Tuần 20. Hầu Trời

HẦU TRỜI
TẢN ĐÀ
Làm việc nhóm
Nhóm 1 :Đọc sách giáo khoa: phần tiểu dẫn. Hãy tóm tắt tiểu sử Tản Đà
Nhóm 2: Em hãy kể tên một số tác phẩm của Tản Đà mà em biết
Nhóm 3: Đọc và tìm bố cục bài thơ Hầu trời.
Nhóm 4: Đọc và nhận xét về giọng điệu thơ.
I/ Tìm hiểu chung :
1/ Tác giả Tản Đà :
-Sinh ra trong buổi giao thời, Tản Đà là “con người của hai thế kỷ” (kể cả về học vấn, lối sống và văn chương).
- Là một người có cá tính :
+ Xuất thân trong gia đình quan lại phong kiến nhưng lại sống theo phương thức của tư sản thành thị.
+ Học chữ Hán nhưng lại viết văn bằng chữ Quốc ngữ và ham học để tiến kịp thời đại.
+ Là nhà nho nhưng ít chịu khép mình trong khuôn phép nho gia.
Tản Đà ( 1889-1939)
- Phong cách thơ văn:
+ Lãng mạn, bay bổng, vừa phóng khóang, ngông nghênh, vừa cảm thương, ưu ái.
+ Có thể xem thơ văn ông như một gạch nối giữa hai thời đại văn học của dân tộc: trung đại và hiện đại.
+ Tác phẩm tiêu biểu:
( sgk)
Company Logo
www.themegallery.com
Tham khảo thêm về TẢN ĐÀ
Tản Đà (1888–1939) là một thi sĩ, văn sĩ, kịch tác gia lãng mạn người Việt Nam. Trên văn đàn của văn học Việt Nam trong hơn 3 thập niên đầu thế kỷ 20, Tản Đà nổi lên như một ngôi sao sáng, vừa độc đáo, vừa dồi dào năng lực sáng tạo. Ông là một cây bút phóng khoáng, xông xáo trên nhiều lĩnh vực, đi khắp miền đất nước, ông để lại nhiều tác phẩm với nhiều thể loại. Ông đã từng làm chủ bút tạp chí Hữu Thanh, An Nam tạp chí. Ông được đánh giá là người mở đầu cho thơ mới của văn học Việt Nam, là "gạch nối giữa hai thời kỳ văn học cổ điển và hiện đại". Ngoài sáng tác thơ, Tản Đà còn dịch thơ Đường và được biết đến như một người dịch thơ Đường sang thơ lục bát hay nhất Việt Nam.
Company Logo
www.themegallery.com
Nhà thơ Tản Đà (1889 - 1939)
Tản Đà qua kí họa (1889 - 1939)
Hình ảnh minh hoạ thêm về Tản Đà và quê hương – gia đình của ông
Núi Tản , Sông Đà - quê hương của Tản Đà
Cảnh non nước - Nguồn cảm hứng cho tác phẩm
“Thề non nước của Tản Đà”
Con gái Nguyễn Thuý Ngọc và hai cháu ngoại Hương Thu và Thuý Loan của Tản Đà.
Bún thang-Món ăn khoái khẩu của Tản Đà




- Hầu Trời được in trong tập “Còn chơi”, xuất bản lần đầu năm 1921. Bài thơ ra đời vào thời điểm khuynh hướng lãng mạn đã khá đậm nét trong văn chương thời đại. Xã hội thực dân nửa phong kiến đầy rẫy những ngang trái và xót xa.

2. Về Xuất xứ

- Ph?n 1: T? d?u ? "Truy?n cho van si ng?i choi d?y" : Giới thiệu câu chuyện
-Ph?n 2. Ti?p ? ".ta chua bi?t": Thi nhân đọc thơ cho Trời và chư tiên nghe
-Ph?n 3: Cịn l?i: Thi nhân trò chuyện với Trời

3.Bố cục và nội dung của bài thơ
1. Câu chuyện “hầu Trời”
- Caâu chuyeän xaûy ra vaøo “ñeâm qua” (Ñeâm qua chaúng bieát coù hay khoâng)
 gôïi khoaûnh khaéc yeân tónh, vaéng laëng…
- Chuyeän keå veà moät giaác mô ñöôïc leân coõi tieân (Thaät ñöôïc leân tieân – söôùng laï luøng).
- Nhaân vaät tröõ tình laø taùc giaû, ñang mang taâm traïng “Chaúng phaûi hoaûng hoát, khoâng
mô moøng”

