Tuần 2. Tự tình (bài II)

TỰ TÌNH
Hồ Xuân Hương
I. Tìm hiểu chung
1. Cuộc đời
2. Sự nghiệp sáng tác
Sgk/18
3. Nhan d?
- T? tình: b?c l? tâm tình
- Xuân Huong có ba bài T? tình:
tâm tr?ng cô don.
TỰ TÌNH I

Tiếng gà văng vẳng gáy trên bom
Oán hận trông ra khắp mọi chòm.
Mõ thảm không khua mà cũng cốc,
Chuông sầu chẳng đánh cớ sao om?
Trước nghe những tiếng thêm rầu rĩ,
Sau giận vì duyên để mõm mòm.
Tài tử văn nhân ai đó tá?
Thân này đâu đã chịu già tom!
TỰ TÌNH III

Chiếc bách buồn về phận nổi nênh,
Giữa dòng ngao ngán nỗi lênh đênh
Lưng khoang tình nghĩa dường lai láng,
Nửa mạn phong ba luống bập bềnh.
Cầm lái mặc ai lăm đỗ bến,
Dong lèo thây kẻ rắp xuôi ghềnh.
Ấy ai thăm ván cam lòng vậy,
Ngán nỗi ôm đàn những tấp tênh!
Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn,
1. Hai câu đề
Trơ cái hồng nhan với nước non.
- Hình ảnh một con người cô đơn ngồi một mình trong đêm khuya,cộng vào đó là tiếng trống canh báo hiệu sự trôi chảy của thời gian.
- Cách dùng từ: Cụ thể hóa,đồ vật hóa,rẻ rúng hóa cuộc đời của chính mình.
-
II. Tìm hiểu văn bản
- Ngắt nhịp: 1/3/3 như một sự chì chiết bẽ bàng,buồn bực.Cái hồng nhan ấy không được quân tử yêu thương mà lại vô duyên,vô nghĩa,trơ lì ra với nước non.
? Hai câu thơ như tạc vào không gian,thời gian hình tượng một người đàn bà trầm uất,đang đối diện với chính mình.
2. Hai câu thực
Chén rượu hương đưa say lại tỉnh,
Vầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn.
- Uống rượu mong giải sầu nhưng say lại tỉnh -->tỉnh càng buồn hơn.
?Hình ảnh người phụ nữ một mình uống rượu giữa đêm trăng,đem chính cái hồng nhan của mình ra làm thức nhấm,để rồi sững sờ nhận ra rằng,trong cuộc đời mình không có cái gì là viên mãn,tất cả đều dang dỡ, muộn màng.
- Hai câu đối thanh nghịch ý:
Người say lại tỉnh >< trăng khuyết vẫn khuyết
?Tức giận bởi con người muốn thay đổi mà hoàn cảnh cứ ì ra --> cô đơn và vô cùng tuyệt vọng
3. Hai câu luận
Xiên ngang mặt đất rêu từng đám,
Đâm toạc chân mây đá mấy hòn.
- Động từ mạnh:Xiên ngang,đâm toạc:
Thiên nhiên kì lạ,phi thường,đầy sức sống -->Sự mạnh mẽ,quyết liệt,tìm mọi cách vượt lên số phận của tác giả.
- Đảo ngữ,đối: Sự phản uất của thân phận rêu đá cũng là sự phẩn uất,phản kháng của nhân vật trữ tình.
4. Hai câu kết
Ngán nỗi xuân đi, xuân lại lại,
Mảnh tình san sẻ tí con con!
- Nỗi đau của thân phận lẽ mọn,ngán ngẩm vì tuổi xuân qua đi không trở lại.
- Nỗi đau của người lâm vào cảnh phải chia sẻ cái mà không thể chia sẻ.
-
san s?
tí, con con
M?nh
tình
? Câu thơ nát vụn ra,vật vã đến nhức nhối vì cái duyên tình hẩm hiu,lận đận của nhà thơ.Càng gắng vươn lên,càng rơi vào bi kịch.
III. T?ng k?t
1.Gía tr? n?i dung
1.Giá tr? ngh? thu?t
Bài tho th? hi?n bi k?ch n?i tâm c?a Xuân Huong và cung là ti?ng nói dau d?n c?a thân ph?n ngu?i ph? n? trong xã h?i phong ki?n.
Bút pháp tr? tình v?a sâu l?ng v?a mảnh li?t.
3. Ch? d?:
N?i ngán ng?m v? cu?c d?i không to?i nguy?n h?nh phúc và khát v?ng s?ng chân thành mảnh li?t c?a Xuân Huong.
Ngồi buồn nhớ chị Xuân Hương
Hồn thơ còn hãy như dường trêu ai.
Cho hay mệnh bạc có trời,
Đồng cân đã nặng bên tài thì thôi...
Tản Đà