Tuần 2. Tuyên ngôn Độc lập

Tuần 3, tiết 7 - 8, Ban cơ bản
Giáo viên: Lê Thành Trung
TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh
I.MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Giúp HS:
- Thấy được giá trị nhiều mặt và ý nghĩa to lớn của bản Tuyên ngôn Độc lập.
- Hiểu được vẻ đẹp của tư tưởng và tâm hồn tác giả qua bản Tuyên ngôn Độc lập.

II.ĐỒ DÙNG DẠY HỌC:
SGK, SGV, thiết kế bài dạy, tranh ảnh, phim tư liệu, máy chiếu projecter .
III. CÁCH THỨC TIẾN HÀNH:
GV có thể tổ chức lớp học theo các phương pháp: Đọc sáng tạo, gợi ý, trả lời câu hỏi, thảo luận nhóm, nêu vấn đề.
IV.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:
1.Kiểm tra bài cũ.
2.Giới thiệu bài mới.
3.Giảng bài mới.
TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh
TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh
I. Tìm hiểu chung:
1. Hoàn cảnh sáng tác
2. Đối tượng tiếp nhận
3. Giá trị bản Tuyên ngôn
4. Bố cục
II. Đọc hiểu văn bản:
III. Tổng kết:
IV. Luyện tập:
V. Xem phim tư liệu về Bác:
















TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1.Hoàn cảnh sáng tác:
Ngày 19-8-1945 chính quyền Hà Nội về tay nhân dân. Ngày 26-8-1945, Bác từ chiến khu Việt Bắc về Hà Nội. Tại căn nhà số 48 phố Hàng Ngang, Người soạn thảo bản Tuyên ngôn Độc lập. Ngày 2-9-1945, tại quảng trường Ba Đình, Người thay mặt chính phủ lâm thời đọc bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng Hoà.


Döïa vaøo phaàn tieåu daãn trong SGK, haõy trình baøy hoaøn caûnh saùng taùc baûn Tuyeân ngoân?














TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh
I. TÌM HIỂU CHUNG:
2. Đối tượng tiếp nhận:
* Quốc dân đồng bào trên toàn quốc.
* Nhân dân yêu chuộng hoà bình trên toàn thế giới.
* Bọn thực dân đế quốc nhất là thực dân Pháp đang lăm le hòng chiếm lại nước ta.





Döïa vaøo phaàn tieåu daãn trong SGK, haõy cho bieát ñoái töôïng tieáp nhaän baûn Tuyeân ngoân Ñoäc laäp?














TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh
I. TÌM HIỂU CHUNG:
3.Giá trị bản Tuyên ngôn:
a.Giá trị lịch sử:
Tuyên ngôn Độc lập là một văn kiện có giá trị lịch sử to lớn: xoá bỏ chế độ thực dân, phong kiến và mở ra kỷ nguyên hoà bình, độc lập, tự do ở nước ta.
b.Giá trị văn học:
Tuyên ngôn Độc lập là một tác phẩm chính luận xuất sắc, một áng văn tâm huyết của Chủ tịch Hồ Chí Minh.














TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh
I. TÌM HIỂU CHUNG:
4. Bố cục văn bản:
Chia ra làm 3 phần:
- Phần 1: "Hỡi đồng bào . Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được": Nguyên lý chung của bản Tuyên ngôn.
- Phần 2: "Thế mà hơn 80 nay. Dân tộc đó phải được độc lập": Tố cáo tội ác thực dân Pháp, nêu cao ngọn cờ chính nghĩa trong qúa trình đấu tranh của nhân dân ta, lập nên nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà.
- Phần 3: "Vì những lẽ trên .giữ vững quyền tự do, độc lập ấy": Lời tuyên ngôn và quyết tâm bảo vệ độc lập, tự do.
















TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
1.Nguyên lý chung của bản Tuyên ngôn
Mở đầu bản tuyên ngôn, Người đã trích dẫn lời văn của hai bản tuyên ngôn:
- Tuyên ngôn Độc lập của nước Mỹ 1776.
- Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của nước Pháp 1791.



Môû ñaàu baûn Tuyeân ngoân Ñoäc laäp, Ngöôøi ñaõ trích daãn lôøi vaên cuûa nhöõng baûn tuyeân ngoân naøo?














TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh
Vieäc trích daãn hai baûn Tuyeân ngoân coù nhieàu yù nghóa:
- Taêng söùc thuyeát phuïc cho baûn Tuyeân ngoân Ñoäc laäp cuûa nöôùc ta.
- Trang luaän ngaàm vôùi Phaùp vaø Myõ.
- Theå hieän loøng töï haøo daân toäc.
Vì sao baûn Tuyeân ngoân Ñoäc laäp laïi môû ñaàu baèng vieäc trích daãn lôøi vaên baûn Tuyeân ngoân Ñoäc laäp cuûa nöôùc Myõ vaø Tuyeân ngoân veà Nhaân quyeàn vaø Daân quyeàn cuûa nöôùc Phaùp?














TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh
Hai baûn tuyeân ngoân ñöôïc Baùc vaän duïng moät caùch linh hoaït, ñaày saùng taïo: töø quyeàn bình ñaúng vaø töï do cuûa con ngöôøi ñöôïc Baùc naâng leân thaønh quyeàn bình ñaúng vaø töï do cuûa caùc daân toäc treân toaøn theá giôùi.
Những đoạn văn trích trong hai bản tuyên ngôn đã được Người vận dụng như thế nào? (sáng tạo, linh hoạt không?)














TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh
Tác giả đã vận dụng cách lập luận theo kiểu so sánh (so sánh tương đồng - loại suy) : tự một chân lý đã biết suy ra một chân lý tương tự, có chung một logic bên trong.

Em coù nhaän xeùt gì veà caùch laäp luaän cuûa taùc giaû?














TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh
"Tất cả mọi người sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc.
Lời bất hủ ấy trong bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1776 nước Mỹ. Suy rộng ra, câu ấy có nghĩa là: tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng; dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do".
Bản Tuyên ngôn Độc lập đã lật tẩy bản chất đen tối, xảo quyệt của thực dân Pháp núp dưới chiêu bài "bảo hộ", "khai hóa" bằng những lý lẽ và những sự thật lịch sử nào?
Em có nhận xét gì về cách trình bày lập luận của tác giả? (biện pháp tu từ, câu văn, từ ngữ, hình ảnh.).














TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh

Bảo hộ: Che chở, không để bị hư hỏng, tổn thất; Cai trị bằng cách dùng bộ máy chính quyền thực dân đặt lên chính quyền bản xứ còn tồn tại về hình thức.

Khai hoá: Mở mang văn hoá cho một dân tộc lạc hậu, mông muội.

2.TỐ CÁO TỘI ÁC THỰC DÂN PHÁP VÀ NÊU CAO NGỌN CỜ CHÍNH NGHĨA CỦA DÂN TỘC:
a.Tố cáo tội ác của thực dân Pháp:
- Vạch trần tội ác dã man, tàn bạo của thực dân Pháp đối với dân tộc Việt Nam hơn 80 năm qua:
+ Chúng kể công "khai hóa" Việt Nam, thì bản Tuyên ngôn buộc tội chúng thủ tiêu mọi quyền tự do, chia rẽ ba kỳ, đàn áp phong trào cách mạng, thi hành chính sách ngu dân, áp bức, bóc lột, đẩy dân tộc ta tới nguy cơ diệt chủng trong nạn đói năm 1945.
+ Chúng kể công "bảo hộ" Việt Nam thì bản Tuyên ngôn kể tội chúng trong 5 năm chúng bán nước ta hai lần cho Nhật.














TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh
Bằng biện pháp liệt kê, Bác đã nêu hàng loạt những tội ác của thực dân Pháp trên các mặt: chính trị, kinh tế, văn hoá, giáo dục và ngoại giao trong đó tập trung nhấn mạnh tội ác về chính trị, kinh tế.
- Về chính trị, chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào . Chúng thi hành những luật pháp dã man . Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học . Chúng ràng buộc dư luận .
- Về kinh tế, chúng bóc lột nhân dân ta đến tận xương tuỷ . Chúng cướp không ruộng đất .Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lý .
-> Câu văn ngắn gọn, giàu hình ảnh, điệp từ, lặp cấu trúc, ngôn ngữ sắc sảo, lý lẽ xác đáng, bằng chứng xác thực với những chứng cứ lịch sử không thể chối cãi.
Thực dân Pháp đã lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái để mị dân và che giấu những hành động phi nhân đạo.
Myõ, Anh, Trung Hoa daân quoác nhaân danh Ñoàng minh chuaån bò vaøo Ñoâng Döông ñeå töôùc khí giôùi phaùt xít Nhaät. Chuùng uûng hoä Phaùp chieám laïi nöôùc ta. Nhöng giöõa Vieät Minh vaø Phaùp, ai trung thaønh, ai phaûn boäi Ñoàng minh, ai xöùng ñaùng laøm chuû nhaân chaân chính cuûa Vieät Nam?
Phaùp cho raèng Ñoâng Döông laø thuoäc ñòa cuûa Phaùp bò Nhaät chieám ñoùng. Nay Nhaät ñaõ haøng Ñoàng minh neân Ñoâng Döông hieån nhieân phaûi thuoäc quyeàn cuûa Phaùp. Em nghó theá naøo veà luaän ñieäu cuûa Phaùp?














TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh
b.Neâu cao ngoïn côø chính nghóa cuûa daân toäc Vieät Nam:
- Ta ñöùng veà phe Ñoàng minh ñeå choáng phaùt xít, nhaân daân laáy laïi nöôùc töø tay Nhaät chöù khoâng phaûi töø tay Phaùp.
- Phaùp ñeâ heøn, taøn baïo vaø phaûn ñoäng “khuûng boá Vieät Minh” vaø “gieát noát soá ñoâng tuø chính trò”, Ta nhaân ñaïo, khoan hoàng ñaõ cöùu giuùp nhieàu ngöôøi Phaùp.
- Nhaân daân ta chieán ñaáu ngoan cöôøng choáng laïi cheá ñoä thöïc daân, phong kieán ñeå laäp neân cheá ñoä Daân chuû Coäng hoaø.
- Tuyeân boá thoaùt lyù vôùi thöïc daân Phaùp, xoaù boû moïi ñaëc quyeàn cuûa Phaùp.
- Caên cöù vaøo caùc nguyeân taéc daân toäc bình ñaúng ôû Teâheâraêng vaø Cöïu Kim Sôn ñeå tuyeân boá ñoäc laäp.















TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh
3.Lời tuyên ngôn và quyết tâm bảo vệ nền độc lập, tự do:
- Trịnh trọng tuyên bố với thế giới về sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng Hoà.
- Quyết tâm bảo vệ độc lập, tự do bằng tất cả tinh thần, tính mệnh và của cải của toàn dân tộc.














TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh
Bản Tuyên ngôn đã tuyên bố độc lập và thể hiện quyết tâm bảo vệ nền độc lập, tự do như thế nào?

Em coù nhaän xeùt theá naøo veà vaên phong chính luaän cuûa Chuû tòch Hoà Chí Minh?
Haõy chöùng minh raèng Tuyeân ngoân Ñoäc laäp laø aùng vaên chính luaän maãu möïc ñöôïc theå hieän ôû: laäp luaän chaët cheõ, lyù leõ saéc beùn, ngoân ngöõ huøng hoàn.














TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh
III.KẾT LUẬN:
- Tuyên ngôn Độc lập là văn kiện lịch sử tuyên bố trước quốc dân đồng bào và thế giới về việc chấm dứt chế độ thực dân, phong kiến ở nước ta, đánh dấu kỷ nguyên độc lập, tự do của nước Việt Nam mới.
- Tác phẩm là một áng văn chính luận mẫu mực: lập luận chặt chẽ, lý lẽ sắc bén, ngôn ngữ hùng hồn.
















TUYÊN NGÔN ĐỘC LẬP
Hồ Chí Minh
Em có nhận xét thế nào về giá trị nội dung và nghệ thuật của bản Tuyên ngôn?

1.Baûn Tuyeân ngoân Ñoäc laäp ñöôïc Baùc vieát ngay sau khi Caùch maïng thaùng Taùm thaønh coâng laø ñuùng hay sai?
A.Ñuùng.
B.Sai.
2. Theo em, ñoái töôïng chính maø baûn Tuyeân ngoân Ñoäc laäp höôùng ñeán laø ai?
A.Quoác daân ñoàng baøo trong caû nöôùc.
B.Nhaân yeâu chuoäng hoaø bình treân toaøn theá giôùi.
C.Boïn ñeá quoác thöïc daân.
D.Caû A, B, C.