Tuần 21. Vội vàng

Giảng văn:





Vội vàng

Xuân Diệu
I. Tìm hiểu chung
1.Xuất xứ:
Rút từ tập “Thơ thơ” (1938)
2. Đọc hiểu:
a. Chñ ®Ò:
Bµi th¬ lµ tiÕng nãi yªu ®êi, yªu sèng ®am mª cuång nhiÖt vµ quan niÖm nh©n sinh míi mÎ cña Xu©n DiÖu.
b. Bố cục : 3 phần
- Đoạn 1 (câu 1 - câu 4)
- Đoạn 2 (câu 5 - câu 29)
- Đoạn 3 (câu 30 - câu 39)
II. PHÂN TÍCH
Đoạn 1 (câu 1 - câu 4):
Khát vọng nÝu giữ vẻ đẹp cña cuộc đời
Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi

- Điệp ng÷ “tôi muốn”, ®iệp cấu trúc câu: Chñ ®éng, quyÕt liÖt
- H×nh ¶nh “tắt nắng”, “buộc gió”: §éc ®¸o
=>
 Khát vọng lãng mạn, táo bạo muốn đoạt quyền tạo hoá.
 Khát vọng mãnh liệt, thiết tha.

2. Đoạn 2 ( câu 5 - câu 29):
C¶m nhËn ®éc ®¸o vÒ cuéc sèng
a. Niềm hân hoan, sung sướng trước vẻ đẹp trần thế
- Điệp khúc “này đây”, “của”: Tạo âm hưởng vui tươi, rộn ràng, náo nức.
- Liệt kê hệ thống hình ảnh:
+ ong bướm, tuần tháng mật
+ hoa, đồng nội xanh rì
+ lá, cành tơ phơ phất
+ yến anh, khúc tình si
+ ánh sáng chớp hàng mi
+ thần Vui gõ cửa

 Thế giới phong phú, tươi đẹp, tràn đầy sức sống
 Vạn vật tình tứ, quấn quýt, giao hoà
 Cái nhìn trẻ trung, ngỡ ngàng như lần đầu thấy thế giới
- Hình ảnh so sánh míi mÎ, t¸o b¹o, gîi c¶m:
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần
Quan niệm thẩm mĩ hiÖn ®¹i: Con người là chuẩn mực của cái đẹp
Niềm đắm say trước vẻ đẹp quyến rũ của mùa xuân
 Tình yêu vµ sù g¾n bã thiết tha, mãnh liệt víi cuéc sèng – chèn thiên đường nơi trÇn thÕ.
b. Nỗi buồn trước sự trôi chảy của thời gian
 Thêi gian lµm phai tµn c¸i ®Ñp, sù sèng
+ mùi tháng năm rớm vị chia phôi
+ sông núi than thầm tiễn biệt
+ con gió xinh hờn vì phải bay đi
+ chim sợ độ phai tàn sắp sửa
+ Thiên nhiên héo úa, tàn tạ, chia li
+ Nắm bắt và tái hiện tµi t×nh những biến thái tinh vi, vô hình cña v¹n vËt
 Nçi ®au ®ín, xãt xa, tiÕc nuèi tr­íc sù phai tµn cña thêi gian
Triết lý, chiêm nghiệm về cuộc sống
 Thêi gian tr«i rÊt nhanh, kh«ng trë l¹i
 Xu©n cña ®Êt trêi cßn m·i nh­ng tuổi xu©n cña con ng­êi chỉ cã một lần -> v« gi¸
 Vò trô vÜnh h»ng nh­ng c¸i T«i ng¾n ngñi, duy nhÊt
- Ngh? thu?t đối lập:
+ xuân dang tới >< xuân dang qua
+ xuân còn non >< xuân sẽ già
+ lòng tôi r?ng >< lu?ng dời ch?t
+ xuân tu?n hoàn >< tu?i tr? ch?ng hai l?n
+ còn tr?i d?t >< ch?ng còn tôi mãi

3. Đoạn 3 (câu 29 - câu 39)
Triết lí sống vội vàng
- Điệp ng÷, ®iÖp tõ: Ta muốn, vµ, cho
- LiÖt kª t¨ng cÊp:
+ §éng tõ m¹nh dÇn: ôm, riết, say, thâu, h«n, cắn
+TÝnh tõ t¨ng dÇn: mơn mởn, chuếnh choáng, đã đầy, no nê
- Hình ảnh phong phú: sự sống mơn mởn, mây đưa, gió lượn, cánh bướm, non nước, cây, cỏ rạng, mùi thơm, ánh sáng, thanh sắc, xuân hồng…
- Nhịp điệu hối hả, gấp gáp
 Cảm xúc sôi trào, mãnh liệt; khát vọng sống đam mê, cuồng nhiệt
 Sống với tốc độ phi thường trong tõng gi©y phót cuéc ®êi
 Sống với mức độ mãnh liệt, sâu sắc bằng tâm hồn và bản thể
Triết lí sống: + míi mÎ, hiện đại
+ tích cực, có văn hoá
Khát vọng níu giữ vẻ đẹp cuộc đời
Nỗi đau đớn xót xa trước sự phai tàn của thời gian
Triết lý sống vội vàng
Tình yêu đời, yêu sống đam mê, mãnh liệt
Niềm đắm say trước vẻ đẹp của thiên đường trần thế
Cấu tứ tác phẩm
1. Giá trị nghệ thuật:
- Sử dụng ngôn từ linh hoạt, sáng tạo; hình ảnh táo bạo, độc đáo.
- Cách ngắt nhịp, gieo vần: tự nhiên, thoải mái
- Các biện pháp tu từ : sáng tạo, hiệu quả cao
Câu thơ: không gò bó về số tiếng, cấu trúc linh hoạt, giàu nhạc điệu
=> Cách cảm nhận mới mẻ về thế giới và con người, "mới nhất trong các nhà thơ Mới" (Hoài Thanh)
2. Giá trị nội dung:
Bài thơ thể hiện niềm yêu sống đam mê, thiết tha gắn bó với cuộc đời; quan niệm sống hiện đại, tích cực của Xuân Diệu.
iii. Tổng kết

Trân trọng cảm ơn

các thầy cô giáo
và các em học sinh!