Tuần 22. Tràng giang

Chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh đến với bài học hôm nay!

Trường THPT Trực Ninh b

Tên bài dạy:
Tràng giang

Người dạy: Bùi Thị Gái



Huy cận trước cách mạng tháng 8 năm 1945
Cuộc đời, con người
Trước cách mạng:
Mang tâm trạng buồn, cô đơn, lạc lõng
Sau cách mạng:
Gắn bó, giao hoà với cuộc đời
Thơ văn
Mang nỗi sầu vạn kỉ; Con người nhỏ bé trước vũ trụ.
-Tác phẩm tiêu biểu: Lửa thiêng; Kinh cầu tự.
Thơ văn cũng giao hoà với cuộc đời.
Tác phẩm tiêu biểu: Đất nở hoa

- Xuất xứ bài thơ: Rút từ tập "Lửa thiêng"
2. Xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác bài thơ
Nêu xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác bài thơ?

- Hoàn cảnh sáng tác: Gợi thi tứ từ Sông Hồng

II.Đọc hiểu bài thơ






Em hãy nêu suy ngẫm
về nhan đề bài thơ ?
1) Nhan đề:Tràng giang
Tràng giang: Mang nhiều ý nghĩa sâu sắc

- Tràng giang khác: Chiều trên sông ở cảm xúc sâu lắng

- Tránh trùng với: Trường Giang:
Sông đi qua nhiều bài thơ Trung Quốc

- Âm "ang": gợi độ rộng, dài của sông; gợi mênh mang cảm xúc.
2) Lời đề từ:
Câu hỏi:
Suy nghĩ của em về lời đề từ của bài thơ ?

Tâm trạng: Bâng khuâng, nhớ
Thiên nhiên: trời rộng, sôngdài




Lời đề từ
chứa
hai yếu tố


Cảm xúc bao trùm Tràng giang, Lửa Thiêng: Cảm xúc trước thiên nhiên vũ trụ

* Cả bài thơ là bức tranh Tràng giang: Cảnh và tình. Bốn khổ thơ như bốn bức tranh nhỏ tạo thành bức tứ bình cân xứng

Đọc hiểu theo từng khổ thơ
3. Các khổ thơ
a. Khổ thứ nhất: Những khía cạnh về cảnh và tình trong khổ thơ (chú ý : những hình ảnh từ ngữ)? Nêu cảm nhận của em về cảnh và tình ấy?





- Cảnh




- Tình
Sóng gợn -> vòngloang -> rộng lớn của sông
Con thuyền trôi xuôi theo dòng nước: bị động, vô định
Củi, một cành, khô >< mấy dòng -> Lạc lõng
Buồn điệp điệp -> nối đuổi như sóng -> theo chiều dài của sông
Sầu trăm ngả -> theo nhiều ngả của những con nước -> buồn theo chiều rộng
Cả khổ thơ là sự rộng dài của con sông;
vô định của con thuyền; nhỏ bé của cành củi;
đó cũng là sự nhỏ bé,vô định của kiếp người
những năm trước cách mạng
b) Khổ thơ thứ hai








Câu hỏi thảo luận nhóm
Bức tranh Tràng giang có thêm những nét gì mới về cảnh, tình?
+ So sánh với thơ Đoàn Thị Điểm để cảm nhận hình ảnh" Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu".
+ Âm thanh " Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều" có ý nghĩa gì?
+ Nêu cảm nhận về không gian:" Nắng xuống chiều lên sâu chót vót".
+ Hình ảnh sông dài, trời rộng, bến cô liêu có quan hệ gì
ý nghĩa?
Cảnh được mở rộng
Những cồn bãi thể hiện qua từ đìu hiu (Bến phì gió thổi đìu hiu mấy gò) quạnh quẽ, lạnh buồn
Âm thanh chợ chiều: "Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều".Từ " đâu": Đâu có ; đâu đó
sự vắng bóng con người.
Không gian mở rộng
" Nắng xuống trời lên sâu chótvót" không gian ba chiều:
Cao , rộng của bầu trời; dài của sông

- Sông dài, trời rộng >< bến cô liêu,
nổi bật


Tâm trạng con người ở tận cùng nỗi cô đơn vì đứng trước sự rộng dài của thiên nhiên vũ trụ.
Rộng lớn của không gian
Nhỏ bé của bến
c) Khổ thơ thứ ba:
Đoạn thơ cho ta cảm nhận dường như thi nhân lại quay về với cảnh sông nước.Nhưng liệu có sự trùng lặp với cảnh và tình trong khổ thơ trước.Hãy nêu những cảm nhận của em?
Cô đơn và khát vọng giao cảm của
Huy Cận trước cách mạnh tháng tám
d) Khổ thơ thứ tư
Là khổ thơ khái quát nhất , bức tranh trọn vẹn về Tràng giang.
Cảnh và tình ở đây có gì đặc sắc?
ảnh mở rộng đến bầu trời cao.Từ láy" lớp lớp" gợi nhớ câu thơ Đỗ Phủ Cảnh kì vĩ, đẹp lộng lẫy.
Cánh chim quen thuộc trong văn học cổ nhưng ở đây chở cả không gian thời gian bé nhỏ trước không gian thời gian
Câu hỏi liên hệ
Tình: "Lòng quê dợn dợn vời con nước
Rợn ngợp.
+ " Không khói hoàng hôn cũng nhớ nhà"
buồn hơn thơ Đỗ Phủ; nỗi buồn từ trong lòng
Tình yêu quê hương đất nước một cách thầm kín
Nỗi buồn cô đơn của Huy Cận gợi liên hệ tới nỗi buồn của những tác giả Thơ Mới nào? Vì sao Thơ Mới lại hay buồn?
- Nỗi buồn thế hệ, nỗi buồn đẹp trước cảnh nước mất nhà tan.
Câu hỏi trắc nghiệm
Chọn phương án đúng hoặc sai.
Câu 1: Tràng Giang vừa là cảm xúc trước thiên nhiên vừa là tình yêu quê hương đất nước một cách thầm kín.
Đúng B.Sai
Câu 2: Tràng giang vừa mang vẻ đẹp cổ điển vừa hiện đại.
Đúng B.Sai
Câu 3: Tràng giang mang đậm màu sắc triết lý.
Đúng B.Sai
Câu 4: Tràng giang đơn thuần là tình yêu thiên nhiên
Đúng Sai

Tổng kết
A
A
B
A
Xin chân thành cảm ơn
thầy cô và các em!