Tuần 20. Đại cáo bình Ngô (Bình Ngô đại cáo - tiếp theo)

Tiết 56-57
§¹I C¸O B×NH NG¤
(BÌNH NGÔ ĐẠI CÁO)
Nguyễn Trãi
Tiểu dẫn
Đọc - hiểu.
1. Phần 1: Nêu luận đề chính nghĩa.
Tư tưởng nhân nghĩa.
Chân lí khách quan về sự tồn tại độc lập, có chủ quyền của nước Đại Việt.
Những yếu tố cơ bản để xác lập chủ quyền dân tộc:
+ nền văn hiến lâu đời,
+ cương vực lãnh thổ
+ phong tục tập quán
+ lịch sử riêng, chế độ riêng
+ nhân tài: “hào kiệt đời nào cũng có”.
Nguyễn Trãi đã đưa ra những yếu tố căn bản nào để xác lập chủ quyền của dân tộc?
Nam quốc sơn hà - Bình Ngô đại cáo
Liên hệ so sánh:
? Cuộc chiến này là sự nối tiếp truyền thống bảo vệ độc lập dân tộc.
Câu hỏi thảo luận
Nhóm 1
Mặc dù vậy trong thực tế lịch sử giặc phương Bắc đã nhiều lần xâm phạm chủ quyền của dân tộc ta. Em hãy kể tên một số cuộc kháng chiến của nước ta chống lại Trung Quốc trong quá khứ và ngày nay?
Nhóm 2
Để bảo vệ chủ quyền biên giới quốc gia, Đảng và Nhà nước ta đã làm gì?Từ đó, mỗi người tự xác định trách nhiệm của mình đối với việc bảo vệ chủ quyền dân tộc?
Bảng thống kê các cuộc kháng chiến của dân tộc ta thời phong kiến
Tên cuộc kháng chiến
Thời gian
Lãnh đạo
938
981
1075- 1077
Thế kỉ XIII
Ngô Quyền
Lê Hoàn
Lý Thường Kiệt
Trần Hưng Đạo
K/C chống quân Nam Hán
K/C chống Tống lần 1
K/C chống Tống lần 2
Ba lần k/c chống Nguyên
Khởi nghĩa Lam Sơn
1418- 1427
Lê Lợi – Nguyễn Trãi
K/C chống Thanh
1789
Quang Trung
Chiến tranh biên giới phía Bắc năm 1979
Trung Quốc xâm chiếm Hoàng Sa – Trường Sa
Biên giới trên đất liền Việt Nam và Trung Quốc dài hơn 1.400 km, tiếp giáp giữa 7 tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng,  Lạng Sơn và Quảng Ninh của Việt Nam với tỉnh Vân Nam và  khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây của Trung Quốc. 
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng , Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Gia Khiêm
và Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc, Đới Bỉnh Quốc mở băng cột mốc biên giới 1116 tại cửa khẩu Hữu Nghị.
- Luôn mang trong mình tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc, lòng yêu nước thiết tha.
- Luôn có ý thức cảnh giác trước mọi âm mưu xâm lược của kẻ thù.
- Sống có mục đích, lí tưởng; học tập và rèn luyện vì ngày mai lập nghiệp.
Trách nhiệm của mỗi người đối với việc bảo vệ chủ quyền dân tộc:
2. Phần 2: Tố cáo tội ác của giặc.

-Vạch trần âm mưu xâm lược của giặc Minh, vạch trần luận điệu xảo trá bịp bợm “ Phù Trần diệt Hồ ”
- Tố cáo chủ trương cai trị phản nhân đạo của giặc Minh:
+Hủy hoại cuộc sống con người bằng hành động diệt chủng, tàn sát người dân vô tội: “nướng dân đen”, “vùi con đỏ”.
+ Bóc lột thuế khóa nặng nề “ Nặng thuế khóa…” ; bóc lột sức lao động: “ Nay xây nhà mai … phu phen “
+Vơ vét tài nguyên sản vật “ Người bị ép…cạm đặt ”
+Phá hoại môi trường sống “ Tàn hại cả… “
+ Diệt sản xuất “ Tan tác cả nghề canh củi ”.
Tội ác của giặc Minh
Tội ác của giặc Minh
Câu hỏi thảo luận
Nhóm 1
Trong đời sống thực tế theo em những hành động nào của con người ảnh hưởng đến môi trường?
Nhóm 2
Chúng ta cần làm gì để bảo vệ môi trường?
NHỮNG HÀNH ĐÔNG CỦA CON NGƯỜI LÀM TỔN HAI ĐẾN MÔI TRƯỜNG

