUNG NHẬT KÍ” – TR 53
(Hồ Chí Minh)
Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ,
Cô vân mạn mạn độ thiên không;
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng.
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;
Cô em xóm núi xay ngô tối,
Xay hết, lò than đã rực hồng.
2.HCST : Bài thơ được sáng tác trên đường bị giải sang nhà lao khác, lúc chiều tối, khoảng tháng 10 / 1942.
1. Thể thơ : Thất ngôn tứ tuyệt
Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ,
Cô vân mạn mạn độ thiên không;
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng.
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;
Cô em xóm núi xay ngô tối,
Xay hết, lò than đã rực hồng.
Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ,
Cô vân mạn mạn độ thiên không;
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng.
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;
Cô em xóm núi xay ngô tối,
Xay hết, lò than đã rực hồng.
1. HAI CÂU THƠ ĐẦU :
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;
(Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ,
Cô vân mạn mạn độ thiên không;)

1. HAI CÂU THƠ ĐẦU :
a. Bức tranh thiên nhiên chiều tối đẹp, gợi buồn.
- Hình ảnh thiên nhiên : quen thuộc, đẹp, gợi buồn.
- Thời gian gợi buồn.
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;
b. Bức tranh chiều tối gợi buồn nhưng không nặng nề, ảo não :
- Vạn vật vẫn vận động.
- Vạn vật vận động hướng về niềm vui, hạnh phúc.
- Cảnh đẹp, nên thơ.

Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;
c. Bức tranh thiên nhiên gửi gắm tâm sự của người tù :
- Nỗi nhớ nhà, nhớ quê hương
- Khát khao tự do.
- Nỗi buồn cô đơn , lẻ loi , mỏi mệt
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;
1. HAI CÂU THƠ ĐẦU :Bức tranh thiên nhiên chiều tối nơi xóm núi.
a.Bức tranh thiên nhiên chiều tối đẹp, gợi buồn.
b.Bức tranh thiên nhiên chiều tối gợi buồn nhưng không nặng nề, ảo não.
c.Bức tranh thiên nhiên gửi gắm tâm sự của người tù .
(Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng.)
(Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng.)
2. HAI CÂU THƠ CUỐI:
Cô em xóm núi xay ngô tối,
Xay hết, lò than đã rực hồng.
(Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng.)
a.Bứ�c tranh sinh động, khỏe khoắn, tràn đầy sức sống
- Con người trẻ trung, tươi tắn
- Con người xuất hiện cùng hoạt động.
- NT : điệp, đảo nhấn mạnh hoạt động.
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng.
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng.
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng.
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng.
Cô em xóm núi xay ngô tối,
Xay hết, lò than đã rực hồng.
b. Bức tranh cuộc sống đời thường bình dị, ấm áp.
- Hình ảnh đời thường quen thuộc.
- Hình ảnh gợi về ánh sáng, không khí ấm áp .
- Từ "hồng" là một nhãn tự.

- Tình yêu thương con người cảm động.
- Tình đời ấm áp.
c. Vẻ đẹp tâm hồn của người tù :
Cô em xóm núi xay ngô tối,
Xay hết, lò than đã rực hồng.
a. Bứ�c tranh sinh động, khỏe khoắn, tràn đầy sức sống
2. HAI CÂU THƠ CUỐI: Bức tranh sinh hoạt của người dân lao động xóm núi
b. Bức tranh cuộc sống đời thường bình dị, ấm áp.
c. Bức tranh thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của người tù
3. NGHỆ THUẬT :
- Miêu tả chấm phá mà có sức khái quát lớn
- Thể thơ
- Chữ viết
a. Màu sắc cổ điển
b. Cổ điển mà thể hiện tinh thần thời đại
- Hình tượng thơ vận động hướng về sự sống, ánh sáng, niềm vui.
- Bức tranh toát lên niềm trọng đời,tình đời ấm áp.
Bài thơ vẽ nên bức tranh cảnh chiều tối nơi xóm núi. Qua đó, bài thơ bộc lộ tình yêu thiên nhiên, tình yêu con người và tình đời tha thiết của nhà cách mạng Hồ Chí Minh.
1.Bài thơ miêu tả bức tranh cảnh chiều trong không gian rộng lớn, thời gian gợi buồn ...nhưng hình ảnh thơ vẫn vui, tràn đầy sức sống và ấm áp tình đời.
2.Bài thơ thể hiện vẻ đẹp tâm hồn nhà cách mạng Hồ Chí Minh.
3.Bài thơ tiêu biểu cho nghệ thuật của tập thơ "Nhật kí trong tù".
Thể thơ
Hoàn cảnh sáng tác
Hai câu thơ đầu
Hai câu thơ cuối
Nghệ thuật
- Học bài "Chiều tối" ( Thơ và phân tích )
- Chuẩn bị bài " Mới ra tù tập leo núi" ( Hồ Chí Minh )