Tuần 23. Chiều tối (Mộ)

(M?)
-HỒ CHÍ MINH-
TIẾT CT: 87
(M?)
-HỒ CHÍ MINH-
I. TÌM HIỂU CHUNG :
1. Tác giả:
- Hoàn cảnh sáng tác tập thơ: Nhật kí trong tù
- Bài thơ “Chiều tối” được làm trên đường chuyển lao từ Tĩnh Tây đến Thiên Bảo vào cuối mùa thu 1942, đây là bài thứ 31 của tập “Nhật kí trong tù”
2. Văn bản:
b) Tìm hiểu bản dịch thơ
(SGK)
a) Hoàn cảnh sáng tác
Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ,
Cô vân mạn mạn độ thiên không;
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng.
-Hồ Chí Minh-
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không;
Cô em xóm núi xay ngô tối,
Xay hết, lò than đã rực hồng.
- Nam Trân–
(dịch)
So với nguyên tác, bản dịch có điểm nào chưa phù hợp?
(M?)
-HỒ CHÍ MINH-
(M?)
-HỒ CHÍ MINH-
I. TÌM HIỂU CHUNG :
1. Tiểu dẫn:
2. Văn bản:
b) Tìm hiểu bản dịch thơ
-> Câu 2: Bản dịch đã bỏ rơi nghĩa cô lẻ của đám mây ”mạn mạn“ là chậm chậm chứ không phải là trôi nhẹ

-> Câu 3: Nguyên tác không nói “tối”, bản dịch thêm chữ tối làm giảm đi nét đặc trưng của thơ Đường luật
a) Hoàn cảnh sáng tác
(M?)
-HỒ CHÍ MINH-
c) Bố cục
Có thể chia hai đoạn :
+ Hai câu đầu:
Bức tranh thiên nhiên
+ Hai câu sau:
d) Chủ đề
I. TÌM HIỂU CHUNG :
1. Tiểu dẫn:
2. Văn bản:
a) Hoàn cảnh sáng tác
b) Tìm hiểu bản dịch thơ
Bức tranh về đời sống
Bài thơ thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống và ý chí vượt lên mọi khó khăn của Hồ Chí Minh, đồng thời thể hiện bút pháp cổ điển và tinh thần hiện đại trong thơ Hồ Chí Minh.
(M?)
-HỒ CHÍ MINH-
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Hai câu đầu
- Điểm nhìn của nhà thơ là đỉnh trời:
+Một cánh chim nhỏ mệt mỏi bay về rừng
+Một chòm mây cô lẻ chậm chậm bay giữa tầng không
=> Bức tranh thiên nhiên đầy tính ước lệ và có sự thống nhất với sự chân thật tự nhiên.
-> Chỉ gợi mà không tả cụ thể, cốt ghi lại linh hồn của tạo vật
Tả ngoại cảnh nhưng cũng chính là tâm cảnh hình ảnh
mang nặng tâm trạng buồn
=> Mang phong cách thơ ca cổ điển: tả cảnh ngụ tình
(M?)
-HỒ CHÍ MINH-
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Hai câu đầu
- Điểm nhìn của nhà thơ là đỉnh trời:
- Tả ngoại cảnh nhưng cũng chính là tâm cảnh
- Thể hiện một tâm hồn
Ung dung thư thái
Tự chủ
Hoàn toàn tự do
=> Cảm nhận thiên nhiên sâu sắc, tinh tế trong hoàn cảnh khắc nghiệt
I. TÌM HIỂU CHUNG
(M?)
-HỒ CHÍ MINH-
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Hai câu đầu
2. Hai câu cuối
- Miêu tả cụ thể đời sống thường nhật
- Điểm nhìn của nhà thơ lúc này là mặt đất
Hồ Chí Minh đã
Quên cảnh ngộ của mình
Hòa vào không khí lao động
Đồng cảm với nỗi vất vả của người
lao động
- Hình ảnh cô gái xuất hiện hướng người đọc từ không gian bao la trở về với đời sống con người
(M?)
-HỒ CHÍ MINH-
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Hai câu đầu
2. Hai câu cuối
- Miêu tả cụ thể đời sống thường nhật
- Điểm nhìn của nhà thơ lúc này là mặt đất
- Hình ảnh cô gái xuất hiện hướng người đọc từ không gian bao la trở về với đời sống con người
- Hình ảnh rực hồng của lò than
làm sáng bừng cả bài thơ, cả con người và cảnh vật
(M?)
-HỒ CHÍ MINH-
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
I. TÌM HIỂU CHUNG
1. Hai câu đầu
2. Hai câu cuối
* Kết luận:
Bài thơ có sự vận động.

Không gian
Thời gian
Tâm trạng
- Cái nhìn lạc quan
- Tình yêu thương con người
- Cảm nhận tinh tế
- Nghiêng về cảm hứng thiên nhiên, không gian rộng lớn
- Không miêu tả cụ thể mà chỉ gợi
Khai thác thi đề phổ biến
(chiều tối)
- Mượn cảnh để tả tình
Có sự vận động của cảnh vật
- Sự vận động hướng về sự sống ánh sáng
- Con người trở thành tâm cảnh trong bài thơ
Bài thơ vừa mang màu sắc cổ điển vừa thể hiện tính hiện đại trong phong cách nghệ thuật của Hồ Chí Minh.
(M?)
-HỒ CHÍ MINH-
I. TÌM HIỂU CHUNG
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
III. CỦNG CỐ
Bài ”Chiều tối“ cho thấy tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, ý chí vượt lên hoàn cảnh khắc nghiệt của nhà thơ - chiến sĩ Hồ Chí Minh. Bài thơ mang đậm sắc thái nghệ thuật cổ điển mà hiện đại.