Tuần 23. Chiều tối (Mộ)

CHÀO MỪNG QÚY THẦY CÔ VÀ CÁC BẠN HỌC VIÊN
ĐÃ ĐẾN THAM DỰ TIẾT HỌC HÔM NAY
Tiết: 75
CHIỀU TỐI
(Mộ)
Hồ Chí Minh
A/ Giới thiệu bài mới

B/ Nội dung bài học

I)Tìm hiểu chung
1.Tập “ NKTT”
2.Bài thơ: Chiều tối”
II/ Đọc - hiểu văn bản

III/ Tổng kết

IV/ Củng cố - Dặn dò
NỘI DUNG
HỒ CHÍ MINH VÀ TẬP “NHẬT KÍ TRONG TÙ”
I.TÌM HIỂU CHUNG
1.Tập “Nhật kí trong tù”
- Hoàn cảnh sáng tác: Từ tháng 8/1942 – 9/1943

- Thể loại: Nhật kí bằng thơ

- Số lượng: 134 bài

- Văn tự: Chữ Hán
2. Chiều tối (Mộ)
- Cảm hứng sáng tác: trên đường chuyển lao từ Thiên Bảo đến Tĩnh Tây
- Thể thơ: thất ngôn tứ tuyệt
- Vị trí: bài 31/134 bài
- Bố cục: 2 phần
+ 2 câu đầu: Bức tranh thiên nhiên
+ 2 câu cuối: Bức tranh đời sống

Câu 2:
Cô vân: chòm mây lẻ

Mạn mạn: chậm chậm

 Chòm mây lẻ trôi chầm chậm

Bản dich: Chòm mây trôi nhẹ.
II/ ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1.So sánh giữa phiên âm và dịch thơ
Không diễn tả được vẻ đơn độc và nhịp bay

chậm chậm của chòm mây.
Phiên âm
Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ
Cô vân mạn mạn độ thiên không
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc
Bao túc ma hoàn, lô dĩ hồng.

Dịch thơ
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầngkhông
Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết, lò than đã rực hồng.
II/ ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
1. So sánh giữa phiên âm và dịch thơ
Câu 3:
“Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc”

- Thiếu nữ dịch: cô em

 làm mất sự trang trọng của câu thơ Đường.

- Dịch thừa chữ tối
(trong nguyên tác không có chữ mang nghĩa là tối mà vẫn rõ ý tối)

 nguyên tác hàm súc và kín đáo hơn.
Bản dịch tuy trôi chảy nhưng đã làm mất đi vẻ đẹp của thơ Bác
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
2. Phân tích
a. Hai câu đầu
 Màu sắc cổ điển:
- Cánh chim mỏi bay về tổ: gợi không gian (thinh vắng, rộng lớn); thời gian (buổi chiều)
“Mỏi”: mang tâm trạng con người
 Hòa hợp giữa con người và thiên nhiên
Cội nguồn của sự cảm thông ấy chính là tình
yêu thương Bác dành cho mọi sự sống trên đời
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ
ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
2. Phân tích
a. Hai câu đầu
 Màu sắc cổ điển:
- Chòm mây: cô đơn, lẻ loi, trôi nhẹ giữa bầu trời
 Sự yên ả, thanh bình của đời sống
 Tâm trạng cô đơn, lẻ loi của người tù nơi đất khách
Hình ảnh thiên nhiên đậm chất Đường thi
Chòm mây trôi nhẹ giữa tầng không
ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
2.Phân tích
a. Hai câu đầu
 Tinh thần hiện đại:
Bất kì hoàn cảnh nào, tâm hồn Bác vẫn hướng về thiên nhiên
- Phong thái ung dung của tao nhân mặc khách

- Nghị lực, bản lĩnh vượt lên hoàn cảnh


Tinh thần thép
ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
2.Phân tích
a.Hai câu đầu


Dùng điểm tả diện, lấy cảnh tả tình. Đó là cảnh ngộ của người tù xa xứ- những tình cảm rất nhân bản
Sơn

Thôn

Thiếu

nữ

ma

Bao

túc
Bao

Túc

Ma

Hoàn

Lô

Dĩ

hồng
Cô

em

xóm

núi

xay

ngô

tối
Xay

hết

lò

than

đã

rực

hồng
ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
2. Phân tích
b.Hai câu cuối
ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
2. Phân tích
b. Hai câu cuối
Sơn thôn thiếu nữ (cô em xóm núi): trẻ trung, khỏe mạnh và đầy sức sống

Điểm sáng của bức tranh, trung tâm của cảnh vật



Cái nhìn trìu mến thể hiện sự quan tâm và tình cảm yêu thương của Bác đối với những người lao động nghèo
ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
2. Phân tích
b. Hai câu cuối
Điệp vòng: ma bao túc- bao túc ma


sự nhịp nhàng, vòng quay không dứt của động tác xay ngô


 Dòng lưu chuyển của thời gian từ chiều sang tối
ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
2. Phân tích
b. Hai câu cuối
“hồng”: thi nhãn, con mắt thơ

Xóa tan sự mệt mỏi, nhọc nhằn, nặng nề

Đem tới sự sống, ấm áp, niềm vui
ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
2. Phân tích
b. Hai câu cuối
Hình tượng thơ vận động từ bóng tối đến ánh lửa rực hồng, từ buồn sang vui, diễn tả tâm hồn người tù luôn hướng về sự sống, ánh sáng và tương lai
III.TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật:
Bài thơ là sự kết hợp hài hoà giữa vẻ đẹp cổ điển và tinh thần hiện đại.
Hồn thơ bay bổng dạt dào cảm xúc
2. Nội dung:
Qua bài thơ ta bắt gặp một tình yêu tha thiết đối với thiên nhiên, con người và cuộc sống; một bản lĩnh nghị lực phi thường, một niềm tin mãnh liệt vào tương lai của người chiến sĩ Cách mạng trong hoàn cảnh tù đày.
IV. CỦNG CỐ, DẶN DÒ
1. Chất cổ điển của bài thơ không được thể hiện ở nội dung nào sau đây:

Phong thái ung dung của nhân vật trữ tình

B. Sự vận động của hình tượng thơ luôn hướng tới ánh sáng và sự sống

C. Phong cảnh thiên nhiên lúc chiều muộn nơi núi rừng

D. Thể thơ tứ tuyệt, bút pháp chấm phá của thi họa Phương Đông
B
CỦNG CỐ, DẶN DÒ
2. Hoàn thành mạch vận động của bài thơ theo cấu trúc sau:
Hai câu đầu
Khung cảnh thiên nhiên

Cảnh vật: trời mây, chim muông

Không gian: núi rừng hoang vu

Thời gian: chiều tà
Hai câu cuối
Bức tranh đời sống

Hình ảnh người lao động


Xóm núi ấm áp


Đêm tối nhưng bừng lên ánh lửa





IV. CỦNG CỐ, DẶN DÒ
3. Trong bài thơ “ Đọc thơ Bác”, Hoàng Trung Thông viết:
“Vần thơ của Bác vần thơ thép
Mà vẫn mênh mông bát ngát tình”
Điều đó được thể hiện trong bài “Chiều tối” như thế nào?

4. Bài học hôm nay giúp các anh (chị) học được gì qua lối sống của Bác?
Chúc qúy thầy cô cùng các bạn học viên
một buổi tối đầy thú vị
GIÁO VIÊN: LÊ THỊ XUYÊN – TTGDTX HƯỚNG NGHIỆP AN NHƠN