Tuần 20. Hầu Trời

T?N D�
Tiểu dẫn
1. Tác giả
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh sáng tác
b. Bố cục
Cĩ b?n do?n
+ Do?n I: 20 c�u d?u (t? d?u d?n `tr?i sai g?i ph?i l�n`)
Lí do v� th?i di?m du?c l�n d?c tho v� h?u tr?i
+ Do?n II: t? c�u 20 d?n c�u 48 (ti?p dĩ d?n `.nu?c Nam Vi?t`)
=> D?c tho cho tr?i v� chu ti�n gi?a ch?n thi�n mơn d? khuy?t
* Do?n III: t? c�u 68 d?n c�u 98 (ti?p dĩ d?n `.ng?i chi suong tuy?t`)
T�m tình v?i tr?i v? hồn c?nh kh?n khĩ c?a ngh? vi?t van v� th?c h�nh "thi�n luong" ? h? gi?i.
* Do?n IV: cịn l?i
=> Ph�t chia c?a nh� tho v?i tr?i v� chu ti�n
Nh?n x�t b? c?c c?a b�i tho
+ B? c?c m?ch l?c r� r�ng
+ M?ch chính l� k? theo trình t? th?i gian, gi�p ngu?i d?c d? theo d�i. Xen gi?a l� nh?ng chi ti?t du?c hu c?u, tu?ng tu?ng kích thích chí tị mị c?a ngu?i d?c.
+ �m di?u c?a b�i tho cung cĩ s? chuy?n bi?n linh ho?t, g?n li?n v?i m?ch truy?n.
* Do?n I v� II sơi n?i, h�o h?ng
* Do?n III nh�n v?t ch? tình th? hi?n s? xĩt xa, cĩ xen v�o s? an ?i v? v? c?a tr?i
* Do?n IV �m di?u tho cĩ v? ng?m ng�i
1.T�c gi? l�n h?u Tr?i
* Tĩm t?t c�u chuy?n h?u Tr?i
Lí do v� th?i di?m du?c g?i l�n "h?u Tr?i"
Cu?c d?c tho d?y "d?c �" cho Tr?i v� chu ti�n nghe

Tr?n tình v?i Tr?i v� tình c?nh kh?n khĩ c?a k? theo du?i ngh? van v� th?c h�nh "thi�n luong" ? h? gi?i
Cu?c chia tay d?y x�c d?ng v?i Tr?i v� chu ti�n
*C�ch v�o d? c?a b�i tho:
-C�u m? d?u: "D�m.khơng"->g�y du?c m?i nghi v?n,g?i trí tị mị c?a ngu?i d?c.
-Ba c�u ti?p:l� l?i kh?ng d?nh du?c nh?c di nh?c l?i nhu d? c?ng c? ni?m tin: "Ch?ng.l? l�ng".
=>C�ch v�o chuy?n th?t d?c d�o v� cĩ duy�n.
2. T�c gi? d?c tho h?u tr?i
Theo l?i k? c?a nh�n v?t, khơng gian, c?nh ti�n nhu du?c hi?n ra:
+ "Du?ng m�y" r?ng m?
+ "C?a son d? chĩi" th? hi?n du?c v? r?c r?
+ "Thi�n mơn d? khuy?t" l� noi ? c?a vua, v? sang tr?ng

+ "Gh? b�nh nhu tuy?t v�n nhu m�y" th? hi?n v? qu� ph�i
=> L?i k? nĩi l�n khơng gian bao la, sang tr?ng, qu� ph�i c?a tr?i, m� khơng ph?i ai cung cĩ th? chi�m ngu?ng. C�ch mi�u t? l�m n?i b?t c�i ngơng c?a nh�n v?t
"V?a trơng th?y Tr?i, s?p xu?ng l?y" l? nghi khi v�o noi thi�n mơn d? khuy?t
"Truy?n cho van si du?c ng?i choi d?y" du?c m?i ng?i
"Duong con d?c � d?c d� thích" cĩ c?m h?ng, d?c tho say sua c�ng d?c c�ng hay

"Ch� tr?i nh?p gi?ng c�ng t?t hon" gi?ng k? h�i hu?c
"Tr?i nghe, Tr?i cung l?y cung l�m hay" Tr?i khen
"Tr?i nghe Tr?i cung b?t bu?n cu?i" Tr?i t�n thu?ng
"Tr?i l?i ph� cho: "Van th?t tuy?t!
Van tr?n du?c th? ch?c cĩ ít" Tr?i d� kh?ng d?nh c�i t�i c?a nh� tho
Th�i d? c?a c�c chu ti�n:
"T�m nhu n? d?, co l� lu?i
H?ng Nga, Ch?c N? chau dơi m�y
Song Th�nh, Ti?u Ng?c l?ng tai d?ng
D?c xong m?i b�i c�ng v? tay"

