Tuần 21. Nhân hoá. Ôn tập cách đặt và trả lời câu hỏi Ở đâu?

LUYỆN TỪ VÀ CÂU
NHÂN HÓA.
ÔN CÁCH ĐẶT VÀ TRẢ LỜI CÂU HỎI "Ở ĐÂU?"
Luyện từ và câu
Kiểm tra:
- Em hãy đặt câu có sự vật được nhân hóa?
- Em hãy đặt câu có bộ phận trả lời cho câu hỏi
“Khi nào” ?
Luyện từ và câu
Nhân hoá - Ôn cách đặt và trả lời câu hỏi: "? đâu ?"
Ông trời bật lửa
Chị mây vừa kéo đến
Trăng sao trốn cả rồi
Đất nóng lòng chờ đợi
Xuống đi nào, mưa ơi !
Mưa! Mưa xuống thật rồi!
Đất hả hê uống nước
Ông sấm vỗ tay cười
Làm bé bừng tỉnh giấc .
Chớp bỗng loè chói mắt
Soi sáng khắp ruộng vườn
Ơ! Ông trời bật lửa
Xem lúa vừa trổ bông.
Đỗ Xuân Thanh.
Bài 1: Đọc bài thơ sau
Chị mây vừa kéo đến
Trăng sao trốn cả rồi
Đất nóng lòng chờ đợi
Xuống đi nào, mưa ơi!
Mưa! Mưa xuống thật rồi!
Đất hả hê uống nước
Ông sấm vỗ tay cười
Làm bé bừng tỉnh giấc.
Chớp bỗng lòe chói mắt
Soi sáng khắp ruộng vườn
Ơ! Ông trời bật lửa
Xem lúa vừa trổ bông.
Bài 2: Trong bài thơ trên, những sự vật nào được nhân hóa? Chúng được nhân hóa bằng những cách nào?
Luyện từ và câu
Nhân hoá - Ôn cách đặt và trả lời câu hỏi: "? đâu ?"
Ông trời bật lửa
Đỗ Xuân Thanh
Bài 1: Đọc bài thơ sau:
Gợi ý:
Các sự vật được gọi bằng gì?
b) Các sự vật được tả bằng những từ ngữ nào?
c) Trong câu Xuống đi nào, mưa ơi!, tác giả nói với mưa thân mật như thế nào?
Luyện từ và câu
Nhân hoá - Ôn cách đặt và trả lời câu hỏi: "? dõu ?"
Bài 2: Trong bài thơ trên, những sự vật nào được nhân hóa? Chúng được nhân hóa bằng những cách nào?
trời
mây
mưa
trăng sao
đất
sấm
Ông trời bật lửa
Chị mây vừa kéo đến
Trăng sao trốn cả rồi
Đất nóng lòng chờ đợi
Xuống đi nào, mưa ơi!
Mưa ! Mưa xuống thật rồi!
Đất hả hê uống nước
Ông sấm vỗ tay cười
Làm bé bừng tỉnh giấc.
Chớp bỗng lòe chói mắt
Soi sáng khắp ruộng vườn
Ơ ! Ông trời bật lửa
Xem lúa vừa trổ bông.
Ông
ông
bật lửa
bật lửa
Chị
chị
kéo đến
kéo đến
trốn
trốn
nóng lòng chờ đợi
nóng lòng chờ đợi,
Xuống
xuống
Tác giả nói với mưa thân mật như với một người bạn:
Xuống đi nào mưa ơi
Xuống đi nào, mưa ơi !
Ông
ông
vỗ tay cười
vỗ tay cười
hả hê uống nước
hả hê uống nước
trời
mây
mưa
trăng sao
đất
sấm
trời
mây
trăng sao
đất
mưa
sấm
ông
chị
ông
bật lửa
kéo đến
trốn
nóng lòng chờ đợi,
xuống
vỗ tay cười
hả hê uống nước
Tác giả nói với mưa thân mật như với một người bạn:
Xuống đi nào mưa ơi !
Luyện từ và câu
Nhân hoá - Ôn cách đặt và trả lời câu hỏi : "? đâu ?"
Kết luận: Có 3 cách nhân hóa sự vật
1. Gọi sự vật bằng từ dùng để gọi con người: ông , chị,…
2. Tả sự vật bằng những từ dùng để tả người: bật lửa, kéo đến, trốn, nóng lòng, chờ đợi, hả hê,…
3. Nói với sự vật thân mật như nói với con người:
Xuống đi nào mưa ơi!
