Tuần 21. Đọc thêm: Hiền tài là nguyên khí của quốc gia

HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA
(Trích Bài kí đề danh tiến sĩ khoa Nhâm Tuất, niên hiệu Đại Bảo thứ ba)
-Thân Nhân Trung-
I. TÌM HIỂU CHUNG:
Tác giả: THÂN NHÂN TRUNG
申 仁 忠
(1418 – 1499)
Tự là Hậu Phủ, người làng Yên Ninh, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang.
Nêu vài nét tiêu biểu về tác giả?
* Năm 1469 : ông đỗ Tiến sĩ


* Là người nổi tiếng văn chương



* Là Phó nguyên súy Tao đàn văn học do Lê Thánh Tông sáng lập
Bia tiến sĩ khoa thi nho học năm Nhâm Tuất (1442), do Thân Nhân Trung soạn lời văn.

Cổng vào Văn Miếu – Quốc Tử Giám

Gác Khuê Văn
–nơi học trò ngồi bình thơ

Thiên Quang tỉnh
–giếng ánh sáng của trời

Nhà bia Văn Miếu

2. Tác phẩm:
- Bài kí được khắc bia năm 1418
- Là một trong 82 bài văn bia ở Văn Miếu ( Hà Nội ).
3. Bố cục:
-Phần 1: Từ đầu …vẫn cho là chưa đủ.
 Vai trò của hiền tài đối với quốc gia.
-Phần 2: Phần còn lại
 Ý nghĩa của việc khắc bia.
4. CHỦ ĐỀ:
Bài kí nhấn mạnh tầm quan trọng của tri thức và người trí thức trong xã hội và có ý nghĩa lớn lao của việc tôn vinh người đỗ đạt qua việc khắc bia.
Ngày nay Cầu may
Đọc thêm:
Giải thích nhan đề bài kí?
 Người có tài cao, có đạo đức là khí chất ban đầu làm nên sự sống còn và phát triển của đất nước.
GIỚI THIỆU TƯ LIỆU VĂN BIA CHỮ NÔM
Văn bia chữ Nôm chủ yếu xuất hiện ở các tỉnh Đồng bằng Bắc bộ đặc biệt là Hà Nội và Hà Tây.
- Văn bia chữ Nôm có niên đại muộn, tập trung chủ yếu số lượng vào đầu thế kỷ XX.
GIỚI THIỆU TƯ LIỆU VĂN BIA CHỮ NÔM
Văn bia chữ Nôm đa số tồn tại dưới dạng bia hình dẹt, kích thước nhỏ,hoa văn trang trí đơn giản, nhiều bia không có trang trí,
số tác giả là vua chúa, quan lại chiếm tỉ lệ tương đối cao.
Nhân tài là những người trong lĩnh vực hoạt động của mình, có những phẩm chất và năng lực nổi trội hơn so với người bình thường.
Nhân tài
và
hiền tài
Hiền tài là người:
+ tài năng
+ đức độ
+đem ích lợi đến cho mọi người
( phô trương,
ích kỷ)