N? d?: m? mang du?c nhi?u c�i hay
L� lu?i: van hay l�m ngu?i nghe ph?i b?t ng?
Chau dơi m�y: van hay l�m ngu?i nghe ph?i suy nghi tu?ng tu?ng
L?ng tai d?ng: d?ng ng�y ra d? nghe
"Chu ti�n ao u?c tranh nhau d?n:
- "Anh v? g�nh l�n d�y b�n ch? tr?i!"
=> Nh?ng ph?n ?ng v? m?t t�m lí c?a tr?i v� chu ti�n dan xen v�o nhau l�m cho c?nh d?c tho di?n ra th?t sơi n?i, h�o h?ng, linh ho?t..
=> Ngu?i d?c tho hay m� t�m lí ngu?i nghe cung th?y hay, khi?n ngu?i d?c b�i tho n�y cung nhu b? cu?n h�t v�o c�u chuy?n d?c tho ?y, cung c?m th?y "d?c �", "su?ng l? l�ng"
Chuy?n t�c gi? d?c tho cho Tr?i v� chu ti�n
C�ch k?, t? r?t t? m?, c? th?
Thi si tr? l?i tr?nh tr?ng, d�ng l? nghi
Thi si d?c nhi?t tình, cao h?ng v� cĩ ph?n t? h�o, t? d?c v? van tho c?a mình
Ngu?i nghe v?a kh�m ph?c v?a hang say nhu hịa c�ng c?m x�c c?a t�c gi?.
Tr?i khen van tho phong ph�, gi�u cĩ l?i l?m l?i da d?ng
Gi?ng k? da d?ng, hĩm h?nh v� cĩ ph?n ngơng ngh�nh, t? d?c.
3. Th�i d? c?a t�c gi? qua vi?c d?c tho h?u Tr?i
+ Th? hi?n quan ni?m v? t�i nang (t�i tho)
Nh� tho nĩi du?c nhi?u t�i nang c?a mình m?t c�ch t? nhi�n, qua c�u chuy?n tu?ng tu?ng h?u Tr?i
C�c nh� Nho t�i t? thu?ng khoe t�i, t�i nang m� h? nĩi d?n l� kinh bang t? th?
- T?n D� khơng ch? khoe t�i tho c?a mình m� cịn nĩi th?ng c�i t�i c?a mình ra "hay" "th?t tuy?t" m� l?i nĩi v?i Tr?i
Tr?i khen l� s? kh?ng d?nh cĩ s?c n?ng, khơng th? ph? d?nh t�i nang c?a t�c gi?, dĩ cung chính l� l?i kh?ng d?nh r?t ngơng c?a van si h? gi?i.
? Th? hi?n � th?c c� nh�n c?a T?n D� v? c�i tơi t�i nang c?a mình
+ Quan ni?m c?a T?n D� v? ngh? van
Van chuong cung l� m?t ngh?, ngh? ki?m s?ng. Cĩ k? b�n, ngu?i mua, cĩ chuy?n thu�, mu?n, d?t r?, cĩ v?n, cĩ l�i..
=> Th? hi?n du?c quan ni?m m?i m? l�c b?y gi? v? ngh? van chuong l�c b?y gi?. Kh�t v?ng s�ng t?o, trong ngh? van

T?u trình v?i Tr?i v? ngu?n g?c c?a mình :
"Con t�n Kh?c Hi?u h? l� Nguy?n
Qu� ? � ch�u v? D?a c?u
Sơng D� n�i T?n nu?c Nam Vi?t"
T?n D� t? gi?i thi?u v? mình v?i n�t ri�ng:
+ T�ch t�n, h?
+ Nĩi r� qu� qu�n, ch�u l?c, h�nh tinh
? Th? hi?n c�i tơi c� nh�n v� th? hi?n lịng t? h�o v? d�n t?c mình ..
* Chuy?n d?i tho?i gi?a Tr?i v� t�c gi? v? th�n th?, qu� qu�n
Ni?m t? h�o v� kh?ng d?nh t�i nang c?a b?n th�n t�c gi?
Phong c�ch t�i hoa l�ng m?n, d?c d�o, t? ví mình nhu m?t v? ti�n b? Tr?i d�y
- H�nh d?ng l�n tr?i d?c tho, trị chuy?n v?i Tr?i, d?nh b�n van ? ch? tr?i c?a T?n D� th?t kh�c thu?ng, th?t ngơng. Dĩ l� tính c�ch d?c d�o c?a T?n D�.
X�c d?nh thi�n ch?c c?a ngu?i ngh? si l� d�nh th?c, khoi d?y, ph�t tri?n c�i thi�n luong hu?ng thi?n v?n cĩ c?a m?i con ngu?i.
- T?n D� khơng ch? ch? mu?n thốt li cu?c d?i b?ng nh?ng u?c mo l�n trang, l�n ti�n. Ơng v?n mu?n c?u d?i, gi�p d?i. N�n cĩ do?n tho gi�u tính hi?n th?c xen v�o b�i l�ng m?n.

