Tuần 2. Tự tình (bài II)

Giới thiệu chung

Những điểm nổi bật trong tính cách và
cuộc đời Hồ xuân Hương?
胡春香 
胡春香
- Hồ Xuân Hương ( ?.........? ) , Nghệ An .
Sống trong giai đoạn đầy sóng gió
của xã hội phong kiến Việt Nam
( Nửa cuối XVIII nửa đầu XIX)
Là người phụ nữ tài hoa nhưng trắc trở
nhiều trong cuộc đời .
Sáng tác cả chữ Nôm Và chữ Hán
“ Lưu Hương ký”
“ Người phụ nữ hai lần đặc biệt “
“ Bà chúa thơ Nôm”
“ Tự tình” nằm trong chùm
bài thơ “ Tự tình” gồm 3 bài
Tự tình

Đêm khuy văng vẳng trống canh dồn
Trơ cái hồng nhan với nước non
Chén rượu hương đưa say lại tỉnh
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn
Xiên ngang mặt đất rêu từng đám
Đâm toạc chân mây đá mấy hòn
Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại
Mảnh tình san sẻ tí con con
II. Đọc hiểu
1. Hai câu đề.
Nỗi niềm của nhân vật trữ tình
được gợi lên trong khung cảnh
như thế nào?
Không gian , thời gian đặc biệt :
đêm khuy , văng vẳng tiếng trống canh
Thời gian đặc biệt để con người đối diện với lòng mình
, sống thật với mình nhất.
Tiếng trống làm tăng vắng lặng của không gian , thể hiện bước
Đi của thời gian , của tuổi trẻ.
Câu thơ thứ hai em chú ý những
từ nào nhất ? Nó có ý nghĩa gì?
Hồng nhan
Nước non
Cá nhân
Xã hội
Trơ : Trơ trọi , lẻ loi
“ Đuốc hoa để đó mặc nàng nằm trơ”
Truyện Kiều - Nguyễn Du
“Đá vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt”
Thăng Long thành hoài cổ
- Bà Huyện Thanh Quan
Hai câu thơ đầu thể hiện sự
cô đơn của thi nhân. Dường như có sự
đối lập giữa thi nhân và xã hội phi
nhân tính đó.
2. Hai câu thực

Cụm từ “ say lại tỉnh” Gợi cho
em suy nghĩ gì?
Gợi lên vòng luẩn quẩn của tình duyên
Càng say càng tỉnh , càng cảm
nhận nỗi đau thân phận
*Hình ảnh vầng trăng bóng xế khuyết
chưa tròn gợi điều gì?
Hình tượng thơ chứa đựng sự éo le :
Bóng xế
Trăng
Khuyết chưa tròn
Tuổi xuân đã trôi qua mà nhân duyên
không trọn vẹn . Hương rượu để lại vị đắng, hương tình thoảng qua để chỉ
Còn phận hẩm duyên ôi .
3. Hai câu luận
Xiên ngang mặt đất rêu từng đám
Đâm toạc chân mây đá mấy hòn
Hình tượng thiên nhiên trong hai câu
thơ trên góp phần thể hiện tâm trạng ,
thái độ của thi nhân như thế nào?
Rêu - Xiên ngang mặt đất

Đá - Đâm toạc chân mây
Tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật
nào để khắc họa hình ảnh ?
Biện pháp đảo ngữ kết hợp với tài năng sử
dụng từ ngữ Xiên ngang, đâm toạc làm nổi bật
sự phẫn uất của thiên nhiên .
Tâm trạng buồn chán nhưng thi nhân vẫn
nhìn cảnh vật bằng con mắtYêu đời.
Thể hiện bản lĩnh ,sức sống mãnh liệt của bà .
Cảnh vật như cựa quậy , như sống động dưới
ngòi bút của bà . Đó là sự quẫy đạp của nhà thơ
vươn lên chống lại cái xã hội thiếu tính ngươì ấy.
4. Hai câu kết
Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại
Mảnh tình san sẻ tí con con
Hình ảnh xuân đi , xuân lại lại gợi
cho em ý nghĩ gì ?
Em nhận xét gì về cách dùng từ của nhà thơ?
Ngán : Chán ngán , ngán ngẩm.
Ngán nỗi éo le , bạc bẽo
Mùa xuân của hoa lá là vĩnh hằng
Mùa xuân của tuổi trẻ thì ít ỏi
Mảnh tình – san sẻ - tí – con con
Nghệ thuật tăng tiến :
Mảnh tình
Bé
San Sẻ
Càng bé
Tí con con
Xót xa , tội nghiệp
Câu thơ gợi lên cho em
suy nghĩ gì về thân phận
những người phụ nữ xưa ?
Câu thơ là tâm trạng của người
phụ nữ đã mang thân làm lẽ .
Đó cũng là nỗi lòng của những
người phụ nữ xưa .
“ Hạnh phúc là chiếc chăn quá hẹp”
Tổng kết
Nội dung
- Nói lên bi kịch , khát vọng sống , khát vọng hạnh phúc của thi nhân .
- Giá trị nhân văn sâu sắc : trong buồn tủi người phụ nữ gắng gượng vươn lên trên số phận nhưng cuối cùng vẫn rơi vào bi kịch.

Tổng kết
Nghệ thuật
Nghệ thuật sử dụng từ ngữ giản dị mà đặc sắc.
Hình ảnh giàu sức gợi cảm , diễn tả tinh tế , phong phú tâm trạng trữ tình .
  Lấy chồng chung (Hồ Xuân Hương - 胡春香
Kẻ đắp chăn bông kẻ lạnh lùng, Chém cha cái kiếp lấy chồng chung. Năm thì mười hoạ chăng hay chớ Một tháng đôi lần có cũng không. Cố đấm ăn xôi, xôi lại hẩm, Cầm bằng làm mướn, mướn không công. Thân này ví biết dường này nhỉ Thà trước thôi đành ở vậy xong.