Tuần 21. Đọc thêm: Hiền tài là nguyên khí của quốc gia (trích Bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ ba)

Kính chào quý cô
và các em học sinh đến
dự giảng
HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
( Trích Bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ ba )
Thân Nhân Trung
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1. Tác giả:
- Thân Nhân Trung ( 1418 -1499 ), tự là Hậu Phủ, người làng Yên Ninh, huyện Yên Dũng ( Bắc Giang ).
- Ông đỗ tiến sĩ năm 1469, là người nổi tiếng văn chương, được Lê Thánh Tông tin dùng và thường cho vào hầu văn bút.
2. Tác phẩm:
- Bài kí được khắc bia năm 1484.
Hãy nêu đôi nét về tác giả Thân Nhân Trung?
? Tác phẩm được ra đời trong hoàn cảnh nào?
=>Bài kí là lời tựa cho 82 văn bia tiến sĩ ở Văn Miếu
- Đây là một trong 82 bài văn bia ở Văn Miếu ( Hà Nội ).
- Thể loai: loại văn bia, kiểu văn nghị luận.
VĂN BIA
BIA TI?N SI, VAN MI?U, H� N?I
VAN MI?U QU?C T? GI�M
II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN :
1. Vai trò của hiền tài đối với đất nước :
CH: Người như thế nào được gọi là người hiền tài?
- Hiền tài : là người tài cao, học rộng, có đạo đức tốt, được mọi người tín nhiệm, suy tôn.
CH: Nguyên khí là gì?
- Nguyên khí : khí chất ban đầu.
CH:Hiền tài có mối quan hệ như thế nào đối với vận mệnh đất nước?Tìm chi tiết chứng minh?
- Mối quan hệ giữa hiền tài với đất nước “ nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, rồi lên cao, nguyển khí suy thì thế nước yếu, rồi xuống thấp”.
CH:Các vua chúa ngày xưa đã từng làm gì để khuyến khích hiền tài?
- Nhà nước từng trọng đãi hiền tài, đề cao danh tiếng, phong chức tước, cấp bậc, ghi tên vào bảng vàng, ban yến tiệc, ...
CH:Theo em, hiền tài có vai trò như tế nào đối với đất nước ?
=> Hiền tài có vai trò quyết định sự hưng thịnh của đất nước, góp phần làm nên sự sống còn của quốc gia và xã hội.
2. Ý nghĩa của việc khắc bia ghi tên tiến sĩ :
CH:Nêu ý nghĩa của việc khắc bia ghi tên tiến sĩ ?
- Thể hiện tinh thần trọng người tài của các đấng minh vương :
+ Khuyến khích nhân tài: “kẻ sĩ trông vào mà phấn chấn hâm mộ, rèn luyện danh tiết, gắng sức giúp vua”.
+ Noi gương hiền tài, ngăn ngừa điều ác, “kẻ ác lấy đó làm răn, người thiện theo đó mà gắng”.
+ Làm cho đất nước hưng thịnh, bền vững dài lâu “dẫn việc dĩ vãng, chỉ lối tương lai, vừa để rèn giũa danh tiếng cho sĩ phu, vừa để cũng cố mệnh mạch cho nhà nước”.
CH:Ngoài mục đích trên, việc khắc bia tiến sĩ còn có ý nghĩa gì khác?
- Là lời nhắc nhở mọi người, nhất là trí thức nhận rõ trách nhiệm với vận mệnh dân tộc.
3. Bài học lịch sử rút ra từ việc khắc bia ghi tên tiến sĩ.
CH:Hãy cho biết bài học lịch sử rút ra từ việc khắc bia ghi tên tiến sĩ ?
- Phải biết quý trọng nhân tài.
- Hiền tài có mối quan hệ sống còn đối với sự thịnh suy của đất nước.
- Giáo dục là quốc sách hàng đầu.
4. Nghệ thuật :
Lập luận chặt chẽ, có luận điểm, luận cứ rõ ràng, có lời lẽ sắc sảo, thấu lí, đạt tình.
CH:Hãy nhận xét về nghệ thuật của văn bản?
III. Ý nghĩa văn bản :
CH:Hãy nêu ý nghĩa của văn bản ?
Khích lệ kẻ sĩ đương thời luyện tài, rèn đức, nêu những bài học cho muôn đời sau : thể hiện tấm lòng của Thân Nhân Trung với sự nghiệp xây dựng đất nước.
SO D? k?t c?u b�i van bia (Th�n Nh�n Trung)
Vai trị quan tr?ng c?a hi?n t�i
Khuy?n khích hi?n t�i
Vi?c d� l�m Vi?c ti?p t?c l�m:
Kh?c bia ti?n si
� nghia, t�c d?ng c?a vi?c kh?c bia ti?n si
Xin chân thành cảm ơm
quý cô và các em
đã dự giảng.