4. Bi?u hi?n c?a c�i "ngơng"
T? cho mình van hay d?n m?c Tr?i cung ph?i t�n thu?ng
Khơng th?y ai d�ng l� k? tri �m v?i mình ngồi Tr?i v� chu ti�n

Xem mình l� " trích ti�n" b? "d�y x?ng h? gi?i vì t?i ngơng"
Nh?n mình l� ngu?i nh� Tr?i, du?c sai xu?ng h? gi?i th?c hi?n m?t s? m?nh cao c?
* C�i tơi "ngơng"
- T?n D� t? khen mình;
Duong con dac �
Van d�i, hoi t?t
T�m: n? d?
Co: l� lu?i
Tr?i: l?y l�m hay
In m?y muoi
Van gi�u, l?m l?i
Tr?i khen:
Van th?t tuy?t
Ch?c cĩ ít
Nh?i: D?p nhu sao bang
Khí: H�ng m?nh nhu m�y
? T?n D� d� � th?c cao du?c v? t�i nang c?a b?n th�n, nh?t l� v? van chuong. Ngu?i t�o b?o d�m du?ng hồng b?c l? "c�i tơi". Ơng r?t ngơng khi tìm d?n Tr?i d? kh?ng d?nh t�i nang, dĩ cung l� b?n nang c?ng c?i c?a T?n D�
C�i "ngơng" n�y gĩp ph?n l� n�n c�i m?i, c�i hay c?a b�i tho
Tính ch?t "giao th?i" trong ngh? thu?t tho T?n D�: tính ch?t bình d�n trong l?i k? chuy?n, gi?ng k? khơi h�i, c�ch d�ng t? d? l�m n?i b?t n�n c�i tơi t�i hoa
5. Ti?u k?t
C�i tơi c� nh�n bi?u hi?n trong b�i tho:
+ Hu c?u chuy?n h?u tr?i d? gi�i b�y c?m x�c c� nh�n phĩng khống c?a con ngu?i
+ Nh� tho nĩi du?c v? t�i nang c?a mình
+ Th? hi?n quan ni?m v? ngh? van
+ C�ch t?u trình v?i tr?i v? ngu?n g?c c?a mình.
? Trong b�i tho c?m h?ng l�ng m?n v� hi?n th?c dan xen nhau, kh?ng d?nh du?c v? trí tho T?n D� l� "g?ch n?i c?a hai th?i d?i thi ca"
6. Ngh? thu?t
* L?i k? d�n gi�, gi?ng di?u khơi h�i
Nh�n v?t v?i Tr?i v� c�c chu ti�n, cĩ quan h? th�n m?t v?i nhau (chu ti�n g?i nh� tho b?ng anh)
- Ngu?i tr?i bi?u hi?n c?m x�c nhu con ngu?i: l� lu?i, chau dơi m�y, l?ng tai d?ng, v? tay, b?t bu?n cu?i, tranh nhau d?n.
* C�ch d�ng t? cĩ nhi?u th� v?
- T? d�ng nơm na nhu van nĩi, ph� h?p v?i hu c?u c?a nh� tho
* D?u hi?u d?i m?i c?a ngh? thu?t
Th? tho: th?t ngơn kh� t? do. Nhung cĩ k?t h?p gi?a y?u t? t? s? v� tr? tình.
Ngơn ng?: t? nhi�n, sinh d?ng, tinh t?, khơng c�ch di?u u?c l? m� g?n giui


C?m x�c b?c l? t? nhi�n, phĩng khống, t? do
C�ch k? hĩm h?nh, h?p d?n
Gi?ng di?u: tho?i m�i, dí d?m, k?t h?p gi?a l�ng m?ng v?i hi?n th?c
7. T?ng k?t
C�i tơi c� nh�n t? bi?u hi?n: c�i tơi ngơng phĩng t�ng, t? � th?c v? t�i nang v� gi� tr? dích th?c c?a mình, khao kh�t du?c kh?ng d?nh b?n th�n gi?a cu?c d?i
- Th? tho th?t ngơn t? nhi�n, v?n nh?p, kh? tho kh� t? do, gi?ng di?u tho?i m�i t? nhi�n, hĩm h?nh, l?i k? t? gi?n d?, s?ng d?ng