Ví dụ:
Bác kim giờ thận trọng nhích từng bước một.
Ơi chích chòe ơi!
Chim đừng hót nữa
Bà em ốm rồi
Lặng cho bà ngủ.
Quạt cho bà ngủ - Thạch Quỳ
Trần Quốc Khái quê ở huyện Thường Tín, tỉnh Hà Tây.
b) Ông học được nghề thêu ở Trung Quốc trong một lần đi sứ.
c) Để tưởng nhớ công lao của Trần Quốc Khái, nhân dân lập đền thờ ở quê hương ông.
Luyện từ và câu
Bài 3: Tìm bộ phận câu trả lời cho câu hỏi “Ở đâu ?”
Nhân hoá - Ôn cách đặt và trả lời câu hỏi : "? đâu ?"
- Bộ phận câu trả lời cho câu hỏi “Ở đâu ?” thường đứng ở vị trí nào trong câu? Và nó bổ sung ý nghĩa gì cho câu?
Ví dụ: Trên sân trường, các bạn đang chơi nhảy dây.
(Ông Tổ nghề thêu)
Đền thờ ông Tổ nghề thêu
Mộ ông tổ nghề thêu
Trần Quốc Khái
Luyện từ và câu
Bài 4: Đọc lại bài tập đọc Ở lại với chiến khu và trả lời câu hỏi:
Câu chuyện kể trong bài diễn ra khi nào và ở đâu ?
b. Trên chiến khu, các chiến sĩ liên lạc nhỏ tuổi sống ở đâu ?
c. Vì lo cho các chiến sĩ nhỏ tuổi, trung đoàn trưởng khuyên họ về đâu ?
Nhân hoá - Ôn cách đặt và trả lời câu hỏi : "? đâu ?"
Ở lại với chiến khu
1. Trung đoàn trưởng bước vào lán, nhìn cả đội một lượt. Cặp mắt ông ánh lên vẻ trìu mến, dịu dàng. Ông ngồi yên lặng một lúc lâu, rồi lên tiếng:
Các em ạ, hoàn cảnh chiến khu lúc này rất gian khổ. Mai đây chắc còn gian khổ, thiếu thốn nhiều hơn. Các em sẽ khó lòng mà chịu nổi. Nếu em nào muốn trở về sống với gia đình thì trung đoàn cho các em về. Các em thấy thế nào?
2. Trước ý kiến đột ngột của chỉ huy, bọn trẻ lặng đi. Tự nhiên, ai cũng thấy cổ họng mình nghẹn lại.
Lượm bước tới gần đống lửa. Giọng em rung lên:
Em xin được ở lại. Em thà chết trên chiến khu còn hơn về ở chung, ở lộn với tụi Tây, tụi Việt gian…
Cả đội nhao nhao:
Chúng em xin ở lại
Mừng nói như van lơn:
Chúng em còn nhỏ, chưa làm chi nhiều thì trung đoàn cho chúng em ăn ít cũng được. Đừng bắt chúng em phải về, tội chúng em lắm, anh nờ…
3. Những lời van xin thơ ngây mà thống thiết, van xin được chiến đấu hi sinh vì Tổ quốc của các chiến sĩ nhỏ tuổi làm trung đoàn trưởng rơi nước mắt.
Ông ôm Mừng vào lòng nói:
- Nếu các em đều xin ở lại, anh sẽ về báo cáo với Ban chỉ huy.
4. Bỗng một em cất tiếng hát, cả đội đồng thanh hát vang:
“ Đoàn vệ quốc quân một lần ra đi
Nào có mong chi đâu ngày trở về
Ra đi, ra đi bảo tồn sông núi
Ra đi,ra đi, thà chết không lui…”
Tiếng hát bay lượn trên mặt suối, tràn qua lớp cây rừng, bùng lên như ngọn lửa rực rỡ giữa đêm rừng lạnh tối, làm cho lòng người chỉ huy ấm hẳn lên.
Theo Phùng Quán

Ở lại với chiến khu
1.Trung đoàn trưởng bước vào lán, nhìn cả đội một lượt. Cặp mắt ông ánh lên vẻ trìu mến, dịu dàng. Ông ngồi yên lặng một lúc lâu, rồi lên tiếng :
Các em ạ, hoàn cảnh chiến khu lúc này rất gian khổ. Mai đâychắc còn gian khổ, thiếu thốn nhiều hơn. Các em sẽ khó lòng chịu nổi. Nếu em nào muốn trở về sống với gia đình thì trung đoàn cho các em về. Các em thấy thế nào?
