Tuần 21. Đọc thêm: Hiền tài là nguyên khí của quốc gia (trích Bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ ba)

Tiết 63:
HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
( Trích "Bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ ba" )
Thân Nhân Trung
I. Tiểu dẫn:
1. Tác giả :
Thân Nhân Trung ( 1418 - 1499 )
_ Tự là Hậu Phủ, người làng Yên Ninh ( Bắc Giang )
_ 1469 đỗ tiến sĩ, nổi tiếng giỏi văn chương, được vua Lê Thánh Tông tin dùng.
HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
Nêu vài nét tiêu biểu về tác giả ?
2. Tác phẩm:
a. Van bia
b. Hồn c?nh ra d?i
_ Được khắc bia năm 1484.
_ Giữ vai trò quan trọng như một lời tựa chung cho cả 82 tấm bia tiến sĩ ở Văn Miếu, Hà Nội
c. B? c?c:
_ Ph?n 1: T? d?u.chua cho l� d?: Vai trị c?a hi?n t�i
_ Ph?n 2: cịn l?i: � nghia c?a vi?c kh?c bia



HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
Bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất niên hiệu Đại Bảo thứ ba ra đời trong hoàn cảnh như thế nào ?
Đoạn trích được chia làm mấy phần ? Nội dung của từng phần ?

HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
Cổng vào Văn Miếu - Quốc Tử Giám

HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
Gác Khuê Văn - nơi học trò ngồi bình thơ

HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
Giếng đào Thiên Quang Tỉnh - giếng ánh sáng của trời

HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
Nhà bia Văn Miếu

HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA

HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA

HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
II. Đọc - hiểu văn bản :
1. Vai trò của hiền tài đối với quốc gia:
HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
Anh chị hiểu câu "Hiền tài là nguyên khí của quốc gia" như thế nào ?
- Ngu?i cĩ t�i cao, cĩ d?o d?c l� khí ch?t ban d?u l�m n�n s? s?ng cịn v� ph�t tri?n c?a d?t nu?c
II. Đọc - hiểu văn bản :
1. Vai trò của hiền tài đối với quốc gia:







HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
Tác giả đã phát triển luận điểm này như thế nào ?
Đề cao vai trò của hiền tài; nhân tố tạo nên sự hưng vong, thịnh suy của đất nước
Hiền tài là nguyên khí của quốc gia
Nguyên khí thịnh
Thế nước mạnh
Nguyên khí suy
Thế nước yếu
Quốc tộ như đằng lạc
Nam thiên lý thái bình
Vô vi cư điện các
Xứ xứ tức đao binh.
(Vận nước như dây leo
Trời nam mở thái bình.
Vô vi trong chính sách
Chốn chốn hết đao binh)
Bài Kệ: Quốc tộ (981). Tác giả Pháp Thuận
II. Đọc - hiểu văn bản :
1. Vai trò của hiền tài đối với quốc gia:
HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
Các thánh đế minh vương đã làm gì để khuyến khích hiền tài? Tại sao nói làm thế vẫn chưa đủ ?
- Các tri?u vua thể hiện sự quý trọng hiền tài, đề cao kẻ sĩ.
- " D� y�u m?n.cao nh?t": ngh? thu?t li?t k�, tang c?p nh?n m?nh nh?ng quy?n l?i cao quí c?a k? si v� s? tr?ng d�i y�u m?n c?a tri?u dình
- D? cao chua d? vì ch? vang danh ng?n ng?i khơng luu truy?n du?c. Vì v?y c?n cĩ bia d� d? danh

HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
Ý nghĩa của việc dựng bia đá đề danh?
Khuyến khích nhân tài
Noi gương hiền tài, ngăn ngừa điều ác
Làm cho đất nước hưng thịnh, bền vững dài lâu
Ý nghĩa
II. Đọc hiểu văn bản
2. Ý nghĩa của việc dựng bia
II. Đọc - hiểu văn bản:
3. Bài học lịch sử:
_ Th?i n�o thì "Hi?n t�i cung l� nguy�n khí qu?c gia" n�n c?n tr?ng d?ng nh�n t�i
_ Hi?n t�i cĩ m?i quan h? s?ng cịn v?i s? th?nh suy c?a d?t nu?c
_ Th?m nhu?n quan di?m c?a Nh� nu?c ta: gi�o d?c l� qu?c s�ch v� chính s�ch tr?ng d?ng hi?n t�i
HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
Theo anh (chị), bài học lịch sử rút ra từ việc khắc bia tiến sĩ là gì?
III. Tổng kết
HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
Nội dung: Khẳng định tầm quan trọng của hiền tài;
ý nghĩa của việc khắc văn bia và rút ra những bài học
lịch sử quí báu
2. Nghệ thuật: Kết cấu chặt chẽ, khúc chiết, giàu sức
thuyết phục

HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
Vai trò quan trọng của hiền tài
Khuyến khích hiền tài
Việc đã làm
Việc tiếp tục làm
( khắc bia tiến sĩ)
Ý nghĩa, tác dụng của
việc khắc bia tiến sĩ.
HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
IV. LUYỆN TẬP
Câu 1:

Bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ 3
(1442) Được xem là bài quan trọng nhất trong số 82 bài văn bia
ở Văn Miếu chủ yếu vì:

Đây là bài văn bia hay nhất trong 82 bài văn bia
Đây là bài văn bia viết công phu nhất trong 82 bài văn bia
Đây là bài có ý nghĩa như lời tựa chung cho 82 bài văn bia
Đây là bài được nhiều người biết đến nhất
C
Câu 2:
Trong một đoạn trích ngắn việc tác giả hai lần nhấn mạnh:
“Quý biết thế nào là cùng chuộng kẻ sĩ không” và “triều đình
mừng được người tài, không có việc gì không làm đến mức cao nhất”
đã có tác dụng gì?

Thể hiện sự ưu đãi, quí trọng đặc biệt của xã hội với hiền tài
Thể hiện quan niệm xem hiền tài là nguyên khí quốc gia
Thể hiện thái độ chăm lo, trọng đãi của triều đình với kẻ sĩ
Cả A, B và C
D
HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
Câu 3:
“Ví thử hồi đó mắt thấy thì lòng thiện tràn đầy, ý xấu bị ngăn chặn,
đâu còn dám nảy sinh như vậy được? Thế thì việc dựng tấm bia đá này
lợi ích rất nhiều: kẻ ác lấy đó làm răn, người thiện theo đó mà gắng, dẫn
việc dĩ vãng, chỉ lối tương lai, vừa để rèn rũa danh tiếng cho sĩ phu, vừa
để củng cố mệnh mạch cho đất nước.” Đoạn văn trên tập trung nói về
tác dụng, ý nghĩa gì của bia tiến sĩ?

Răn đe kẻ ác, khuyến dụ điều thiện
Ôn chuyện quá khứ, định hướng tương lai
Rèn rũa danh tiếng cho sĩ phu, củng cố mệnh mạch đất nước
Cả A, B và C
D
HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
Câu hỏi thảo luận:
Câu nói “ Hiền tài là nguyên khí quốc gia” ra đời 1484, theo em đến nay có còn ý nghĩa không? Theo bạn Đảng và Nhà nước ta nên có chính sách như thế nào để phát huy năng lực của những người hiền tài?