Tuần 21. Vợ nhặt

KIM LÂN
VỢ NHẶT
I.Ti?u d?n
1- Tác giả:
-
VỢ NHẶT
KIM LÂN
- Quê quán:Bắc Ninh.
- Là cây bút viết truyện ngắn xuất sắc cả trước và sau cách mạng.
- Đề tài: Tái hiện cuộc sống và vẻ đẹp tâm hồn của người nông dân.
-Tác phẩm tiêu biểu:
+ Nên vợ nên chồng(1955)
+ Con chó xấu xí (1962)
I.Ti?u d?n

1- Tác giả:
2- Tác phẩm:
a- Xuất xứ:
- Ti?n thõn l� ti?u thuy?t : Xúm ng? cu. Sau khi ho� bỡnh l?p l?i (1954) Kim Lõn vi?t th�nh truy?n ng?n: V? nh?t
- In trong t?p: Con chú x?u xớ.
b- Hoàn cảnh sáng tác:
-Năm 1954, nhân kỉ niệm cách mạng tháng Tám, trên sự thật về nạn đói năm 1945.
VỢ NHẶT
KIM LÂN
VỢ NHẶT
KIM LÂN
C-Tóm tắt cốt truyện:
Truyện kể về nạn đói năm 1945, Tràng nhà nghèo, dân ngụ cư, không lấy được vợ. Một lần anh kéo xe thóc lên tỉnh, một người phụ nữ đã theo anh về nhà và họ trở thành vợ chồng – anh đã “nhặt” được vợ một cách dễ dàng chỉ nhờ vài câu nói đùa và bốn bát bánh đúc.Anh đưa vợ về và ra mắt người mẹ già trong sự ngạc nhiên của tất cả mọi người vì thêm miệng ăn trong hoàn cảnh đói khát, người chết đói ở khắp nơi . Cảnh đêm “Tân hôn” của 2 người còn văng vẳng bên tai những “Tiếng khóc”. Bữa ăn đầu tiên sau “ngày cưới” đơn giản chỉ có cháo cám loãng với rau chuối thái. Họ cùng tủi hờn cho thân phận nhưng trong đầu Tràng hiện lên hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng và đoàn người đi phá kho thóc Nhật .
VỢ NHẶT
KIM LÂN
d.Ý nghĩa nhan đề "Vợ nhặt":
-Nhan đề này gây cho người đọc một sự chú ý đặc biệt về việc anh Tràng "nhặt vợ" một cách dễ dàng.
-Nhan đề "vợ nhặt"thể hiện thân phận con người bị rẻ rúng trong xã hội cũ,nhất là vào năm đói 1945 : vợ mà có thể "nhặt"được như rơm như rác bên đường.
=> Đây là một tựa đề độc đáo phù hợp với nội dung tác phẩm.

VỢ NHẶT
KIM LÂN
II- D?c hi?u
1-Bức tranh nạn đói:
a.Cảnh vật:
* Không gian:
- Hình ảnh:
+ Xóm chợ xác xơ, heo hút.
+ Từ cánh đồng gió thổi vào ngăn ngắt.
+Hai bên dãy phố úp súp, tối om.
-> tiêu điều, lạnh lẽo, u tối.



