Tuần 2. Tuyên ngôn Độc lập

Tuyên ngôn Độc lập
( Hồ Chí Minh )

-19.8.1945 Tổng khởi nghĩa cách mạng tháng Tám thành công.
I. Tìm hiểu chung :
1. Hòan cảnh sáng tác :
1. Hoàn cảnh sáng tác (Tiếp)
-Ngày 26/8/1945 Chủ tịch Hồ Chí Minh từ chiến khu Việt Bắc trở về Hà Nội
- Tại căn nhà số 48 phố Hàng Ngang - Hà Nội,Người soạn thảo TNĐL.
1. Hòan cảnh sáng tác :
BAÙC HOÀ ÑOÏC TNÑL
Ngày 2 tháng 9 năm 1945 Tại quảng trường Ba Đình, trước hàng vạn đồng bào, Người đọc bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước VN dân chủ cộng hoà.
1. Hoàn cảnh sáng tác (Tiếp)

+ ÔÛ mieàn Baéc: quaân Taøu – Töôûng, tay sai cuûa Myõ chuaån bò tieán vaøo nöôùc ta.

+ ÔÛ mieàn Nam: quaân Phaùp nuùp sau quaân Anh chuaån bò trôû laïi xaâm löôïc Vieät Nam.

+ Phaùp cho raèng Ñoâng Döông laø thuoäc ñòa cuûa Phaùp. Nhaät ñaàu haøng Ñoàng minh neân Phaùp coù quyeàn trôû laïi Ñoâng Döông.
2. Giá trị của bản tuyên ngôn
+ Giá trị lịch sử:
Mở ra kỉ nguyên mới cho lịch sử dân tộc: độc lập, tự do, làm chủ.
Kết quả của quá trình đấu tranh chống lại chế độ phong kiến, hơn 80 năm chống thực dân.
Khẳng định đường lối cứu nước của CMVN là đúng đắn, là thắng lợi đầu tiên của CN Mác-Lê Nin ở các nước thuộc địa.
Là văn kiện lịch sử quan trọng kết tinh quyền lợi cơ bản và nguyện vọng thiết tha của nhân dânVN giải phóng dân tộc, truyền thống yêu nước và nhân đạo
+ Giá trị văn học:
Là áng văn chính luận xuất sắc, mẫu mực
La� sự kế thừa và phát triển của loại văn tuyên ngôn của dân tộc.
Chia làm 3 phần :

1, "Hỡi đồng bào ...chối cải được" :
Cơ sở pháp lý của bản tuyên ngôn.

2, "Thế mà... chế độ dân chủ cộng hòa"� :
Cơ sở thực tiễn của bản tuyên ngôn:
Lên án tội ác và bản chất trái nhân đạo và chính nghĩa của TDP; Khẳng định sức mạnh nội lực của CMVN.

3, Phần còn lại : "Bởi thế cho nên.. độc lập ấy"
Lời tuyên bố độc lập chính thức với thế giới và quyết tâm bảo vệ thành quả cách mạng của toàn thể dân tộc VN.

3. Bố cục :
1. cô sôû phaùp lyù cuûa baûn tuyeân ngoân:









II.Ñoïc –hieåu
Cả hai bản Tuyên ngôn (Mỹ, Pháp): Quyền bình đẳng của con người. " Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng.", "Người ta sinh ra tự do và bình đẳng.".
- Bản Tuyên ngôn của Việt Nam : quyền bình đẳng của các dân tộc. " Tất cả các dân tộc trên thế giới đều: có quyền bình đẳng, quyền sống, quyền sung sướng, quyền tự do



+ Taïi sao baûn TNÑL cuûa VN laïi môû ñaàu baèng vieäc trích daãn lôøi vaên cuûa baûn TNÑL cuûa Myõ ( 1776) vaø baûn TNNQ vaø DQ cuûa caùch maïng Phaùp ( 1791) ? Loái trích daãn ñoù coù yù nghóa gì?
+ Caùch laäp luaän cuûa baùc trong vieäc trích daãn lôøi vaên cuûa baûn Tuyeân ngoân Myõ, Phaùp nhö theá naøo?

