Tuần 23. Chiều tối (Mộ)

CHIỀU TỐI







 Dưới sự hướng dẫn của giáo viên:
PHẠM THỊ TUYẾT LOAN
1) Hoàn cảnh sáng tác:
Bài thơ được sáng tác mùa thu 1942. Là bài thứ 31/134 bài, trích trong “NKTT”.

Bài thơ sáng tác trong hoàn cảnh Bác bị chuyển tù từ nhà lao Thiên Bảo đến nhà lao Tĩnh Tây.
I- TÌM HIỂU CHUNG
2) Thể loại:
Thất ngôn tứ tuyệt
I- TÌM HIỂU CHUNG
I- TÌM HIỂU CHUNG
3) Đề tài
Buổi chiều miền sơn cước
Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ,
Cô vân mạn mạn độ thiên không;
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng.
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;
Cô em xóm núi xay ngô tối,
Xay hết, lò than đã rực hồng.
II )ÑOÏC- HIEÅU VAÊN BAÛN
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Quy?n di?u quy lâm tầm túc thụ
1) 2 câu thơ đầu :
Bức tranh thiên nhiên chiều tối đẹp, gợi buồn

Hình ảnh:
“Quyện điểu” cánh chim mỏi quen thuộc, gợi buồn.
-Cánh chim có mỏi mệt, nhưng nó cố gắng bay->Tìm chỗ dừng chân, tá túc.
"Quy?n di?u quy lâm tầm túc thụ"
"Chim m?i v? r?ng tìm ch?n ng?,"

Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;
Cô vân mạn mạn độ thiên không

Hình ảnh:
+ “Coâ vaân” -> “Cô vân” -> Đám mây lẻ loi, cô đơn.
+ “Maïn maïn” Từ láy -> Trôi chậm chạp -> Chuyển động nhẹ nhàng -> Gợi sự êm ả, vắng lặng.
=> vaïn vaät vaän ñoäng

"Cô vân mạn mạn độ thiên không"
"chòm mây trôi nh? gi?a t?ng không;"

Nghệ thuật:


Bút pháp cổ điển -> Lấy cái nhỏ bé để tả cái rộng lớn bao la, lấy cái động tả tĩnh, lấy cái hữu hạn tả cái vô hạn -> Đặc sắc của thơ Đường chính là chỗ ấy.
Đối chiếu
Tương đồng:

Cánh chim mỏi mệt sau một ngày Người tù cũng thấm mệt.

Đám mây lẻ loi Người tù một mình trên đường giải đi.
Tương phản:

Cánh chim có mệt mỏi, chòm mây có cô đơn nhưng chúng tự do giữ bầu trời bao la. Người tù mất tự do.
V?y bản dịch chưa chuyển tải hết ý thơ
Sơ kết
Bút pháp: Vài nét chấm phá, miêu tả bức tranh thiên nhiên đẹp nhưng buồn.

Tác giả:
Một tâm hồn rất phóng khoáng
Ngòi bút tài hoa
Tình yêu thiên nhiên của Người chiến sĩ Cách mạng
Son thôn thi?u n? ma bao túc
Cô em xóm núi xay ngô tối,
2) 2 câu thơ sau:
Bức tranh cuộc sống bình thường
bình dị, ấm áp

Hình ảnh:
Cô thiếu nữ đang xay ngô tốihình ảnh khỏe khoắn, trẻ trung.
"Son thôn thi?u n? ma bao túc"
"Cô em xóm núi xay ngô tối,"
Xay hết lò than đã rực hồng.
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng

Hình ảnh:
Lo than rực hồng gợi lên ánh sáng, không khí và tâm hồn người tù trở nên ấm áp hơn.
"Bao túc ma hòan, lô dĩ hồng"
“Xay hết lò than đã rực hồng.”
Ma bao túc, bao túc ma hoàn laùy yù lieân hoaøn , nhịp thơ 4/3  Vận chuyển thời gian tuần hoàn theo vòng xoay của chiếc cối, khi ngô xay xong  Màn đêm buông xuống, lò than rực hống Hình tượng thơ luôn vận động theo chiều hướng đi lên từ bóng tối ra ánh sáng.


Nghệ thuật
Nghệ thuật
Tư tưởng , tình cảm của Hồ Chí Minh luôn hướng đến sinh hoạt rất đời thường trong cuộc sống Tinh thần dân chủ

Từ “Hồng” nhãn tự của bài thơ.
Sơ kết
Hai câu thơ thể hiện tinh thần dân chủ của Hồ Chí Minh, tư tưởng tình cảm của Người luôn hướng đến cuộc sống, sinh hoạt của con người  Vẻ đẹp của bức chân dung tinh thần tự họa.
III) CHỦ ĐỀ
Bằng một vài nét chấm phá nhà thơ tả cảnh chiều tối mênh mông mà đầm ấm nơi núi rừng. Sự rung động tinh tế của một tâm hồn Người chiến sĩ Cách Mạng luôn hướng về sự sống, con ngưuời và cái đẹp.
IV) KẾT LUẬN
Bài thơ thể hiện sự kết hợp hài hòa giữa bút pháp cổ điển và tinh thần hiện đại.Nhà thơ khắc họa bức tranh thiên nhiên đẹp ấm áp tình người, thể hiện tinh thần lạc quan, lòng yêu cuộc sống của 1 thi sĩ cũng là của người chiến sĩ Cách Mạng.