Tuần 21. Tựa "Trích diễm thi tập"

Tựa “Trích diễm thi tập”
Hoàng Đức Lương
I/ Giới thiệu chung

1.Tác giả:
2.Tác phẩm:
Nêu những nét chính về tác giả?
- Hoàng Đức Lương quê ở Cửu Cao – Văn Giang - Hưng Yên
- Đậu tiến sĩ 1478, làm quan dưới triều Lê


Tác phẩm được sáng tác trong hoàn cảnh nào?
Hoàn cảnh sáng tác:
- Thế kỉ XV, sau khi chiến thắng quân Minh xâm lược
- Các nhà văn hóa tiến hành sưu tập các tác phẩm thơ văn các thời trước trong đó có “Trích diễm thi tập”
I/ Giới thiệu chung
1.Tác giả:
2.Tác phẩm:


Trích: tuyển, rút ra
Diễm: tươi đẹp
Thi: thơ
Tập: quyển
Nhan đề
Tuyển tập những
bài thơ hay
Em hiểu gì về nhan đề Tựa “Trích diễm thi tập”
II/ Đọc – hiểu văn bản
Bố cục: 3 phần
Phần 1: “Từ đầu…. lắm sao?”=> Động cơ sưu tầm, biên soạn sách
Phần 2: “Tiếp theo … xưa vậy”=> Quá trình sưu tầm, biên soạn sách
Phần 3: Lạc khoản
II/ Đọc – hiểu văn bản
1. Động cơ sưu tầm, biên soạn sách

Theo tác giả, nguyên nhân nào khiến những sáng tác thơ văn của người xưa không được lưu truyền đầy đủ cho đời sau?
Chỉ có thi nhân mới thấy được cái hay cái đẹp của thơ ca
Người có học, người làm quan thì bận việc hoặc không quan tâm đến thơ văn
Người yêu thích sưu tầm thơ văn thì lại không đủ năng lực,trình độ, tính kiên trì
So
sánh
Câu hỏi
tu từ
Tương
phản
Chính sách kiểm duyệt,
in ấn khắc khe của nhà Vua
II/ Đọc – hiểu văn bản
1. Động cơ sưu tầm, biên soạn sách

Ngoài ra còn có 2 nguyên nhân khác:
+ Sức phá hủy của thời gian
+ Binh lửa
II/ Đọc – hiểu văn bản
Động cơ sưu tầm, biên soạn sách
- Sắc chỉ của nhà Minh: “một khi binh lính vào nước Nam, trừ các sách vở và bản in của đạo Phật, đạo Lão thì không thiêu hủy, ngoài ra hết thảy mọi sách vở văn tự, cho đến các loại ca lý dân gian hay sách dạy trẻ con …một chữ đều phải đốt hết”
- Không chỉ phá sạch, đốt sạch mà con cướp sạch về Trung Quốc
II/ Đọc – hiểu văn bản
1. Động cơ sưu tầm, biên soạn sách


Những nguyên nhân đó dẫn đến thực trạng thơ ca thời tác giả ntn?

Thực trạng:
Thơ văn Lí-Trần thất lạc nhiều

Không có một cuốn sách nào làm căn bản để đời sau khảo cứu

Người làm thơ chủ yếu phải học thơ văn đời Đường.
II/ Đọc – hiểu văn bản
1. Động cơ sưu tầm, biên soạn sách
Trước thực trạng ấy, tâm trạng tác giả ra sao?

Đau xót

Lòng tự hào dân tộc bị tổn thương
=> Động cơ sưu tầm sách
II/ Đọc – hiểu văn bản
1. Động cơ sưu tầm, biên soạn sách


Em có nhận xét gì về cách dẫn dắt vấn đề của tác giả?
Gián tiếp
Hệ thống
Nêu vần đề tổng quát
Nguyên nhân

Thực trạng

Quá trình
II/ Đọc – hiểu văn bản
2. Quá trình sưu tầm, biên soạn sách:
Theo em, vì sao Hoàng Đức Lương phải sưu tầm tuyển chọn thơ ca dân tộc?



Vì
Một đất nước văn hiến chẳng lẽ không có quyển sách tiêu biểu nào.
Chẳng lẽ ta cứ đi xa xôi để học thơ thời Đường.
=> Tác giả căn cứ vào thực trạng di sản thơ ca Việt Nam trong thời mình sống và nhu cầu bức thiết phải biên soạn “Trích diễm thi tập”
II/ Đọc – hiểu văn bản
2. Quá trình sưu tầm, biên soạn sách:

Các thư tịch không còn
Nhặt nhạnh ở giấy tàn, rách
nát,hỏi thăm khắp nơi
Thu lượm thêm thơ của
các vị hiện đương làm
quan trong triều
- Quá trình sưu tầm:
Khó khăn, vất vả :
Cảm nhận của em về công việc biên soạn, sưu tầm thơ văn của tác giả?
II/ Đọc – hiểu văn bản
2. Quá trình sưu tầm, biên soạn sách:


HĐL đã sưu tầm, biên soạn thơ văn của người xưa ntn?


Thu lượm
Chọn bài hay, sắp xếp theo thể loại

Kết cấu sách gồm 6 quyển, đặt tên
II/ Đọc – hiểu văn bản
2. Quá trình sưu tầm, biên soạn sách:

Thái độ tác giả khi sưu tầm sách:
Thái độ của tác giả khi sưu tầm, biên soạn sách như thế nào?



Trân trọng, đề cao

Khiêm tốn, nhún nhường
II/ Đọc – hiểu văn bản
2. Quá trình sưu tầm, biên soạn sách:

Đoạn văn bày tỏ tâm trạng gì của tác giả?

Bày tỏ tâm trạng xót xa, thương tiếc, tâm sự của tác giả trước thực trạng đau lòng đó, thở than, nuối tiếc cho nền văn hóa nước mình, dân tộc mình
II/ Đọc – hiểu văn bản
2. Quá trình sưu tầm, biên soạn sách:
Có tấm lòng yêu nước
Tự hào dân tộc
Có trách nhiệm
Hoàng Đức Lương
Theo đó, ta hiểu thêm điều gì về con người Hoàng Đức Lương?
II/ Đọc – hiểu văn bản
2. Quá trình sưu tầm, biên soạn sách:
Em nhận xét gì về nghệ thuật lập luận của tác giả?
Diễn dịch
Nêu luận điểm
Nguyên nhân
Thực trạng
Sưu tầm
Cách lập luận chặt chẽ, logíc kết hợp nghị luận với biểu cảm, tự sự =>Làm bài tựa có tính thuyết phục cao, tác động sâu sắc đến tình cảm người đọc.
II/ Đọc – hiểu văn bản
3. Lạc Khoản
Giới thiệu về thời gian,họ tên, chức danh, quê quán của người viết Tựa
III/ Tổng Kết
Ghi nhớ: Sgk
Bài học:
Thể hiện lòng tự hào dân tộc
Trân trọng di sản của cha ông (giữ gìn, phát huy, làm giàu thêm cho di sản)
Câu hỏi củng cố:
Trước “Trích diễm thi tập” có ý kiến nào nói về nền văn hiến dân tộc không?
Nhận xét về tư tưởng chung của hai tác giả Nguyễn Trãi và Hoàng Đức Lương?
Bài Tựa giúp em hiểu thêm điều gì về cách lập luận một luận điểm?