Tuần 22. Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn (trích Đại Việt sử kí toàn thư)

HƯNG ĐẠO ĐẠI VƯƠNG TRẦN QUỐC TUẤN
Trích Đại Việt sử kí toàn thư – Ngô Sĩ Liên



I.Giới thiệu

1. Tác giả
- Ngô Sĩ Liên (? - ? ), quê ở Hà Tây


- 1442 đỗ tiến sĩ, giữ nhiều chức vụ quan trọng


- Nhà biên soạn lịch sử thời trung đại

2. Tác phẩm

Trang bìa cuốn “Đại Việt sử kí toàn thư”
Bản in năm 2000



2. Tác phẩm



- Là bộ chính sử lớn của Việt Nam thời trung
đại, gồm 2 phần, 15 quyển, hoàn tất 1479
- Thể loại: tác phẩm lịch sử (sử biên niên)
- Nội dung: Ghi chép lịch sử nước ta từ thời
Hồng Bàng đến thời Lê Thái Tổ lên ngôi
- Giá trị: sử học và văn học

-> Thể hiện tinh thần dân tộc mạnh mẽ





3. Đoạn trích

Tập 2, quyển 6, sách Đại Việt sử kí toàn thư
Bố cục: 3 phần
+ “Từ đầu … giữ nước vậy”: Kế sách giữ nước
+ “Quốc Tuấn là…vào viếng”:
Tấm lòng trung nghĩa của Trần Quốc Tuấn
+ Phần còn lại: Công lao, uy tín của Trần Quốc Tuấn
II. Đọc hiểu văn bản

1. Phẩm chất của Hưng Đạo Đại Vương
Trần Quốc Tuấn
a. Một vị tướng anh hùng đầy tài năng mưu lược:

- Kế sách giữ nước:
+ Tùy thời mà có sách lược phù hợp, binh pháp chống giặc cần linh hoạt

+ Toàn dân đoàn kết một lòng
+ “Khoan thư sức dân” là thượng sách giữ nước
-> Tài tình, tầm nhìn sáng suốt, xa rộng

Lập nhiều công lớn thời Trùng hưng, tiếng
vang đến giặc Bắc
a. Một vị tướng anh hùng đầy tài năng
mưu lược:
- Biết chiêu hiền đãi sĩ, tiến cử người hiền tài
- Phòng xa việc hậu sự
không chỉ có tầm nhìn xa trông rộng, tài
năng mưu lược thâm sâu, mà còn có tấm lòng thương dân, trọng dân của một vị tướng nhân đức cao cả

b. Tấm lòng trung quân ái quốc
- Hết lòng lo tính kế sách giúp vua giữ nước an dân



- Khi buộc phải lựa chọn, TQT đã đặt trung lên trên hiếu, nợ nước trên thù nhà: Lời cha dặn trước lúc lâm chung “Con mà không vì cha ... không nhắm mắt được” -> “QT ghi ... không cho là phải”
b. Tấm lòng trung quân ái quốc
- Thái độ, hành động đối với những người thân:
+ “Cảm phục đến khóc”, “khen ngợi” Yết Kiêu,
Dã Tượng

+ “Ngầm cho là phải” với lới của Hưng Vũ Vương

+ “Rút gươm kể tội”, “định giết” Quốc Tảng, không cho Quốc Tảng nhìn mặt sau khi mất

b. Tấm lòng trung quân ái quốc
Có tư tưởng đúng đắn, cao cả; trung nghĩa với vua,với nước; thẳng thắn, chân thành và nghiêm khắc trong giáo dục con cái
- Thương dân, trọng dân, chăm lo cho dân
Vô tư, khiêm tốn: được vua trọng đãi
cho quyền phong tước nhưng “chưa bao giờ
phong tước cho một người nào” -> vẫn “kính
cẩn giữ tiết làm tôi”


c. Đức độ lớn lao của một nhân cách lớn:
- Soạn sách dạy bảo tướng sĩ đạo trung
- Được thần thánh hóa thành bất tử

c. Đức độ lớn lao của một nhân cách lớn:
Trần Quốc Tuấn là một mẫu mực
của vị tướng toàn tài, toàn đức,
được nhân dân ngưỡng mộ
và cả quân giặc cũng phải kính
Đền Trần- Nam Định
Đền Trần – Bảo Lộc
Đền Kiếp Bạc - Hải Dương
Đền Trần – TP Hồ Chí Minh
Tượng đồng thờ Hưng Đạo đại vương
tại đền Kiếp Bạc
Tượng Hưng Đạo đại vương
tại thành phố Hồ Chí Minh
2. Nghệ thuật
a. Nghệ thuật khắc họa nhân vật:


- Đặt nhân vật trong tình huống thử thách và nhiều mối quan hệ để làm nổi bật phẩm chất
-> Khắc họa nhân vật lịch sử đậm nét, sống động
- Chọn lọc những chi tiết đặc sắc khắc họa tính cách nhân vật

2. Nghệ thuật
b. Nghệ thuật kể chuyện:
- Mạch lạc, khúc chiết, mạch chuyện tiếp
nối lôgic
- Sinh động hấp dẫn

- Đan xen lời kể với lời nhận xét khéo léo
-> nghệ thuật kể chuyên điêu luyện, đạt
hiệu quả cao, tạo hứng thú cho người đọc
III. Tổng kết

Bằng nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, những chi tiết chọn lọc và xúc động, đoạn trích khắc họa đậm nét hình ảnh Trần Quốc Tuấn, một nhân cách vĩ đại, bất tử trong lòng dân tôc
Chân thành cảm ơn Thầy Cô
cùng các em học sinh