Chăt phá rừng, đốt rừng làm nương rẫy, săn bắn đông vât bằng kích điên, mìn, chất hóa hoc…
Trong sản xuất: xả thải nhiều chất đôc hai ra môi trường nước, không khí… trong ngành công nghiêp, sử dung thuốc trừ sâu, diêt cỏ, diêt ốc….trong ngành nông nghiêp
Dân số quá đông: nhu cầu sử dung tài nguyên tăng lên, khai thác tài nguyên quá mức làm nhiều tài nguyên bi can kiêt, môi trường bi ô nhiễm do nước thải à rác thải…
Ngoài ra còn do chiến tranh, con người sử dung nhiều bom mìn, chất hóa hoc … cũng là nguyên nhân gây hủy hoai môi trường
NHỮNG HÀNH ĐÔNG CỦA CON NGƯỜI ẢNH HƯỞNG ĐẾN MÔI TRƯỜNG
CHÚNG TA CẦN LÀM GÌ ĐỂ BẢO VÊ MÔI TRƯỜNG
Trồng rừng
Phân loai rác thải
Tái chế rác thải
Xây dưng các nhà máy để xử lí nước thải, rác thải, khí thải…
Vê sinh môi trường sống xung quanh mình , sử dung nguyên tiết kiêm như đất, nước, điên…
CHÚNG TA CẦN LÀM GÌ ĐỂ BẢO VÊ MÔI TRƯỜNG
3. Phần 3: Kể lại quá trình chinh phạt gian khổ và tất thắng của cuộc khởi nghĩa.
Bằng những hiểu biết của mình về lịch sử, em hãy khái quát diễn biến chính của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn?
*Những khó khăn ban đầu:
- Nhân tài hiếm hoi
- Lương cạn, Quân tan
 ngặt nghèo
 Quyết tâm vượt qua để tiến hành kháng chiến
* Những thuận lợi cơ bản:
- Lòng yêu nước nồng nàn
- Ý chí khắc phục gian nan
- Tinh thần đoàn kết
- Đường lối chiến lượt phù hợp (vạch chiến lượt kháng chiến trường kì, dựa vào sức dân, chiến thuật du kích, trọng mưu cơ hơn binh lực)
 Đây là những thuận lợi cơ bản để đưa cuộc kháng chiến vượt qua khó khăn, thử thách đi đến thành công
Khởi nghĩa Lam Sơn (1418-1427)
Khu vực hoạt động
Khu vực giải phóng 1424-1425
Khu vực giải phóng 1426-1427
Quân ta tiến công
b) Bức tranh toàn cảnh cuộc kháng chiến:
Quân ta
Giặc
+ sấm vang chớp giật
+ Liễu Thăng thất thế
+ trúc chẻ tro bay
+ Lương Minh bại trận
+ sạch không kình ngạc
+ Lí Khánh tự vẫn
+ tan tác chim muông
+ Máu chảy thành sông
+ phá toang đê vỡ
+ thây chất đầy nội
- Giọng văn thay đổi: nhanh, mạnh, gấp gáp và với cảm hứng anh hùng catoàn cảnh chiến trường
Hình tượng so sánh kì vĩ, mang tính chất sử thi, động từ mạnh, tính từ chỉ mức độ, nhịp thơ dồn dập khắc sâu chiến thắng oanh liệt của dân tộc và sự thất bại thảm hại của kẻ thù
Ải Chi Lăng
Chiến thắng Chi Lăng-Xương Giang
4. Lời tuyên bố hoà bình độc lập:
- Xã tắc từ đây vững bền
- Giang sơn từ đây đổi mới
lời tuyên bố trang nghiêm, trịnh trọng về nền độc lập dân tộc
- Qui luật: Bĩ cực thái lai  triết học phương Đông
 khẳng định niềm tin và quyết tâm xây dựng đất nước của toàn dân tộc
III. Tổng kết:
-BNĐC là bản tuyên ngôn độc lập của dân tộc ta ở thế kỉ XV
-BNĐC là áng “thiên cổ hùng văn” có sự kết hợp hài hoà giữa yếu tố chính luận và văn chương
* GHI NHỚ: SKG, tr23
Bia:
Vĩnh Lăng
(Lam Sơn-
Thanh Hoá)
Đại Việt năm 1464
Ức Trai tâm thượng quang khuê tảo