1/cơ sở pháp lý của bản tuyên ngôn:
1/cô sôû phaùp lyù cuûa baûn tuyeân ngoân:
_Bác khẳng định tính chân lý của Tuyên ngôn Mỹ, Pháp; khẳng định tính đúng đắn của dư luận thế giới trong việc thừa nhận cách mạng Mỹ, Pháp
_Cuộc CMT8 của ta giải quyết đúng nhiệm vụ của hai cuộc CM Pháp và Mỹ
_Thế giới đã công nhận hai bản tuyên ngôn đó thì phải công nhận bản TNĐL của ta.
_ Vạch trần bản chất giả nhân, giả nghĩa, lừa bịp của thực dân trong việc lợi dụng ngọn cờ nhân đạo để xâm lược các dân tộc khác.
Cơ sở pháp lý của bản tuyên ngôn:
Khéo léo: Rất trân trọng những danh ngôn bất hủ của 2 bản TN. Nhắc nhở bọn chúng không được vẩy bùn lên lá cờ của tổ tiên chúng
Sắc sảo: Buộc tội, lên án đanh thép bọn thực dân đang có ý đồ trở lại xâm chiếm nước ta.
- Đặt 3 bản TN, 3 nền độc lập, 3 cuộc cách mạng ngang hàng nhau =>Niềm tự hào dân tộc một cách kín đáo.
Thủ pháp nghệ thuật: " lấy gậy ông đập lưng ông" một cách độc đáo.
Tính chiến đấu mạnh mẽ: vừa khẳng định giá trị CMVN, vừa tố cáo bọn xâm lược, vừa yêu cầu sự thừa nhận của dư luận thế giới.
1/cô sôû phaùp lyù cuûa baûn tuyeân ngoân:

Toùm laïi :vôùi caùch vieát vöøa kheùo leùo vöøa kieân quyeát vöøa vaän duïng saùng taïo, Hoà Chí Minh ñaõ khaúng ñònh neàn ñoäc laäp, töï do cuûa daân toäc ta laø “ leõ phaûi khoâng ai choái caõi ñöôïc”

2. Cô sôû thöïc tieãn cuûa baûn tuyeân ngoân :

a. Toäi aùc , baûn chaát traùi nhaân ñaïo vaø chính nghóa cuûa thöïc daân Phaùp :

Em coù nhaän xeùt gì veà caùch laäp luaän cuûa Baùc trong ñoaïn vaên ñaàu “ Theá maø …chính nghóa” phaàn II cuûa baûn TNÑL ?
Phaùp cho raèng chuùng coù coâng Nhaân ñaïo, khai hoaù, baûo hoä – theo em, Baùc phaûn baùc ñieàu ñoù nhö theá naøo?

- Chaát theùp trong laäp luaän, ñeå toá caùo, buoäc toäi, leân aùn toäi aùc taøy trôøi cuûa thöïc daân Phaùp.
“ Theá maø …” gioïng ñieäu maïnh meõ, döùt khoaùt, noái 2 ñoaïn vaên coù noäi dung khoâng cuøng chieàu. “Ñoù laø leõ phaûi >< Theá maø”
- Ñöa yeáu toá thôøi gian leân ñaàu caâu: :
“Theá maø hôn 80 naêm nay…” ->Ñoä daøi thôøi gian laøm neân beà daøy cuûa toäi aùc.
- Chuaån bò lieät keâ söï giaû doái vaø toäi aùc: “Lôïi duïng laù côø töï do, bình ñaúng, baùc aùi, ñeán cöôùp nöôùc ta, aùp böùc ñoàng baøo ta”.
=> Khaúng ñònh :
“Haønh ñoäng cuûa chuùng traùi haún vôùi nhaân ñaïo vaø chính nghóa”
2a/ Tội ác và bản chất trái nhân đạo và chính nghĩa của TDP (tiếp)
-TDP muốn lơị dụng nhân đạo, khai hoá, bảo hộ đối với Đông Dương.

