Tuần 23. Chiều tối (Mộ)

Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ,
Cô vân mạn mạn độ thiên không;
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng .

-Hồ Chí Minh-
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;
Cô em xóm núi xay ngô tối,
Xay hết, lò than đã rực hồng .

- Nam Chân– (dịch)
( MỘ )
1/Xuất xứ và hoàn cảnh ra đời của bài thơ:
 “Nhật ký ” trong tù”

-Treân chaëng ñöôøng töø nhaø lao Tĩnh Tây đến
nhà lao Thiên Bảo, (vùng sơn cước ,lúc chiều tối ).
I /TÌM HIỂU
“Chiều tối”
(cuoái thu 1942)

2/ Thể loại vaø bố cục của baøi thơ:

Thể thơ : Thất ngôn tứ tuyệt.

Bố cục : 2 phần

+ Hai câu đầu : Chieàu muoän treân ñöôøng
chuyeån lao

+ Hai câu sau : Cảnh sinh hoạt của con
người.
II.PHÂN TÍCH
1) Câu 1+2 : Chiều muộn trên đường
chuyển lao
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không
Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ,
Cô vân mạn mạn độ thiên không;
Điểm nhìn của nhà thơ là baàu trời->Taâm hoàn
khoaùng ñaït
-Moät caùnh chim moûi meät ñang veà röøng , veà nôi toå
aám ->caûnh buoàn nhöng khoâng theâ löông
-Daùng chim ñaäp caùnh moûi meätä(ñoäng)gôïi leân söï tónh laëng cuûa buoåi chieàu veà->Buùt phaùp laáy ñoäng taû tónh
Trên bầu trời chim đang bay về tổ (Không gian)?Chiều muộn (Thời gian )=>Bút pháp lấy không gian tả thời gian
-Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không (dịch thiếu chữ cô)
-Cô:Lẻ loi ,đơn độc? Gợi nỗi buồn
Man man:Nhẹ nhàng,lững lờ
?Thiên nhiên có tâm trạng
?Lấy cảnh ngụ tình
-Cảnh buồn nhưng nên thơ , trong trẻo , nhẹ nhàng , êm ả , không hoang vắng , quạnh hiu , càng không thê lương
-Bút pháp gơi tả :Một vài nét chấm phá mà nói lên đươc cái hồn của tạo vật :Không gian yên ả thanh bình của trời chiều miền rừng núi
+Người tù có chút buồn nhưng thanh thản ,nhạy cảm , giao cảm tinh tế với thiên nhiên=>Chất thơ+chất thép trong tâm hồn
b.Câu 3+4 :
Cảm nhận về cuộc sống con người.
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc
Bao túc ma hoàn lô dĩ hồng
Hình ảnh cô gái xuất hiện hướng người đọc từ
không gian bao la trở về với đời sống con người
Ma bao tuùc .Bao tuùc ma hoaøn(Caâu vaét voøng)
->Coái xoay voøng lieân tuïc->Thôøi gian troâi ñi=>Laáy ñoäng taû tónh
Loâ dó hoàng -> Nhaõn töï ( höøng höïc hôi aám )
-Khoâng noùi trôøi toái maø vẫn cảm nhận được sự vận động của thời gian ñi
daàn vaøo ñeâm toái (NT laáy aùnh saùng taû boùng toái)
=>Böùc tranh böøng leân hôi aám , Ñaåy luøi caûnh trôøi chieàu vôùi
caùnh chim moûi meät , ñoài nuùi hoang vu

Cô em xóm núi ? Son thơn thi?u n?=>Tình cảm
trân trọng , yêu quí,người lao động ,phù hợp với hoàn
cảnh , tính cách của Bác
Bác :+Bản lĩnh (chất thép).Biểu hiện ở sự tự do nội tại
+Lo�ng nhân đạo:Tâm hồn yêu người , yêu đời
thấm đẫm trong hoàn cảnh khắc nghiệt
- Không miêu tả cụ thể mà chỉ gợi
Khai thác thi đề phổ biến
(chiều tối)
- Mượn cảnh để tả tình
Nghiêng về cảm hứng thiên nhiên,
không gian rộng lớn
-Nhân vật trữ tình hiện ra trung
tâm của cảnh là chủ thể trong bức
tranh phong cảnh
Vẻ đẹp cổ điển của bài thơ
Vẻ đẹp hiện đại của bài thơ
-Caûnh luoân coù söï vaän ñoäng
-Sự vận động hướng về sự sống
III.TỔNG KẾT
Nghệ thuật :
Bài thơ là sự tổng hợp của bút pháp ước lệ cổ điển và hiện đại, sự kết hợp của chất thơ và chất thép .Tư tưởng và hình tượng thơ luôn có sự� vận động
Chủ đề :
Bài thơ đạt giá trị nhân văn , biểu hiện ở Bác
một tâm hồn cao rông với tình yêu thiên nhiên và nghị lực vượt lên trên hoàn cảnh khắc nghiệt ,
Một tấm lòng nhân đạo luôn hướng về tha nhân