2. Trước ý kiến đột ngột của chỉ huy, bọn trẻ lặng đi.Tự nhiên, ai cũng thấy cổ họng mình nghẹn lại.
Lượm bước tới gần đống lửa. Giọng em rung lên :
Em xin được ở lại. Em thà chết trên chiến khu còn hơn về ở chung, ở lộn với tụi Tây, tụi Việt gian…
Cả đội nhao nhao:
- Chúng em xin ở lại.
Mừng nói như van lơn :
- Chúng em còn nhỏ, chưa làm được chi nhiều thì trung đoàn cho chúng em ăn ít cũng được. Đừng bắt chúng em phải về, tội chúng em lắm, anh nờ…
3. Những lời van xin thơ ngây mà thống thiết, van xin được chiến đấu hi sinh vì Tổ quốc của các chiến sĩ nhỏ tuổi làm trung đoàn trưởng rơi nước mắt.
Ông ôm Mừng vào lòng nói:
Nếu các em đều xin ở lại, anh sẽ về báo cáo với Ban chỉ huy.
4. Bỗng một em cất tiếng hát, cả đội đồng thanh hát vang :
“ Đoàn Vệ quốc quân một lần ra đi
Nào có mong chi đâu ngày trở về
Ra đi, ra đi bảo tồn sông núi
Ra đi, ra đi, thà chết không lui…’’
Tiếng hát bay lượn trên mặt suối, tràn qua lớp lớp cây rừng, bùng lên như ngọn lửa rực rỡ giữa đêm rừng lạnh tối, làm cho lòng người chỉ huy ấm hẳn lên.
Theo Phùng Quán


Luyện từ và câu
Câu chuyện kể trong bài diễn ra vào thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, ở chiến khu. (ChiÕn khu B×nh TrÞ Thiªn)
Bài 4: Đọc lại bài tập đọc Ở lại với chiến khu và trả lời câu hỏi:
Câu chuyện kể trong bài diễn ra khi nào và ở đâu ?
b. Trên chiến khu, các chiến sĩ liên lạc nhỏ tuổi sống ở đâu ?
Trên chiến khu, các chiến sĩ liên lạc nhỏ tuổi sống ở trong lán.
c. Vì lo cho các chiến sĩ nhỏ tuổi, trung đoàn trưởng khuyên họ về đâu ?
Vì lo cho các chiến sĩ nhỏ tuổi, trung đoàn trưởng khuyên họ trở về sống với gia đình.
Nhân hoá - Ôn cách đặt và trả lời câu hỏi : "? đâu ?"
Chiến khu Bình Trị Thiên khói lửa
Địa đạo Vĩnh Mốc ở xã Vĩnh Thạch, huyện Vĩnh Linh - Quảng Trị
Trò chơi
Ai nhanh - Ai đúng
Trâu ơi!
Trâu ¬i ta b¶o tr©u nµy
Tr©u ra ngoµi ruéng tr©u cµy víi ta
Cấy cày vốn nghiệp nông gia
Ta ®©y tr©u ®Êy ai mµ qu¶n c«ng
Bao giê c©y lóa cßn b«ng
Thời cßn ngän cá ngoµi ®ång tr©u ¨n.
a. Dùng từ gọi người để gọi trâu.
b. Dùng từ ngữ tả người để tả trâu.
Câu 1: Trong bài ca dao sau
- Trâu được nhân hóa theo cách nào sau đây?
c. Trò chuyện với trâu như trò chuyện với người.
Luyện từ và câu
Trò chơi
Ai nhanh - Ai đúng
a. Ông mặt trời vội vã đạp xe qua những ngọn núi.
c. Chị gà mái mơ lục tục dẫn đàn con đi kiếm mồi.
b. Bông hồng em dành tặng cô.
Câu 2: Câu nào dưới đây không có hình ảnh nhân hóa?
Nhân hoá - Ôn cách đặt và trả lời câu hỏi : "? đâu ?"
Luyện từ và câu
Nhân hoá - Ôn cách đặt và trả lời câu hỏi: ? đâu?
Trò chơi
Ai nhanh - Ai đúng
Chỉ đến khi về già, mọi người mới thấy hết được sự vô tận
của vũ trụ.
c. Trên triền đê, đàn trâu thung thăng gặm cỏ.
b. Bé Hào nhà em ở với ông ngoại.
Câu 3: Câu nào dưới đây có bộ phận trả lời câu hỏi ở đâu?
Chào tạm biệt