- Bản tuyên ngôn vạch trần bản chất trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa.
2a/ Tội ác và bản chất trái nhân đạo và chính nghĩa của TDP (tiếp)
Về chính trị:
Tước đoạt quyền tự do dân chủ.
Luật pháp dã man.
Chia để trị.
Đàn áp và khủng bố.
Thi hành chính sách ngu dân.
2a/ Tội ác và bản chất trái nhân đạo và chính nghĩa của TDP: (Tiếp)
-Về chính trị:

+Chúng lập ra nhà tù nhiều hơn trường học.

+Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước.

+Chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu.
2a/ Tội ác và bản chất trái nhân đạo và chính nghĩa của TDP (tiếp)
Về kinh tế :
Bóc lột dân ta đến tận xương tuỷ.
Cướp không ruộng đất, hầm mỏ, nguyên liệu.
Độc quyền in giấy bạc, xuất cảng và nhập cảng.
Chính sách thuế khóa dã man.
2a/ Tội ác và bản chất trái nhân đạo và chính nghĩa của TDP: (Tiếp)
a-Về kinh tế, xã hội:
+Chúng dùng thuốc phiện, rượu cồn.
+Chúng bóc lột.
+Chúng cướp không ruộng đất, hầm mỏ.
+Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế.
+ Chúng không cho dân ta.
2a/ Tội ác và bản chất trái nhân đạo và chính nghĩa của TDP: (Tiếp).
=> Làm cho hai tri?u d?ng bào ta bị chết đói.
2a/ Tội ác và bản chất trái nhân đạo và chính nghĩa của TDP: (Tiếp).
2a/ Tội ác và bản chất trái nhân đạo và chính nghĩa của TDP: (Tiếp).
Em coù nhaän xeùt gì veà gioïng vaên cuûa Baùc ôû phaàn naøy? Caùch söû duïng töø ngöõ coù gì ñoäc ñaùo ?
+Gioïng vaên caêm thuø, phaãn uaát. Caâu vaên ngaén goïn, ñoàng daïng nhau veà caáu truùc, tieáp noái nhau lieân tuïc, lieät keâ:
Chuùng/ haønh ñoäng.
CN / VN
+ Ñieäp töø “chuùng” ( 14 laàn), ñieäp ngöõ vaø baèng caùc chöùng cöù xaùc thöïc, ñanh theùp, huøng hoàn ñeå toá caùo toäi aùc cuûa TDP khieán chuùng khoâng theå choái caõi ñöôïc.

2a/ Tội ác và bản chất trái nhân đạo và chính nghĩa của TDP:(Tiếp).
Bác đã vạch trần bản chất đê hèn, vô liêm sĩ của TDP như thế nào?
+TDP kể công bảo hộ Đông Dương.








+TDP tuyên bố Đông Dương là thuộc địa của chúng và chúng có quyền trở lại Đông Dương.
Bản TN chỉ rõ đó không phải là công mà là tội.
"Quỳ gối đầu hàng, mở cửa nước ta rước Nhật"

Vì: "trong năm năm chúng đã bán nước ta hai lần cho Nhật" .
-" hoặc là bỏ chạy, hoặc là đầu hàng"
=> Sự đớn hèn, tham sống sợ chết, vô liêm sỉ.

+TNĐL vạch rõ:
"Sự thật là từ mùa thu năm 1940, nước ta đã thành thuộc địa của Nhật, chứ không phải thuộc địa của Pháp nữa"

2a/ Toäi aùc vaø baûn chaát traùi nhaân ñaïo vaø chính nghóa cuûa TDP: (Tieáp).


+Nếu TDP phản bội Đồng minh, hai lần bán rẻ Đông Dương cho Nhật

+ Nếu TDP đê hèn, tàn bạo, phản động
Thì dân tộc VN đại diện Đồng minh đã đứng lên chiến đấu chống phát xít Nhật