b.Con người năm đói:
- "Bồng bế dắt díu nhau như những bóng ma".
- "trẻ em ngồi ủ rũ, không buồn nhúc nhích".
- "người chết như ngả rạ".
? đau thương, tang tóc.
VỢ NHẶT
KIM LÂN
- Kim Lân sử dụng bút pháp tả thực kết hợp với nghệ thuật so sánh để tái hiện một cách cụ thể bối cảnh của câu chuyện : đó là một khung cảnh thê lương, ảm đạm và tang tóc.Sự sống và cái chết không có ranh giới, trần gian mấp mé bờ vực của âm phủ, cõi âm tràn vào cõi dương.
VỢ NHẶT
KIM LÂN
VỢ NHẶT
KIM LÂN
2.Vẻ đẹp tình người và niềm tin vào tương lai của những người nghèo đói:
a.Nhân vật Tràng và việc nhặt vợ của anh:
*Cảnh ngộ của Tràng :
- Nghèo, xấu xí thô kệch và có phần dở hơi.
- Cần cù làm thuê kiếm sống để nuôi mẹ già.
- Hay cười, vui vẻ với trẻ con.
=>Bất hạnh, tội nghiệp nhưng tốt bụng.
VỢ NHẶT
KIM LÂN
*Diễn biến tâm trạng của Tràng khi có vợ:
-Việc Tràng có vợ:
+ Chỉ qua một câu nói đùa và bốn bát bánh đúc giữa ngày đói
+ Lấy vợ không cưới hỏi, không biết tên và gia cảnh của vợ mà vì cùng cảnh đói nghèo.
+Nồi cám ngày đói đủ làm cỗ tân hôn.
?Tình huống tình cờ, bất ngờ : đùa mà thành thật- một tình huống cười ra nước mắt.
VỢ NHẶT
KIM LÂN
*Tâm trạng của Tràng khi nhặt vợ và đưa vợ về nhà :
- Lúc đầu : Tràng tỏ ra lo lắng trước cảnh nghèo ". thóc gạo này mà còn đèo bòng".
- Sau đó :Anh chấp nhận đưa người phụ nữ về nhà ra mắt mẹ với một tâm trạng lâng lâng hạnh phúc, ngượng ngịu, bối rối.
+Nét mặt "phớn phở".
+Hai "mắt sáng lên lấp lánh".
+Miệng "tủm tỉm cười một mình"
?Khởi đầu trong Tràng có một sự thay đổi về tâm lý và tình cảm.
VỢ NHẶT
KIM LÂN
* Tâm trạng và hành động của Tràng sau một ngày có vợ:
- Tràng thấy:
+ Vui sướng và hạnh phúc và "nên ngươì".
+ Yêu thương gắn bó với ngôi nhà của mình hơn.
+ Phải có trách nhiệm với gia đình, với mẹ, với vợ và những đứa con anh sau này.
+Tin vào sự đổi đời ở tương lai.

=>Thể hiện sự thay đổi số phận,tính cách của anh :Từ khổ đau sang hạnh phúc; từ chán đời sang yêu đời; từ ngây dại sang ý thức
VỢ NHẶT
KIM LÂN
b.Nhân vật người vợ nhặt:
- Ngoại hình : héo hon, tàn tạ.
- Hòan cảnh : nghèo,đói, lấy chồng vì cần một chỗ nương tựa, cần miếng ăn và sự sống.
-Tính cách:
+ Trước khi làm vợ Tràng: chị liều lĩnh, chao chát.
+ Khi làm vợ :Chị tỏ ra lễ phép, đảm đang, hiền hậu, biết thu vén gia đình và có hiểu biết về thời sự.
VỢ NHẶT
KIM LÂN
c.Nhân vật bà cụ Tứ :
- Cụ Tứ là một bà mẹ nghèo, từng trải và giàu tình thương con.
-Khởi đầu :
+ Khi nhìn thấy một người đàn bà lạ trong nhà mình., cụ ngỡ ngàng, ngạc nhiên.
+Trạng thái ngỡ ngàng của cụ được thể hiện bằng một lọat những câu nghi vấn diễn ra trong tâm lý của bà.
-> Sự cùng quẫn về hòan cảnh đã đánh mất ở người mẹ sự nhạy cảm vốn có trước hạnh phúc của con mình.
VỢ NHẶT
KIM LÂN
-Khi hiểu ra là Tràng đã có vợ :
+ "Bà lão cúi đầu im lặng"- Sự im lặng đầy nội tâm với bao xót xa, lo thương lẫn lộn.
+ Rồi tình thương lại chìm vào nỗi lo, tạo thành một trạng thái tâm lý triền miên day dứt:bà nghĩ đến bổn phận làm mẹ chưa tròn, nghĩ đến ông lão, đến con gái út, nghĩ đến nỗi khổ của đời mình, nghĩ đến tương lai của vợ chồng Tràng : "Chúng mày lấy nhau lúc này, u thương quá".
-Phải ăn cháo cám � bà mẹ vẫn khen ngon, niềm vui và hạnh phúc của con đã giúp người mẹ biến đắng chát thành ngọt ngào.
=>trong bất kỳ hòan cảnh nào, tình nghĩa và hy vọng của con người vẫn không thể bị tiêu diệt. Con người vẫn muốn sốngcho ra sống.
VỢ NHẶT
KIM LÂN
III/ TỔNG KẾT:
- "Vợ nhặt" là một chứng minh nghệ thuật của nhà văn Kim Lân : cái đói, cái chết không ngăn được khát vọng của con người được đến bên nhau, yêu thương nhau và hướng về tương lai. Đ iều ấy tạo nên nội dung nhân đạo độc đáo và cảm động của tác phẩm.
- Tác phẩm là bài ca về tình người của những người nghèo khổ "biết sống cho ra người ngay giữa thời túng đói, quay quắt"