Tuần 21. Vội vàng

Xuân Diệu (1916- 1985))
nhà thơ “mới nhất trong các nhà thơ mới” (Hoài Thanh).
Xuân Diệu
“mới nhất trong
các nhà thơ mới”
Sức sống, nguồn cảm xúc, quan niệm sống mới mẻ.
kết hợp tinh hoa thơ ca truyền thống và phương Tây.
Nhà thơ của tình yêu, của mùa xuân và tuổi trẻ.
“Xuân Diệu là một người của đời, một người ở giữa loài người. Lầu thơ của ông xây dựng trên đất của một tấm lòng trần gian” .
(Thế Lữ, lời Tựa cho tập Thơ Thơ ).
“ ...trong lịch sử thi ca Việt Nam chưa bao giờ có một thời đại phong phú như thời đại này. Chưa bao giờ người ta thấy xuất hiện cùng một lúc hồn thơ rộng mở như Thế Lữ, mơ màng như Lưu Trọng Lư, hùng tráng như Huy Thông, trong sáng như Nguyễn Nhược Pháp, ảo não như Huy Cận, quê mùa như Nguyễn Bính, kỳ dị như Chế Lan Viên... và thiết tha, rạo rực, băn khoăn như Xuân Diệu”.
(Hoài Thanh- Thi nhân Việt Nam)
Vội vàng
Tôi muốn tắt nắng đi 
Cho màu đừng nhạt mất; 
Tôi muốn buộc gió lại 
Cho hương đừng bay đi. 

Của ong bướm này đây tuần tháng mật; 
Này đây hoa của đồng nội xanh rì; 
Này đây lá của cành tơ phơ phất; 
Của yến anh này đây khúc tình si. 
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi; 
Mỗi buổi sớm, thần Vui hằng gõ cửa; 
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần; 
Tôi sung sướng. Nhưng vội vàng một nửa: 
Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuân.
 
Xuân đang tới, nghĩa là xuân đang qua, 
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già, 
Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất. 
Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật, 
Không cho dài thời trẻ của nhân gian, 

Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn, 
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại!
Còn trời đất, nhưng chẳng còn tôi mãi, 
Nên bâng khuâng tôi tiếc cả đất trời; 
Mùi tháng, năm đều rớm vị chia phôi, 
Khắp sông, núi vẫn than thầm tiễn biệt... 
Cơn gió xinh thì thào trong lá biếc, 
Phải chăng hờn vì nỗi phải bay đi? 
Chim rộn ràng bỗng đứt tiếng reo thi, 
Phải chăng sợ độ phai tàn sắp sửa? 
Chẳng bao giờ, ôi! Chẳng bao giờ nữa... 

Mau đi thôi! Mùa chưa ngả chiều hôm, 
Ta muốn ôm 
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn; 
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn, 
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu, 
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều 
Và non nước, và cây, và cỏ rạng, 
Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng, 
Cho no nê thanh sắc của thời tươi; 
- Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!
Tôi muốn tắt nắng đi 
Cho màu đừng nhạt mất; 
Tôi muốn buộc gió lại 
Cho hương đừng bay đi. 
Của ong bướm này đây tuần tháng mật; 
Này đây hoa của đồng nội xanh rì; 
Này đây lá của cành tơ phơ phất; 
Của yến anh này đây khúc tình si. 
Và này đây ánh sáng chớp hàng mi; 
Mỗi sáng sớm, thần Vui hằng gõ cửa; 
Tháng giêng ngon như một cặp môi gần;
Xuân qua trăm hoa rụng
Xuân tới trăm hoa cười
(...)
Chớ bảo xuân tàn hoa rụng hết
Đêm qua sân trước một nhành mai.
(Mãn Giác, Cáo bệnh bảo mọi người)
(...)
Xuân đương tới, nghĩa là xuân đương qua,
Xuân còn non, nghĩa là xuân sẽ già, 
Mà xuân hết, nghĩa là tôi cũng mất. 
Lòng tôi rộng, nhưng lượng trời cứ chật, 
Không cho dài thời trẻ của nhân gian, 
Nói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoàn, 
Nếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại. (...)
(Xuân Diệu, Vội vàng)
Thời gian tuần hoàn
=> Ung dung, tự tại trước cuộc đời
Thời gian tuyến tính, một đi không trở lại
=> Lo âu, hoảng sợ trước bước đi của thời gian
Ta muốn ôm 
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn; 
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn, 
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu, 
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều 
Và non nước, và cây, và cỏ rạng, 
Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng, 
Cho no nê thanh sắc của thời tươi; 
- Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi!
Vội vàng
Nghệ thuật
Nội dung
Triết lí sống: Sống mãnh liệt, hết mình, sống trọn vẹn từng phút giây.
Tình yêu tha thiết dành cho cuộc đời trần thế của một hồn thơ hiểu rõ sự mong manh hữu hạn của đời người
Mạch luận lí và mạch cảm xúc quyện hòa.
Giọng điệu sôi nổi, say mê
Sáng tạo độc đáo về hình ảnh và ngôn từ
Các phép tu từ: Điệp, liệt kê, tăng tiến, ản dụ chuyển đổi cảm giác.
Cuộc sống tươi đẹp, tràn ngập xuân tình
Sống vội vàng, sống trọn vẹn từng phút giây
Muốn tắt nắng, buộc gió
Đời người hữu hạn, tuổi trẻ ngắn ngủi
Bởi vì
Thế nhưng
Cho nên
Khát khao mãnh liệt
Thiết tha, rạo rực
Buồn bã, tiếc nuối
Giục giã, cuống quýt.
Mạch luận lí
Mạch cảm xúc