II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
-Đêm qua: Chẳng biết có hay không
Thật , thật, thật, thật
+ Cách dùng điệp từ: nhấn mạnh tâm trạng, cảm xúc thật của thi nhân.
+Kết cấu câu cảm thán :bộc lộ cảm xúc bàng hoàng của nhà thơ.
+ Kết hợp câu khẳng định : diễn tả trạng thái mơ mà như tỉnh; thực mà như hư của nhà thơ.
khẳng định độ chân thật câu chuyện sắp kể
 cách vào đề gây được mối nghi vấn, gợi trí tò mò tạo sự hấp dẫn ở người đọc
1. Câu chuyện hầu Trời
- Ngh? thu?t:
2. Thi nhân đọc thơ cho Trời và chư tiên nghe:
2.1.Thái độ của thi nhân khi đọc thơ:
- Thi nhân đọc thơ một cách cao hứng và có phần tự đắc.(đọc hết văn vần  văn xuôi…).
-Kể tường tận từng chi tiết về các tác phẩm của mình (Hai quyển khối tình…) bút lực dồi dào, thi tứ phóng khoáng bay bổng, phóng bút trên nhiều lĩnh vực.
- Thi sĩ tự tôn cái tài của mình qua thái độ trầm trồ, thán phục của các chư tiên, của Trời: Thước đo chính xác tài năng của mình.
►Ý thức rất rõ tài năng văn chương của mình.
Trong Tự trào:
Vùng Sơn Tây nẩy một ông
Tuổi chưa bao nhiêu văn rất hùng
Sông Đà núi Tản ai hun đúc
Bút thánh câu thần sớm vãi vung
Trong Xuân hứng:
Xuống ngọn bút mưa sa gió táp
Vạch câu thơ quỷ ám thần kinh
Chúa xuân nức nở bên mình:
văn chương rất mực tài tình hỡi ai!
2.2.Thái độ của người nghe thơ:
- Thái độ của Trời:
+ “Trời nghe, Trời cũng lấy làm hay”.
+ “Văn thật tuyệt!..
+ “Nhời văn chuốt đẹp như sao băng
Khí văn hùng mạnh như mây chuyển!
Êm như gió thoảng, tinh như sương”…
 thái độ tâm đắc khi nghe thơ và cất lời khen rất nhiệt thành.

( Cĩ th? nĩi, c�i "TƠI", c�i NGƠNG trong văn chương thường biểu hiện thái độ phản ứng của người nghệ sĩ tài hoa, có cốt cách, có tâm hồn không muốn chấp nhận sự bằng phẳng, sự đơn điệu, nên thường tự đề cao, phóng đại cá tính của mình. Đó là niềm khao khát chân thành trong tâm hồn thi sĩ.)
- Thái độ của chư tiên:
Tâm như nở dạ, Cơ lè lưỡi
Hằng Nga, Chức Nữ chau đôi mày
Song Thành, Tiểu Ngọc lắng tai đứng
Đọc xong một bài cùng vỗ tay.
 nghe thơ một cách xúc động, tán thưởng và hâm mộ.
Tóm lại:
Thái độ của Trời và chư tiên khi nghe thơ đã tỏ ra rất thích thú và ngưỡng mộ tài năng thơ ca của thi nhân.

? Cả đoạn thơ mang đậm chất lãng mạn và thể hiện tư tuởng thoát li trước thời cuộc c?a nh� tho.
3. Thi nhân trò chuyện với Trời
3.1/ . Thi nhân kể về hoàn cảnh của mình
- Thi nhân kể họ tên, quê quán :
" Con tên Khắc Hiếu họ là Nguyễn
Quê ở Á châu về Địa cầu
Sông Đà núi Tản nước Nam Việt."
? Cách t? kể v? họ tên càng khẳng định hơn về cái tôi cá nhân c?a nh� tho, th�i d? t? tơn d�n t?c.
- B? d�y xu?ng h? gi?i vì t?i NGƠNG- m?t t�i hoa van h?c.
- Thi nhân kể về cuộc sống :
" Bẩm Trời, cảnh con thực nghèo khó
Trần gian thước đất cũng không có
Nhờ Trời năm xưa học ít nhiều
Vốn liếng còn một bụng văn đó.
.

? Đó cũng chính là hiện thực cuộc sống của người nghệ sĩ trong xã hội � "�o com ghì s�t d?t" b?y gi?.
T? dĩ, T?n D� d� ghi l?i một bức tranh rất chân thực và cảm động về chính cuộc đời mình và cuộc đời nhiều nhà văn, nhà thơ khác.
?Cảm hứng hiện thực bao trùm cả đoạn thơ
3.2.Trách nhiệm và khát vọng của thi nhân:
“…Trời định sai con một việc này
Là việc “thiên lương”của nhân loại
Cho con xuống thuật cùng đời hay”.
Nhiệm vụ Trời giao cho thi nhân : Truyền bá “thiên lương” cho hạ giới - một trách nhiệm nặng nề nhưng rất vinh dự vì có ý nghĩa với cuộc đời.
 Từ trách nhiệm này, chứng tỏ nhà thơ dù lãng mạn nhưng vẫn không thoát ly hiện thực cuộc sống.Tác giả vẫn ý thức về trách nhiệm và nghĩa vụ của mình với cuộc đời , mong giúp đời tốt đẹp hơn.
III/ GHI NHỚ
1. Về nội dung:

- Baøi thô theå hieän “caùi toâi” caù nhaân ngoâng ngheânh- một “cái tôi” ngông, phóng túng, tự ý thức về tài năng, giá trị đích thực của mình và khao khát được khẳng định mình giữa cuộc đời.
2. Về nghệ thuật:
- Bài thơ có nhiều sáng tạo trong hình thức nghệ thuật: thể thơ thất ngôn trường thiên khá tự do; giọng thơ thoải mái - tự nhiên; ngôn ngữ giản dị, hóm hỉnh…

VI/ LUYỆN TẬP
1/ Bài tập 1:Chọn câu thơ, đoạn thơ mà em thích trong bài thơ Hầu trời và phân tích câu thơ, đoạn thơ đó.
2/ Bình luận về cái “ ngông” của một số nhà thơ trong văn chương ( nói chung) và cái “ ngông” trong thơ Tản Đà ( nói riêng) qua bài thơ Hầu Trời?