Thì nhân dân VN vẫn khoan hồng, nhân đạo: "Việt Minh đã giúp cho người Pháp chạy qua biên thuỳ, lại cứu người Pháp khỏi nhà giam Nhật, bảo vệ tính mạng và tài sản cho họ."
=>Một lần nữa hành động trái nhân đạo và chính nghĩa của TDP được nhấn mạnh.
b/Khaúng ñònh söùc maïnh noäi löïc cuûa caùch maïng Vieät Nam:
Em hãy cho biết giá trị nghệ thuật và ý nghĩa của đoạn văn: "Sự thật là từ mùa thu năm 1940.Sự thật là dân ta đã lấy lại." ?
Em trình bày cảm nhận của mình về câu văn sau: " Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị" ?
Dân ta đã đánh đổ..để gây dựng nên.Dân ta lại đánh đổ. mà lập nên." lập luận như vậy có tác dụng gì ?
Để tuyên bố độc lập, tư do của dân tộc, việc đầu tiên bản TNĐL đã tuyên bố vấn đề gì ? Các từ ngữ nào thể hiện nội dung tuyên bố đó ?

2b/Khaúng ñònh söùc maïnh noäi löïc cuûa caùch maïng Vieät Nam: (tieáp)
- "Sự thật là .", "Sự thật là.". Nhóm từ sự thật đặt ở đầu câu, sử dụng theo điệp từ ngữ -> Giọng điệu chắc nịch, mạnh mẽ.
Sự thật là tiêu chuẩn cao nhất của chân lý, là biểu hiện chính xác nhất của đạo lý.
2b/ Khaúng ñònh söùc maïnh noäi löïc cuûa caùch maïng Vieät Nam: (Tieáp)
-Ngắn gọn, rõ ý, hài hoà về ngữ âm, trong sáng về ngữ nghĩa.
-Tóm tắt tình thế chính trị, quân sự thảm hại của 3 kẻ thù.
-Tăng cấp, mạnh mẽ. Khẳng định cuô�c cách mạng dân tộc, dân chủ của nhân dân. Là cơ sở thực tiễn của bản tuyên ngôn.
3. Lời tuyên bố độc lập và quyết tâm bảo vệ thành quả cách mạng của toàn thể dân tộc Việt Nam:

- Tuyên bố cắt đứt những quan hệ với TDP : "Thoát ly hẳn", "xoá bỏ hết", "xoá bỏ tất cả".
=> Phủ nhận hoàn toàn ý đồ, dã tâm muốn quay trở lại của kẻ thù. Kiên quyết chống lại âm mưu của TDP.

3/ Lời tuyên bố độc lập chính thức với thế giới và quyết tâm bảo vệ thành quả cách mạng của toàn thể dân tộc Việt Nam: (Tiếp)

- Lyù leõ vaø gioïng ñieäu saéc saûo, maïnh meõ, döùt khoaùt vöøa tranh thuû vöøa raøng buoäc phe Ñoàng minh vaø caùc löïc löôïng tieán boä treân theá giôùi phaûi coâng nhaän, phaûi ñoàng tình vaø uûng hoä: “Chuùng toâi tin töôûng raèng…”, “quyeát khoâng theå khoâng coâng nhaän…”
3/ Lời tuyên bố độc lập và quyết tâm bảo vệ thành quả cách mạng của toàn thể dân tộc Việt Nam: (Tiếp)
Em haõy cho bieát neùt ñoäc ñaùo cuûa ñoaïn vaên cuoái baøi TNÑL “Nöôùc VN coù quyeàn höôûng töï do vaø ñoäc laäp, …. ñoäc laäp aáy.” ?
=> Khaúng ñònh treân caû phaùp lyù vaø thöïc teá.
+Phaùp lyù: “Coù quyeàn höôûng”
+Thöïc teá: “Söï thaät ñaõ thaønh”
Höôûng ñoäc laäp töï do khoâng chæ laø 1 caùi quyeàn phaûi coù, khoâng phaûi laø moät tö caùch caàn coù maø ñoù laø moät hieän thöïc.
Töø ÑL-TD laëp laïi ba laàn theå hieän ;söùc maïnh haøo huøng,quyeât taâm vuøng leân baûo veä thaønh quaû thieâng lieâng cuûa CM.
-Quyeát taâm;tính maïng, taì saûn ,tinh thaàn…
Chúc các em học tốt
Hồ Chí Minh đẹp nhất tên người !