Tuần 2. Tuyên ngôn Độc lập

Tuyên

Ngôn

độc

Lập
I. Tìm hiểu chung
1. Hoàn cảnh sáng tác
- Thế giới: Chiến tranh thế giới II kết thúc, phát xít Nhật đầu hàng đồng minh
- Trong nước: Cách mạng tháng tám thành công, nhân dân nổi dậy dành chính quyền, các nước đế quốc đang nhòm ngó ngoài biên ải
- Ngày 2/9/1945 tại quảng trường Ba Đinh người đọc bản TNĐL
- Ngày 26/8 từ chiến khu Việt Bắc về tới Hà Nội, tại căn nhà 48 hàng Ngang người viết bản TNĐL
2. Đối tượng, mục đích, các giá trị
- Đối tượng: Đồng bào cả nước, nhân dân thế giới, bọn đế quốc thực dân
- Mục đích:
Khẳng định nền độc lập của dân tộc
Phủ định lí lẽ của bọn xâm lược trước dư luận thế giới
- Giá trị:
+ Văn kiện lịch sử vô giá
+ áng văn chính luận mẫu mực
II. Đọc hiểu văn bản
1. Bố cục:
- Phần 1: Hỡi đồng bào....không ai chối cãi được --> Cơ sở pháp li
- Phần 2: Thế mà...phải được độc lập --> Cơ sở thực tiễn
- Phần 3: Còn lại --> Tuyên bố độc lập
3 phần
2. Phân tích
a. Cơ sở pháp lí
- Bác đặt vấn đề bằng cách dẫn lời từ 2 bản Tuyên ngôn nổi tiếng thế giới: Tuyên ngôn Độc lập của nước Mỹ năm 1776 và Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của Pháp năm1789
+ Mọi người sinh ra có quyền bình đẳng không ai có thể xâm phạm
+ Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi
Tạo cơ sở pháp lí bản Tuyên ngôn, khẳng định quyền con người
- Từ quyền con người Bác khắng định quyền các dân tộc --> đóng góp của Bác về tư tưởng, phát súng lệnh cho bão táp cách mạng ở các nước thuộc địa
- Cách mở đầu khôn khéo và kiên quyết
Trân trọng tư tưởng nhân văn tiến bộ, nhắc nhở chúng đừng đi ngược lại chân lí tổ tiên
Đặt 3 cuộc cách mạng, ba nền độc lập, ba dân tộc ngang hàng nhau--> quyền bình đẳng, niềm tự hào dân tộc
=> Cách đặt vấn đề vừa khéo léo vừa kiên quyết, lập luận chặt chẽ, khắng định: tụ do độc lập là quyền tự nhiên của các dân tộc
b. Cơ sở thực tiễn
*Tố cáo tội ác và bóc trần bản chất hèn hạ
+ Tội ác
Chính trị: tước đoạt tự do dân chủ..
Văn hoá: dùng chính sách ngu dân
Kinh tế: bóc lột, thuế khoá...
+ Bản chất bạc nhược, phản bội: Hai lần
bán nước ta cho Nhật
Các thủ pháp nghệ thuật
+ Điệp từ : chúng
+ Liệt kê: về chính trị, về kinh tế
+ Câu văn giàu hình ảnh: chúng tắm các cuộc..
? Tóm lại với cách lập luận chặt chẽ, dẫn chứng xác thực, lời văn giàu cảm xúc vừa sục sôi căm giận vừa cháy bỏng yêu thương HCM đã viết nên bản cáo trạng đanh thép về tội ác quân xâm lược qua đó thể hiện lòng yêu nước thương dân vô hạn của Bác
* Khẳng định tư cách độc lập của dân tộc Việt Nam
+ Dân tộc ta nhân hậu và cao thượng
+ Ta đã lấy lại nước từ tay Nhật chứ không phải từ tay Pháp
+ Nhân dân ta đã kiên trì đấu tranh và nổi dậy dành chính quyền
* Các thông điệp
Tuyên bố thoát li hẳn quan hệ với thực dân Pháp
Kêu gọi nhân dân VN đoàn kết chống lại âm mưu của Pháp
Kêu gọi cộng đồng quốc tế công nhận quyền tự do độc lập của dân tộc VN
c. Lời tuyên bố độc lập
- HCM khẳng định:
+ Quyền độc lập của dân tộc VN là sự thật
+ Nhân dân VN quyết tâm bảo vệ đến cùng tự do độc lập của dân tộc
=> Lời tuyên bố hùng hồn và đanh thép
III. Kết luận
- TNĐL là một văn kiện lịch sử vô giá, tác phẩm văn chính luận mẫu mực
- Tác phẩm xứng đáng là " Thiên cổ hùng văn"
- TNĐL là kết tinh của một tư tưởng lớn, tình cản lớn, tài năng lớn; sáng ngời chân lí và đạo lí dân tộc
Bài tập: Suy nghĩ của em về cách mở đầu bản TNĐL của HCM