Tuần 2. Tuyên ngôn Độc lập

Tuyên ngôn độc lập
(Hồ Chí Minh)
Hỡi đồng bào cả nước,
"Tất cả mọi người đều sinh ra có quyền bình đẳng. Tạo hoá cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc".
Lời bất hủ (1) ấy ở trong bản Tuyên ngôn Độc lập năm 1776 của nước Mĩ. Suy rộng ra điều ấy có nghĩa là: Tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền sống, quyền sung sướng và quyền tự do.
Bản Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền của Cách mạng Pháp năm 1791 cũng nói:
"Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi, và phải luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi".
Đó là những lẽ phải không ai chối cãi được.
(...) Dân ta đánh đổ các xiềng xích thực dân gần 100 năm nay để xây dựng nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỷ mà lập nên chế độ Dân chủ Cộng hoà.
* "Gậy ông đập lưng ông"
* "Lạt mềm buộc chặt"
* "Vừa là quả táo đối với chúng ta, vừa là quả lựu đạn đối với kẻ thù, khạc chẳng ra nuốt chẳng vào" (Chế Lan Viên)
Thế mà hơn 80 năm nay, bọn thực dân Pháp lợi dụng lá cờ tự do, bình đẳng, bác ái, đến cướp đất nước ta, áp bức đồng bào ta. Hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa.
Về chính trị, chúng(1) tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do dân chủ nào.
Chúng(2) thi hành những luật pháp dã man. Chúng(3) lập ba chế độ khác nhau ở Trung, Nam, Bắc để ngăn cản việc thống nhất nước nhà của ta, để ngăn cản dân tộc ta đoàn kết.
Chúng(4) lập ra nhà tù nhiều hơn trường học. Chúng(5) thẳng tay chém giết những người yêu nước thương nòi của ta. Chúng(6) tắm các cuộc khởi nghĩa của ta trong những bể máu.
Chúng(7) ràng buộc dư luận, thi hành chính sách ngu dân.
Chúng(8) dùng thuốc phiện, rượu cồn để làm cho nòi giống ta suy nhược.
Về kinh tế, chúng(9) bóc lột dân ta đến xương tuỷ, khiến cho dân ta nghèo nàn, thiếu thốn, nước ta xơ xác, tiêu điều. Chúng(10) cướp không ruộng đất hầm mỏ, nguyên liệu.
Chúng(11) giữ độc quyền in giấy bạc, xuất cảng và nhập cảng.
Chúng(12) đặt ra hàng trăm thứ thuế vô lí, làm cho dân ta, nhất là dân cày và dân buôn trở nên bần cùng.
Chúng(13) không cho các nhà tư sản của ta ngóc đầu lên. Chúng(14) bóc lột công nhân ta một cách vô cùng tàn nhẫn.
Đỉnh cao tội ác
Hơn hai triệu đồng bào ta bị chết đói
Trong 5 năm bán nước ta cho Nhật hai lần
Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị.(1) Dân ta đánh đổ các xiềng xích thực dân gần 100 năm nay để xây dựng nên nước Việt Nam độc lập.(2) Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỷ mà lập nên chế độ Dân chủ Cộng hoà.(3)
Bởi thế cho nên, chúng tôi, Lâm thời Chính phủ của nước Việt Nam mới, đại biểu cho toàn dân Việt Nam, tuyên bố thoát li hẳn quan hệ thực dân với Pháp, xoá bỏ hết các hiệp ước mà Pháp đã kí về nước Việt Nam, xóa bỏ tất cả đặc quyền của Pháp trên đất nước Việt Nam.

Chúng tôi tin rằng các nước Đồng minh đã công nhận những nguyên tắc dân tộc bình đẳng ở các hội nghị Têhêrăng(8) và Cựu Kim Sơn(9), quyết không thể không công nhận quyền độc lập của dân Việt Nam.
Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn 80 năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập.
Hướng dẫn học tập
Học bài:
- Đọc lại nhiều lần
- Trả lời câu hỏi SGK
- Suy nghĩ về tài năng, tấm lòng của Hồ Chủ tịch qua tác phẩm
- Suy nghĩ về 3 áng tuyên ngôn của dân tộc
- Đề thi Đại học: Hoàn cảnh, mục đích sáng tác, giá trị của bản Tuyên ngôn Độc lập

Soạn bài: Tây Tiến
- Đọc kĩ bài thơ
- Tác giả, hoàn cảnh sáng tác
- Tìm hiểu khái niệm cảm hứng lãng mạn & tinh thần bi tráng
- Bức tranh thiên nhiên và con người
- Đặc sắc về nghệ thuật
- Những câu thơ anh (chị) thích nhất, vì sao?