Vai trò quan trọng của hiền tài
Khuyến khích hiền tài
Việc đã làm
Việc tiếp tục làm
( khắc bia tiến sĩ)
Ý nghĩa, tác dụng của
việc khắc bia tiến sĩ.
SƠ ĐỒ VỀ KẾT CẤU CỦA BÀI VĂN BIA
1. Vai trò của hiền tài đối với quốc gia:
- Hiền tài làm nên sự chuyển mình mạnh mẽ cho đất nước
- Là người cống hiến vạch đường đi để nhân dân tiến bước đi lên, để sánh vai với các nước trong khu vực và trên thế giới
- Hiền tài chính là kim chỉ nam không chỉ của một thời đại để xây dựng quốc gia phồn thịnh.
Đề cao vai trò của hiền tài; nhân tố tạo nên sự hưng vong, thịnh suy của đất nước
Hiền tài là nguyên khí của quốc gia
Nguyên khí thịnh
Thế nước mạnh
Nguyên khí suy
Thế nước yếu
2. Những việc làm thể hiện sự quan tâm của các thánh đế minh vương với các hiền tài:
+ đề cao danh tiếng những người có công với đất nước
+ được ghi tên ở bảng vàng
+ được ban chức tước, ban yến tiệc
+ khắc bia tiến sĩ
3 . Ý nghĩa, tác dụng của việc khắc bia, ghi tên tiến sĩ:
+ Khuyến khích hiền tài, kẻ sĩ trông vào mà phấn chấn, hâm mộ, rèn luyện danh tiết, gắng sức giúp vua
+ Ngăn ngừa điều ác, kẻ ác, ý xấu được ngăn chặn, lòng thiện tràn đầy, kẻ ác thấy đó làm điều răn, người thiện xem đó mà cố gắng
+ Dẫn việc dĩ vãng, chỉ lối tương lai, góp phần làm cho hiền tài nẩy nở, đất nước hưng thịnh dài lâu, rèn giũa danh tiếng cho sĩ phu, củng cố mệnh mạch cho Nhà nước.
Đối với người đời sau:
Tôn vinh quá khứ làm gương cho thế hệ tương lai.
Tạo dựng truyền thống hiếu học của dân tộc.
Khơi dậy niềm tự hào về truyền thống nghìn năm văn hiến
của dân tộc ta.
Khuyến khích nhân tài
Noi gương hiền tài, ngăn ngừa điều ác
Làm cho đất nước hưng thịnh, bền vững dài lâu
Ý nghĩa
4. Bài học lịch sử:
-Thời nào , “hiền tài cũng là nguyên khí quốc gia”, phải biết quý trọng nhân tài.
- Hiền tài có mối quan hệ sống còn, thịnh suy của đất nước (triều đại Lê Thánh Tông rất quý trọng hiền tài, biết dùng nhân tài nên đây cũng là triều đại hoàng kim nhất trong lịch sử chế độ phong kiến Việt Nam).
- Thấm nhuần quan điểm của nhà nước ta: giáo dục là quốc sách, trọng dụng nhân tài.
-Thấm nhuần quan điểm Hồ Chủ tịch: một dân tộc dốt là một dân tộc yếu.
Ngày nay các cấp chính quyền địa phương, nhà nước đều phải có những chính sách đãi ngộ, khuyến khích phát triển người tài, tránh chảy máu chất xám.
Vinh danh các thủ khoa đỗ đầu ở Văn Miếu hàng năm.
5. Trách nhiệm của thế hệ trẻ:
Với tư cách là chủ nhân tương lai của đất nước, thế hệ ngày nay cần có ý thức, trách nhiệm đối với đất nước để phấn đấu trở thành hiền tài góp phần đưa thế nước đi lên, giúp đất nước ngày càng phát triển mạnh mẽ, phồn thịnh để không phụ công dựng nước của cha ông ta ngày xưa.
HÀNH ĐỘNG CỤ THỂ
- Có ý chí quyết tâm sâu sắc
- Ra sức phấn đấu, trau dồi kiến thức, phát huy hết mình tinh thần học tập và rèn đức luyện tài
-Tình yêu và nhiệm vụ đối với quê hương, đất nước
- Tấm lòng báo đáp công ơn cha mẹ thầy cô
III. GIÁ TRỊ NGHỆ THUẬT:
Giàu chất hùng biện
Có sức thuyết phục cao
Lập luận đối lập rõ ràng, mạch lạc, chặt chẽ
Liệt kê trùng điệp đối lập
Bút pháp rắn rỏi, cô đọng súc tích,
Hành văn trang trọng lời lẽ sắc sảo, thấu tình đạt lí.
6
5
4
3
2
7
1
TRUY TÌM Ô CHỮ
Điền vào chỗ trống:
Việt Nam ta đã trải qua 4000 năm ……
Câu 1: Ô chữ gồm 7 chữ cái
Đây là hình ảnh của …..
Câu 2: Ô chữ gồm 5 chữ cái
Điền vào chỗ trống
Nước Việt Nam ta từ trước tới nay bao đời đã gây nền độc lập. Đó là một ….. quý báu của dân tộc .
Câu 3: Ô chữ gồm 10 chữ cái
Ai là tác giả của đoạn trích : “ Hiền tài là nguyên khí của quốc gia” ?
Câu 4: Ô chữ gồm 13 chữ cái
Trường Đại học đầu tiên của nước ta là trường nào ?
Câu 5: Ô chữ gồm 10 chữ cái
Điền vào chỗ trống :
Với tư cách là thế hệ trẻ của đất nước chúng ta cần phấn đấu trở thành hiền tài để đưa thế nước đi lên bằng cách ra sức học tập và “rèn đức luyện …”
Câu 6: Ô chữ gồm 3 chữ cái
Câu hỏi :
Niên hiệu của vua Lê Thái Tông những năm 1440-1442 là gì ?
Câu 7: Ô chữ gồm 6 chữ cái
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.